Veri merkezlerinin ve yapay zeka modellerini çalıştıran sistemlerin enerji tüketimi, hem çevresel hem de ekonomik açıdan önemli bir konu olarak öne çıkıyor.
Bu çerçevede, yapay zeka modellerinin çalıştırılması, özellikle çok sık kullanılan büyük dil modellerinin bulunması, enerji tüketimi ve altyapı gereksinimleri nedeniyle kaynak harcamasını beraberinde getiriyor.
Her sorgunun sistemler üzerinde yük oluşturduğu ve bunun mikro düzeyde dahi olsa maliyete yol açtığı vurgulanıyor. Bu kapsamda yapay zeka modellerini kullanırken gereksiz ve çok uzun sorgulardan kaçınmanın maliyetleri düşürmeye katkı sağlayacağı belirtiliyor.
“Yapay zeka, iş dünyasında köklü değişimlere yol açıyor”
Türkiye Yazılımcılar Federasyonu (TÜYAFED) Genel Başkanı Mustafa Çalış, Türkiye’nin yapay zeka liginde ilk 20 ülke arasına girebileceğini belirterek, “Yapay zeka, günümüz iş dünyasında hem heyecan verici fırsatlar sunarak hem de önemli zorluklar oluşturarak köklü değişimlere yol açıyor” dedi.
Yapay zeka teknolojilerinin, iş süreçlerini daha verimli ve hızlı hale getirdiğine dikkati çeken Çalış, karar alma süreçlerinin, yapay zekanın sunduğu derinlemesine analizler ve öngörüler sayesinde daha isabetli olabildiğini anlattı.
Her sorgunun maliyeti var
Çalış, yapay zeka teknolojisinde maliyet hesaplamalarının birkaç ana faktöre bağlı olduğunu dile getirerek, özellikle büyük dil modellerinin geliştirilmesinin enerji ve sistem maliyeti oluşturduğunu dile getirdi.
Yapay zekaya ‘kibarlık’ milyonlarca dolara mal oluyor
OpenAI Üst Yöneticisi (CEO) Sam Altman’ın yapay zeka modellerine “Teşekkür ederim” gibi nezaket ifadelerinin kullanılmasından dolayı milyonlarca dolar enerji maliyeti oluşturduğuna ilişkin söylemini hatırlatan Çalış, şu değerlendirmede bulundu:
“Her sorgunun veya ifadenin işlenmesi, bu büyük sistemlerin çalışmasını gerektirdiği için mikro düzeyde de olsa bir maliyete sahiptir. Bu maliyetler, modelin karmaşıklığına ve kullanım sıklığına göre katlanarak artabilir. Yapay zeka modellerini kullanırken her sorgunun maliyeti olduğunu göz önünde bulundurmak önemlidir. Gereksiz veya çok uzun sorgulardan kaçınmak maliyetleri düşürmeye yardımcı olabilir. Dil modelleriyle yapılan sohbetlerde aşırı derecede nazik veya gereksiz ifadeler kullanmak, sistem kaynaklarının tüketimine ve dolayısıyla maliyet artışına neden olabilir. Elbette bu, kaba bir iletişim tarzını benimsemek anlamına gelmez ancak özellikle yüksek hacimli kullanımlarda bu tür mikro etkileşimlerin birikimli maliyetini göz önünde bulundurmakta fayda vardır.”
İhtisas üniversiteleri kurulması önerisi
Türkiye’nin yapay zeka rekabetinde ön sıralarda yer alması için stratejik adımlar atılması gerektiğini belirten Çalış, “TBMM’de Yapay Zeka Araştırma Komisyonuna TÜYAFED olarak rapor hazırlayarak çalışmalarına katkı sunmaya çalıştık.” ifadesini kullandı.
Çalış, eğitimde ve çeşitli konularda stratejik olarak yapılması gereken önerilerinin bulunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Yazılım ve yapay zekaya ilişkin bakanlık kurulması, bu alanlarda 7 bölgede ihtisas üniversiteleri, yazılım sektörü için meslek odası oluşturulması, ticaret odalarında yazılım ve bilişim komitelerinin yapılandırılması, daha fazla yazılım mühendisliği bölümünün açılması, üretime daha fazla katkı sunarak çarpan etkisi yaratacaktır. Ekosistemin ihracat potansiyeli ve karşılaşılan zorlukların kaldırılması için kamu, sanayi, sivil toplum kuruluşları ve akademinin tek çatı altında birleşerek bir koordinasyon üzerinden ilerlemesi, yazılım sektöründe destek ve hibelerin artırılması, ayrıca hizmet ihracatçılar birliği, ticaret odaları gibi kurumlarda aidatların kaldırılması ve daha fazla desteklemeleri gerekmektedir.”
