Hamide HANGÜL
Merkez Bankası’nın son toplantısında gecelik borç verme faizini yüzde 44’den yüzde 46’ya çıkartırken, bankalar da mevduat ve kredi faizlerinde artışa gitti. Bazı bankalar dün itibariyle 45 ve 32 günlük vadelerde TL mevduat faizinde yüzde 44 olan oranları bir puan artışla yüzde 45’e, yine 32 günlük vadede 43 olan oranları da 4 puan artışla yüzde 47’ye güncellendi. Böylelikle TL mevduat faiz oranlarında 1-4 puanlık artışlar yaşandı.
Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 41’e çekilmesine karşın, gecelik borç vermede yüzde 46 olan orana yeni güncellemeler yakınsamaya başladı. Kredilerde ise bazı bankalar 2 puanlık artışa giderken ihtiyaç kredileri aylık ortalama yüzde 3,50’den 5,50’ye çıktı. Henüz mevduat ve kredi kalemlerinde artışa gitmeyen bankaların da bu hafta güncellemeye gideceği, oranlarda 1-2 puanlık artışların beklendiği belirtildi.
Parası olana TL mevduat faizi yüzde 48’lere dayandı
Bankacılık çevrelerinden edinilen bilgilere göre, kredi faizlerinde 2 puan, TL mevduatta ise 1-4 puan arasında artışların yaşandığı öğrenildi. Bankacılar, “TL mevduatta 45 ve 32 günlük faiz oranları pazartesi itibariyle yeniden güncellendi. Buna göre, TL mevduat faizi 45’se 46 oldu, 45 günlük vadelerde. 32 günlükte 4 puanlık artışlar söz konusu.
Yani yüzde 43’se yüzde 47’ye, 42 ise 46’ya çıktı. Ancak parası olanlara mevduat faizleri kısa vadede yüzde 48’lere dayandı. Yine 45 ve 32 günlük vadelerin sonunda faizler yine düşüşe başlıyor” diye konuştu. Kredi tarafından da 2 puanlık artış olduğu, ancak özellikle ticari kredilerde regülasyonlar dolayısıyla kredi çıkmasının zorluğuna işaret edildi.
Kredide ihtiyaç faiz yüzde 5,50
Kredi faizlerindeki artışın en fazla ihtiyaç kredilerinde yaşandığına işaret eden bankacılık çevreleri, “Burada iki puanlık artış oldu pazartesi günü itibariyle. Aylık ortalamada yüzde 3,50 olan oranlar yüzde 5,50’ye yükseldi. Konut kredilerinde değişiklik yok ancak taşıtta da sıfır kampanyaları sıfırlandı. Ticari kredilerde de 2-3 puanlık artışlar söz konusu. Çünkü para ne kadar bollaşırsa bu durum enflasyonu tetikliyor. Piyasalar soğuyunca oranlar geri gelebilir. Uzun vadede enflasyonla birlikte faizlerde de düşüş bekleniyor” ifadelerini kullandı.
Sektör kaynakları, söz konusu artışla hem olası bir dolarizasyona karşı önlem, hem Merkez Bankası’nın gecelik borç verme faizinde artışı, hem de maliyetlerdeki artışın etkili olduğunu dile getirerek, Londra piyasasında da gecelik TL faizinde yüzde 180 artışların konuşulduğuna işaret ettiler.
Şimşek: Görevimizin başındayız tüm adımları atacağız
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘istifa etmeyi düşündüğünü’ iddia etti. Bunun üzerine sosyal medya hesabı üzerinden paylaşımda bulunan Şimşek, iddiaları yalandı. Şimşek, yaptığı paylaşımda görevinin başında olduğu mesajını vererek, “Görevimizin başındayız. Piyasaların sağlıklı işleyişi için gereken tüm adımları atmaya devam edeceğiz. Asılsız haberlere lütfen itibar etmeyin” dedi. Dezenformasyonla Mücadele Merkezi de Şimşek’in paylaşımı ile ilgili açıklama yaptı.
