Yapay zekâ iktisada 150 milyar dolar katkı sunacak

Nagihan KALSIN

Yapay zekâ teknolojile­ri kullanılarak finan­sal risklerin en aza indi­rilmesi ve ekonomik büyüme­nin hızlandırılması için önemli adımlar atılıyor. TBMM Yapay Zekâ Araştırma Komisyonu’nda konuşan Hazine ve Maliye Ba­kanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Dr. Mert Özarar, “Ya­pay zekânın ve veri biriminin çağımızın petrolü olduğunun farkındayız.

Dolayısıyla Bakan­lık olarak da buna son derece önem veriyoruz. Yapay zekâ, ve­rimliliği artırarak dünya gene­linde ekonomik büyümeyi des­tekliyor. OECD verilerine gö­re, yapay zekânın 2030’a kadar dün­ya ekonomisine yıllık 15,7 trilyon dolarlık katkı sağ­laması bekleniyor. Ülkemizi %1 ola­rak projeksiyon ediyoruz. Dolayı­sıyla biz de 2030’a kadar 150 milyar dolarlık bir katkı sağlamasını öngö­rebiliriz” dedi.

1,5 milyon vergi incelemesi

Bilgi Teknolojileri Genel Mü­dürlüğü ve Risk Analizi Genel Müdürlüğü iş birliğiyle yürütü­len projelerde, finansal dolandı­rıcılığı önleme ve vergi kayıpla­rını azaltma konularında büyük başarılar elde edildiğini belir­ten Özarar, “Geçtiğimiz günler­de gerçekleştirilen kapsamlı incelemelerde, yapay zekâ des­tekli analitik modeller sayesin­de 1,5 milyon denetimle toplam 120,4 milyar TL’lik matrah far­kı ortaya çıkarıldı. Yapay zekâ sistemleri olmasaydı bu verile­rin manuel olarak tespit edilme­si neredeyse imkânsız olacaktı” açıklamasında bulundu.

Yapay zekâyı dolandırıcı­lık, kayıp ve kaçağın erken tes­piti noktasında kullandıkları­nın altını çizen Özarar, şunları kaydetti: “Akademisyenlerden faydalandık, sektördeki çeşitli oyuncuları dinledik. Dolayısıy­la, potansiyel olarak nakit akı­şının tahmini, risk yönetimi, özellikle farklı manipülasyon­lar ve dolandırıcılık tespitlerin­de de önemli bir yeri bulunu­yor. Bunları kripto parada yaşı­yoruz, borsada yaşıyoruz farklı alanlarda yaşıyoruz.

Kayıp ka­çağın önlenmesi noktasında do­landırıcılığı yapay zekâ ne ka­dar erkenden tespit edebilirse biz ona karşı o kadar önlem alı­rız. Çünkü dolandırıcılığı bir ne­vi siber güvenlik açığı olarak gö­rüyorum, önleyici önlemler ol­duktan sonra yarayı telafi etmek çok daha kolay. Bir dolandırıcı­lık olayı olduktan sonra suçlu­yu ya da faili bulmaktan çok da­ha önemli olan anomali tespi­tini yapmak.

Artık vergi kayıp ve kaçağıyla kayıt dışı ekono­mik faaliyetleri tespit etmek ve bunları önlemek için Genel Mü­dürlüğümüz ve ekibi son derece yoğun çalışıyorlar. Dolayısıyla, biz ne kadar bu açığı ka­patabilirsek, boşlu­ğu kapatabilirsek, kayıt dışını düşüre­bilirsek zaten o ka­dar hızlı çözümleri de hayata geçiriyor olacağız.”

133 milyon yeni iş doğacak

Üretim, sağ­lık, lojistik ve di­ğer sektörlerdeki otomasyonla verimlilik artışı da sağlanacağı bilgisi aktaran Özarar, “İş gücü ve istihdam bakımından yapay zekânın otomasyonu ve yay­gınlaştırılmasıyla bazı iş kol­ları ortadan kalkarken elbette ki yeni meslekler ve yetenekler talep edilmeye başlanacak. Ta­bii, McKinsey’e göre de 2030’a kadar 75 milyon iş kaybolur­ken, 133 milyon yeni işin yapay zekâyla ortaya çıkması bekle­niyor. Yatırımlar ve inovasyon açısından da teknoloji şirketle­ri ve devletler, yapay zekâ ala­nındaki Ar-Ge yatırımlarını artırıyorlar. Tabii, bu Ar-Ge ne kadar çok ülkede Ür-Ge’ye dö­nerse bizim için o kadar iyi. Ya­tırımların bu hızla artması dün­ya genelindeki inovasyon hızını da yükseltiyor” değerlendirme­sinde bulundu.

Yatırım aracı önerisi

‘Yapay Zekâ Tabanlı Nakit Akışı ve Portföy Yönetimi Projesi’ kapsamında, yıl ve ay bazında harcama, vergi tahsilatı ve likidite risk analizleri de gerçekleştiriliyor. Özarar, sistemin karar destek mekanizması olarak çalışacağına dikkat çekerek, “Model döviz, altın, TL ve alternatif yatırım araçlarının optimum dağılımı hakkında önerilerde bulunacak. Yani sade bir vatandaş portföy yapmak istese, yapay zekâ ona en uygun yatırım dağılımını sunabilecek” dedi.

Üretimde verimlilik artacak

Türkiye’de, yapay zekânın uygulanması ile üretim sektöründe verimlilik artışının meydana geleceğine dikkat çeken Hazine ve Maliye Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdürü Dr. Mert Özarar, “Otomasyon ve dijitalleşme sayesinde sektörlerdeki maliyet düşmekte, elbette ki bunun karşılığı olarak rekabet gücü de artacak. Türkiye’de yapay zekâve teknoloji şirketlerine yapılan yatırımlar hızla artıyor, bunu finansal verilerle de görüyoruz.

Yerli ‘start-up’larımız, çıkartmak istediğimiz ‘unicorn’lar, teknoloji firmaları yapay zekâya dayalı çözümler üreterek global pazarda yer alıyorlar, Fintek’te bunların iz düşümlerini görüyoruz. Türkiye’nin yapay zekâve stratejileri doğrultusunda bu alanda daha fazla yatırım yapılması hedefleniyor. Çünkü 10 yatırımdan 1’i bile tutsa, getirdiği kaldıraç etkisi çok fazla oluyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’le yaptığımız ziyaretlerde ülkemize büyük bir güven olduğunu görüyoruz” dedi.