Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da öngörülen tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurulardaki uyuşmazlıkların parasal değerlerinin sınırlarıyla idari para cezalarında yeniden değerleme oranında artışa gidildi.
Ticaret Bakanlığı’nın konuya ilişkin tebliğleri 1 Ocak 2025’ten geçerli olmak üzere Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda uyulması zorunlu parasal sınırlar, yüzde 43,93’lük yeniden değerleme oranı kapsamında düzenlendi. Buna göre, gelecek yıl yapılacak başvurularda değeri 149 bin liranın altında bulunan tüketici uyuşmazlıklarında il veya ilçe tüketici hakem heyetleri görevli olacak.
Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya ilgili işleminin yapıldığı yerdeki hakem heyetine yapılabilecek. Başvurunun gerçekleştirilebileceği ilçede tüketici hakem heyeti kurulmamışsa ilçe kaymakamlığına da müracaat edilebilecek.
İdari para cezalarıyla ilgili düzenleme
Kanunun genel esaslarının ihlali durumunda işlem başına uygulanacak idari para cezaları da belli oldu.
Yazılı sözleşmelerin 12 punto büyüklüğünde düzenlenmemesinden teşhir edilen mal veya hizmetin haklı sebep olmadan tüketicilere satışından kaçınılmasına kadar bir dizi hükmü ihlal edenler hakkında, her bir işlem başına 3 bin 166 lira idari para cezası uygulanacak.
Garanti belgesiyle Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzunun tüketiciye hiç veya mevzuata uygun şekilde teslim edilmemesi halinde satıcıya 3 bin 126 lira, Bakanlıktan alınması gereken satış sonrası hizmet yeterlilik belgesini temin etmeyen üretici ve ithalatçılara 1 milyon 604 bin 819 lira idari para cezası verilecek.
Satış sonrası hizmet yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi boyunca asgari servis istasyonu sayısını sağlamayan üretici ve ithalatçılara eksik kalan her bir servis istasyonu için 178 bin 473 lira, yetkili servis istasyonlarına ilişkin bilgileri Bakanlık sistemine kaydetmeyen veya bu kayıtları güncellemeyenlere de her bir servis istasyonu için 25 bin 907 lira idari para cezası kesilecek.
Azami tamir süresinin aşılması, bakım ve onarım hizmetlerinin mevzuata uygun sunulmaması durumlarında aykırılığı tespit edilen işlemler için 3 bin 166 lira ceza uygulanacak.
Herhangi bir üretici veya ithalatçıya bağlı olmadan faaliyette bulunan servis istasyonlarının, her türlü mecra ve faaliyetlerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde “özel servis” ibaresini kullanmaması durumunda uygulanacak ceza tutarı 25 bin 907 lira oldu.
Yenileme yetki belgesi olmadan bu faaliyette bulunulması halinde 2 milyon 542 bin 198 lira, yenilenmiş ürün satışında tespit edilen aykırılık ve eksikliklerle ilgili olarak da her bir işlem için 2 bin 540 lira ceza kesilecek.
Kredi kartlarıyla ilgili cezalar da yükseltildi
Tüketicilere aidat ödemesi bulunmayan kredi kartı sunulmaması halinde uygulanacak idari para cezası 79 milyon 171 bin 438 liraya yükseltildi. Tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinde, kanunun cayma hakkı, faiz oranı, erken ödeme ve temerrüt hükümlerini ihlal eden, tüketicilerden kredi kullanma karşılığı haksız ve yersiz sigorta, ücret ve masraf talep eden kredi verenlere her bir aykırı sözleşme veya işlem için 15 bin 800 lira idari para cezası uygulanacak.
Tüketicilerle iş yeri dışında kurulan sözleşme yapabilmek için ticaret il müdürlüğünden yetki belgesi almayan satıcılara kesilecek ceza tutarı da 1 milyon 583 bin 405 lira olarak belirlendi.
Aldatıcı ve yanıltıcı reklam cezaları da belli oldu
Aldatıcı ve yanıltıcı ticari reklamlar ve haksız ticari uygulamalara yönelik idari para cezaları da tespit edildi.
Reklam Kurulu, söz konusu uygulamaların neden olduğu tüketici mağduriyetleri ile adil rekabet şartlarını bozan haksız rekabet hallerinin önlenmesi için 79 bin 161 lira ile 31 milyon 808 bin 530 lira arasında idari para cezası uygulayabilecek.
Mesafeli ve abonelik sözleşmelerine ilişkin cezalar
Elektronik ticarette tüketicilerin taraf olduğu mesafeli sözleşmelerde cayma hakkı ile satıcının keyfi ve gerekçesiz sipariş iptalini engelleyen haklar başta olmak üzere tüketicilere tanınan bilgilendirme ve hak kullanımlarına ilişkin aykırılık hallerinde işlem başına uygulanacak idari ceza tutarı 3 bin 166 lira oldu.
Aracı hizmet sağlayıcılarına, tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletmesi ve takip edebilmesine elverişli sistem kurma ve kesintisiz açık tutma yükümlülüğüne aykırılık için 5 milyon 84 bin 396 lira ceza kesilecek.
Abonelik sözleşmeleri kapsamında, bilgilendirme ve onay yükümlülükleri ile süresi biten sözleşmelerinin otomatik uzamaması yasağına uyulmaması, taahhütname koşullarında tüketici aleyhine değişiklik yapılması ve sözleşmenin feshine yönelik taleplerin 7 gün içinde yerine getirilmemesi gibi mevzuata aykırılık teşkil eden uygulamalar için işlem başına 3 bin 166 lira ceza verilecek.
Ön ödemeli konut satış sözleşmelerine ilişkin hükümlere aykırı her bir sözleşme veya işlem başına 15 bin 800 lira, teslim edilmeyen konut başına da 355 bin 907 lira ceza kesilmesi yönünde düzenleme yapıldı.
Yapı ruhsatı almadan tüketicilere ön ödemeli olarak konut satışı yapanlara 1 milyon 583 bin 405 lira, teminat sağlama yükümlülüğünü yerine getirmeyen satıcılara ise 7 milyon 917 bin 110 lira idari para cezası uygulanacak.
Devre tatil sözleşmelerine ilişkin hükümlere aykırılık halinde sözleşme veya işlem başına 17 bin 794 lira idari para cezası kesilecek.
Perakende işletmelerde satışa sunulan malların fiyat etiketi ve listelerine ilişkin tüketicilerin tam ve doğru bilgilendirilmesi için belirlenen yasal yükümlülüklere uyulmaması durumunda her bir aykırılık için 3 bin 166 lira ceza verilecek.
Öte yandan, Türk Patent ve Marka Kurumunca hazırlanan “Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlandı.