Açıklamada şu ifadeler kullanıldı: Bazı basın yayın organlarında yer alan, “Mehmet Şimşek istifa etmek istiyormuş” iddiası doğru değildir. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, iddia edildiği gibi bir beyanının bulunmadığını açıklamıştır. Ekonomi programının hedeflerine ulaşabilmesi adına tüm yetkili kişi ve kurumlar, çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir. Piyasalarda tedirginlik ve güvensizlik oluşturmaya yönelik dolaşıma sokulan dezenformatif haberlere itibar etmeyiniz.
Yılmaz: Program kararlı bir şekilde devam ediyor
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda ekonomik programı kararlı bir şekilde uygulamaya devam ettiklerini ve gerekli adımların atıldığını belirtti. Sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşım Yılmaz şunları söyledi: “Ekonomimizin temelleri güçlü. Ekonomik programımızı kararlılıkla ve koordinasyon içinde hayata geçirmeye devam ediyoruz.
Cari açığımız düşük, bütçe açığımız deprem harcamalarına rağmen kontrol altında, Merkez Bankası rezervlerimiz yeterli seviyelerde, bankacılık sistemimiz sağlam, dengeli büyüme ile istihdam artışı devam ederken işsizlik oranımız uzun süredir tek hanede, temel öncelik olarak gördüğümüz enflasyon ise düşüş eğiliminde.
Bölgemizde etkin diplomasi ile barış ve istikrara katkıda bulunurken, ülkemizde Terörsüz Türkiye hedefi ile huzur ve güveni pekiştiriyoruz. İlgili tüm kurumlarımız piyasaları ve dönemsel gelişmeleri yakından takip etmekte ve gerekli adımları atmaktadır.”
Merkez ticari kredilerde büyümeyi sınırlamıştı
Regülasyonlar dolayısıyla kredilerdeki zorluğa işaret eden sektör temsilcileri, bu noktada bankalara özellikle ticari kredilerde getirilen büyüme sınırlamasına vurgu yaparak, “Ticaride 100 birim kullandırdıysa, 102 birimi geçemiyor. Geçtiği zaman maliyeti var” değerlendirmesinde bulundu. Merkez Bankası, bu yıl 4 Ocak’ta makro ihtiyati çerçeve kapsamında kredi büyümesine dayalı zorunlu karşılık uygulamasında değişikliğe gitmişti. Böylelikle yabancı para ticari kredilerde yüzde 1,5 olan aylık büyüme sınırı yüzde 1’e indirilmişti.
Yine Türk Lirası ticari kredilerde yüzde 2 olan aylık büyüme sınırı, KOBİ kredileri için yüzde 2,5, diğer ticari kredilerde yüzde 1,5 olarak güncellenmişti. Ayrıca piyasalardan alınan bilgiye göre, ekonomi yönetiminin, ilk etapta mevduat ve fonlarda stopaj oranının düşürülerek TL’nin desteklenmesini değerlendiriyor. İddialara göre, geçen hafta döviz satışının 20 milyar doları geçtiği konuşulyor.
Toplam mevduatlar 20,9 trilyon TL
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) günlük bültenine göre ise bankalarda mevduatlar 19 Mart itibariyle 13,1 triyon TL’yi aşarken, yabancı para mevduatlar 7,77 trilyon TL’yi aştı. Böylelikle bankacılık sektöründe toplam mevduatlar 20 trilyon 971 milyar 856 milyon TL’ye ulaştı.
Söz konusu tarih itibariyle TL krediler 10,69 milyar TL’yi aşarken, yabancı para dahil toplam krediler 17,48 milyar TL’nin üzerinde seyrediyor. Merkez Bankası verilerine göre ise 14 Mart haftasında ihtiyaç kredileri yıllık ağırlıklı ortalama yüzde 62,7, KMH dahil yüzde 70,7 seviyesindeydi. Taşıt kredileri yüzde 41,4, konut kredileri yüzde 39,6 seviyelerine gerilemişti.