Recep ERÇİN
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orakçıoğlu Kazan, Türk sermayesinin yurt dışına yaptığı yatırımların seyrine ilişkin bir bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Dünyada doğrudan yabancı yatırımların son yıllarda dalgalı seyrettiğine dikkat çeken Kazan, özelikle Trump’ın uygulamaya başladığı politikalarla birlikte farklı yönelimler beklenebileceğine işaret etti.
2024 yılına ilişkin detaylı veriler henüz açıklandığı için Türkiye özelinde 2023 yılındaki yönelime ilişkin bilgiler aktaran Kübra Orakçıoğlu Kazan, “2023 yılında dünyada en çok yatırım yapılan ülkeler ABD, Brezilya, Kanada. 2024’te ise Almanya öne çıkıyor.
Türkler olarak ABD hep ilk 10’da. DEİK Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Murat Özyeğin de ABD’ye Türk yatırımlarının artmasını bekliyor. Biz de Trump’ın Türkiye’ye yönelik ılımlı tavrı nedeniyle artış öngörüyoruz. Dijitalleşme arttıkça ABD’ye yönelim artıyor. Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamındaki desteklerle de bu ülkelere yatırımlarda artış gözlemleniyor” dedi.
Konut yatırımı al-sat için
“Yurt dışına yatırımlar 2025’te de benzer oranlarda yüzde 5-10 civarında artar” öngörüsünde bulunan Kübra Orakçıoğlu Kazan, “Farklı ülkeler de olacaktır diye düşünüyorum. Dostlardan tedarik eğilimi öne çıkacak. Yatırımlar da bu yönde olacak” mesajı verdi. DÜNYA Gazetesi Yazarı Naki Bakır, son 8 yılda Türklerin yurt dışında yaptıkları gayrimenkul yatırımlarının tutarının 132 milyar TL’yi bulduğunu hesapladı.
Geçen yılki tutar dolar bazında 2,15 milyar dolara ulaştı. Konut dışında doğrudan “sermaye” yatırımı için yurt dışına çıkan kaynak da yine geçen yıl 4,42 milyar dolar oldu. Türklerin yurt dışındaki konut alımlarının nedenlerini sorduğumuzda Kazan, “Konut alımını biz yatırıma koymuyoruz. Dengeler çok hızlı değişiyor. Dijital çağda olduğumuz için buradan artık Avustralya’daki eve ulaşabiliyorsunuz. Ünlüler bile İngiltere’de emlakçılık yapıyor. Alsat yapmak için konut alınıyor” diye konuştu.
Yurt dışı yatırımda THY kriteri
Suriye konusundaki soruları da cevaplayan Kübra Orakçıoğlu Kazan, “Suriye ile ilgili herkes bir şeyler yapmak istiyor. Bütün iş dünyası Suriye’ye nasıl dokunuruz diye düşünüyor. Önce inşaat, ulaştırma daha sonra üretim bacağı olur” ifadelerini kullandı. “Biz iş insanları bir ülkeye gideceğimiz zaman ‘THY uçuyor mu?’ diye bakıyoruz. Bu yatırım için önemli bir kriter” diye konuşan Kübra Orakçıoğlu Kazan, “Bahreyn’de yolda durdurup, ‘Biz Türk dizilerini izliyoruz’ dediler. Birçok farklı ülkede çok iyi algımız var” bilgilerini verdi.
Genç girişimcilerin de yurt dışına yatırım konusunda istekli olduğunu dile getiren Kübra Orakçıoğlu Kazan, şunları söyledi: “Start-up’lar burada şirket kurarken aldığı desteğe göre İngiltere, ABD gibi ülkelere gidip orada da şirket kurabiliyor. Avrupa’nın durgunluğa girmesi de hazır giyimde bir gözlem ve satın alım fırsatı yaratıyor. İtalyan Ticaret Odası, İtalya ile yatırımlar ve ticaret artsın istiyor. Hazır giyim ve perakende İtalya’yı seviyor.”
Hollanda’da vergi avantajı
Türk şirketlerinin en çok yatırım yaptığı ülkeler arasında ilk sırada Hollanda’nın bulunduğunu belirten Kübra Orakçıoğlu Kazan, coğrafi konum, lojistik avantajlar, sektörel çeşitlilik ve inovasyon gibi unsurların yanında iki ülke arasındaki vergi avantajlarının çok önemli bir tercih sebebi olduğunu vurguladı.
Kazan, bu ikili anlaşmalar sayesinde Hollanda’ya yatırımın bütün ülkelere yapılan toplam yatırımın yaklaşık 4’te 1’ine ulaştığını kaydetti. Kazan’ın verdiği bilgiye göre, 2023 yılında en çok yatırım yapılan ilk 10 ülke; Hollanda, Azerbaycan, Birleşik Krallık, Almanya, Malta, Lüksemburg, ABD, İsviçre İtalya ve İspanya olarak sıralandı.
100’den fazla ülkede 2 bin 146 yatırım
Dünyada 100’den fazla ülkede yatırımımızın olduğunu ve yaklaşık 190 bin kişiye istihdam sağladığımızı vurgulayan DEİK Yurt Dışı Yatırımlar İş Konseyi Başkanı Kübra Orakçıoğlu Kazan, Ticaret Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu “Yurt dışı Yatırım Anketi’ne göre, Türk firmalarının 2023 yılında yaklaşık yüzde 6’lık bir artışla 2146 yatırımı yurt dışında yaptıklarını belirtti. Kazan, 2023 yılı sonu itibarıyla yurtdışındaki doğrudan yatırımların toplam 57,9 milyar dolar sermaye pozisyonuna ulaştığını ifade etti
%82’si hizmet sektörüne
Kübra Orakçıoğlu Kazan, “Türkiye’nin yurt dışındaki yatırımlarının çok büyük bir bölümü hizmet sektörünü kapsıyor. Yatırımlarımızın yüzde 82’si hizmetler sektörüne, yüzde 18’i ise sanayi sektörüne yöneldi. Hizmetler sektörü içinde en büyük paya ise bankacılık ve finans sahip. Yatırımların yüzde 67,5’inin bu alana yapıldığını görüyoruz. Coğrafi olarak baktığımızda yatırımların büyük ölçüde Avrupa ülkelerine yoğunlaştığını görüyoruz. Avrupa ülkeleri yatırımların yaklaşık yüzde 65’ini kapsıyor” diye konuştu.
