ABD Anayasası’na göre, anne babanın vatandaşlığına bakılmaksızın ABD sınırları içinde doğan tüm çocuklar ‘jus soli’ denilen ‘doğum hakkı vatandaşlığı’ ile ABD vatandaşı oluyorlardı. Anayasa’nın 9 Temmuz 1868’de kabul edilen 14. değişikliği ile de ‘doğumla vatandaşlık hakkı’ garanti edilmişti.
Doğum hakkı vatandaşlığından ‘doğum turizmi’ne
Kölelik dönemlerinden kalma bir alışkanlığı sonlandırmak ve ülkedeki Afrikalı Amerikalılara vatandaşlık verilmesini sağlamak için yapılan düzenleme, yıllar sonra ‘doğum turizmi’ olarak da bilinen bir uygulamaya dönüştü. Aralarında Türk ünlülerin de bulunduğu pek çok isim çocuklarının Amerikan vatandaşı olması için doğumu ABD’de gerçekleştirdi.
Trump’ın ilk işi: 157 yıllık uygulamayı sonlandırmak
Ancak göçmen karşıtı politikalarla birlikte son birkaç yıldır doğum hakkı vatandaşlığı yeniden tartışmalara açıldı. Muhalifler ABD topraklarında doğan kayıtsız göçmenlerin çocuklarına yönelik vatandaşlık hakkının sonlandırılması gerektiğini savunuyordu.
Dün Başkanlık yeminini ederek resmen göreve başlayan Donald Trump’ın ilk işlerinden biri de 157 yıldır uygulamada olan Anayasa maddesini geçersiz kılmak oldu.
Kararname yasal engellere takılabilir
Trump, ABD’de doğan çocuklara vatandaşlık hakkı tanıyan uygulamayı imzaladığı başkanlık kararnamesi ile sonlandırdı.
İmza sırasında bir gazeteci, Anayasa’daki “ABD sınırları içinde doğan her kişi ABD vatandaşıdır” hükmünü hatırlatak, kararnamenin yasal engellere takılabileceğini söyledi. Trump ise “Haklı olabilirsiniz ama bizim de itirazlara karşı iyi gerekçelerimiz var” dedi.
5 milyon göçmen çocuk ‘doğum hakkı’ ile ABD’de
Pew Hispanik Merkezi , 2016 yılında ABD’deki tüm doğumların yaklaşık yüzde 6’sının yani yılda 4 milyon doğumdan yaklaşık 250 bininin izinsiz göçmenlere ait olduğunu ve en az bir izinsiz ebeveyni olan 18 yaş altı 5 milyon çocuğun ABD’de yaşadığını bildirdi. Göç Politikası Enstitüsü ise 2018 yılında bu sayının 4,1 milyon çocuk olduğunu tahmin etti.
Türk ünlüler de doğum için ABD’ye gitti
Türk ünlülerin birçoğu da bu haktan yararlanmak için ABD’de de doğum yapmayı tercih etmişti. Fatih Terim’in kızı Buse Terim, oyuncu Ceyda Düvenci, manken Didem Uzel, fenomen Eylül Öztürk, oyuncu Tuba Ünsal, Deniz Akkaya, Defne Samyeli ve Sibel Can Amerika’da doğum yapan ünlüler arasında.
