Türkiye’nin en büyük bira üreticilerinden biri olan Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii, 2008 yılında Rusya’ya 2012’de de Ukrayna pazarına girdi. Şirket, ortaklık yapısıyla kısa sürede iki konuma da hakim oldu.
Yaklaşık 13 yıl önce sermayesinin yüzde 100’üne sahip olduğu Hollanda’da mukim iştiraki Efes Breweries International N.V. (EBI) ve EBI’nin yüzde yüzüne sahip olduğu Almanya’da mukim iştiraki Euro-Asien Brauereien Holding GmbH (Euro Asien) vasıtasıyla SABMiller Plc.’nin (SABMiller) Rusya ve Ukrayna’daki tüm bira faaliyetlerinin 1,9 milyar doları karşılığında satın almıştı.
Gelinen noktada geçen sene Anadolu Efes, Rusya’da tek söz sahibi olmak için kolları sıvadı. Hatta Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada da AB InBev Efes BV’deki AB InBev’in hisselerini satın almada anlaştığı paylaşıldı. Fakat iddialara göre, Ukrayna operasyonlarını o dönemde devam ettiren şirkete Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den onay çıkmadı. Ukrayna’nın yönetiminden komple çıkmaya hazırlanan şirket sonunda Putin’i ikna etti.
Kulis bilgiye göre anlaşma sözlü olarak tamamlandı. Eğer gerçekleşirse Anadolu Efes şimdi bölgedeki tek hakim olacak. Efes’in Rusya operasyonundaki ortaklığı sona erecek. Ukrayna fabrikası satılacak. Alınacak yüzde 24’lük payla birlikte Rusya operasyonu yüzde 100 Anadolu Efes’in olacak.
Uzun bir süredir onay bekliyordu
Bu yıl yeni bir anlaşma için harekete geçildi. Taraflar 2024 yılında yeni bir anlaşma üzerinde mutabık kaldı. Bu kapsamda, Anadolu Efes, AB InBev’in Rusya’daki paylarını devralacak; AB InBev ise Anadolu Efes’in Ukrayna’daki paylarını alacak. Yapılacak olan bu değişikler uzun bir süredir onay bekliyordu. İddialara göre, bu onay verildi. Fakat tam resmileşmediğinden KAP’a bir açıklama henüz yapılmadı.
Savaş dönüm noktası oldu
Savaşın başlamasıyla birlikte, Anadolu Efes, Ukrayna’daki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Özellikle 24 Şubat 2022 tarihinde üretim faaliyetleri askıya alındı ve Chernigiv fabrikası 2022 yılının Ekim ayında kısmen çalışmaya başladı. Savaş şirket için bir anlamda dönüm noktası oldu. Anadolu Efes, Rusya ve Ukrayna’daki operasyonlarını mevcut koşullara uyum sağlayacak şekilde yeniden yapılandırdı.
En son Ekim 2024’te KAP’a bildirdi
Anadolu Efes, ortağı Anheuser Busch (AB) InBev’in Rusya iş kolundaki paylarını satın alacağını, buna karşılık Ukrayna iş kolundaki payları da AB InBev’in devralacağını Ekim 2024’te KAP’a bildirmişti.
Anlaşmanın gerekli onayların ardından tamamlanması bekleniyordu. Şirketin KAP’a yaptığı açıklamada, Rusya iş kolundaki tüm hisselerin Türkiye’de yerleşik bir grup şirketine devredileceği ifade edilirken: “Şirketimiz ile Anheuser Busch InBev SA/NV (“AB InBev”) arasında Nisan 2022’de başlatılan görüşmelerin ardından, taraflar Efes Breweries International B.V. ‘nin (EBI), AB InBev’in AB InBev Efes B.V.’deki kontrol gücü olmayan paylarını satın almasıyla ilgili yeni koşullar üzerinde anlaşmaya varmıştır.
Yeni anlaşmaya göre, Anadolu Efes, AB InBev’in Rusya iş kolundaki payını devralacaktır. AB InBev ise Anadolu Efes’in Ukrayna iş kolundaki payını devralacaktır. Daha önce de belirtildiği gibi, anlaşmanın tamamlanması, belirli koşullara bağlı olup gerekli tüm mercilerden alınacak onaylara tabidir” denildi.
Rus otoriteler daha önce izin vermedi
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte şirket, iki ülkedeki operasyonlarını da tekrar gözden geçirmek zorunda kaldı. 24 Şubat 2022’de Anadolu Efes Rusya’nın savaş düğmesine basmasının ardından çalışan güvenliği sağlamak için Ukrayna’daki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Şirket, Belçikalı bira üreticisi AB InBev ile Rusya’da ortak bir girişim olan AB InBev Efes BV’yi yönetiyor. 2022 yılında AB InBev, Rusya’daki hisselerini Anadolu Efes’e satma niyetini açıklamıştı. Ancak, Rusya’daki düzenleyici otoriteler, bu satış işlemini onaylamadı. Anadolu Efes, bu süreçte Rusya’daki operasyonlarını mevcut yapısıyla sürdürmeye devam etti.
