ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da açıkladığı yeni gümrük vergileri resmen yürürlüğe girdi. 5 Nisan’da uygulamaya konulan yüzde 10’luk genel tarifenin ardından, ülkelere özel karşılıklı vergilendirme kararları da 9 Nisan Türkiye saati ile 07.00 itibarıyla uygulanmaya başlandı. Bu kapsamda, Çin’e yönelik yüzde 50 oranındaki ek gümrük vergisinin de devreye girmesiyle, ABD’nin Çin menşeli ürünlere uyguladığı toplam vergi oranı yüzde 104’e ulaştı.
Tüm ülkeleri kapsayan temel vergi yüzde 10
Trump yönetimi, tüm ülkelere yönelik olarak yüzde 10 oranında temel gümrük vergisi getirdi. Türkiye de bu kapsamda değerlendirilen ülkeler arasında yer aldı. Bunun yanı sıra, ülkelere özel olarak belirlenen ek oranlar da açıklandı. Buna göre; Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Vietnam’a yüzde 46, Çin’e yüzde 34 oranında ilave vergiler uygulanacağı duyurulmuştu. Çin’e yönelik ilave yüzde 50’lik verginin de 9 Nisan’da yürürlüğe girmesiyle toplam oran yüzde 104’e çıktı.
Trump, enerji kararnameleri imza töreninde yaptığı konuşmada getirdiği vergiler sayesinde günde 2 milyar dolar kazandıklarını açıklarken, “Adeta para yağıyor” açıklamasında bulundu.
ABD ve Çin arasında neler oldu?
ABD yönetiminin 2 Nisan’da Çin menşeli bazı ürünlere yönelik ek gümrük vergileri uygulamaya başlamasının ardından, Çin’den ilk karşılık gecikmedi. Pekin, Amerikan mallarına yüzde 34 oranında gümrük vergisi getirerek misillemede bulundu. Bu hamle, iki ülke arasındaki ticaret geriliminde kritik bir dönüm noktası olarak değerlendirildi.
ABD Başkanı Donald Trump ise pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Çin’in ABD mallarına yönelik gümrük vergilerini kaldırmaması durumunda, mevcut vergilere ek olarak yüzde 50 oranında ilave vergi uygulanabileceğini” söyledi.
Trump’ın bu açıklaması, Pekin cephesinde tepkiyle karşılandı. Çin yönetimi, Washington’un tehdit içeren ifadelerine karşılık olarak, olası bir vergi artışı durumunda “daha güçlü yanıtlar” vereceğini duyurdu. Çin tarafından yapılan resmi açıklamada, “ABD’nin ek vergi uygulamasına gitmesi halinde, Çin kendi yasal hak ve çıkarlarını korumak için kararlılıkla misilleme yapacaktır” denildi.
Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan açıklamada ise ABD’nin yaklaşımı eleştirildi. Açıklamada, “ABD’nin Çin’e yönelik baskı ve tehditleri hata üstüne hata eklemektedir. Bu tavır, ABD’nin şantajcı doğasını bir kez daha gözler önüne sermektedir. Eğer ABD ısrarla bu yolda yürümeye devam ederse, Çin mücadeleden kaçınmayacaktır” ifadelerine yer verildi.
Taraflar arasında karşılıklı restleşmelerin artması, küresel piyasalarda da tedirginlik yaratırken, gözler önümüzdeki dönemde yapılacak olası diplomatik temaslara çevrildi.
Avrupa Birliği’nden temkinli açıklama
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin yeni gümrük vergilerine karşı AB’nin müzakereye açık olduğunu, ancak gerektiğinde karşı önlemler almaya da hazırlandıklarını belirtti. Çelik, alüminyum ve otomobillere getirilen ek vergilerin ardından, AB üyesi ülkelerin bakanları Lüksemburg’da toplanarak diyalog ve olası karşı adımları görüştü. AB, süreci tırmandırmadan yönetmeyi hedefliyor.
Fransa: Gümrük tarifeleri sert ve yersiz
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük tarifelerini “sert ve yersiz” olarak değerlendirdi. Macron, Trump’ın Avrupa Birliğine (AB) yönelik tarife artışı açıklaması “netleşene” kadar ABD’de faaliyet gösteren Fransız şirketlerinden bu ülkedeki yatırım projelerinin tamamını askıya almalarını istedi.
Tayland: ABD ile ilişkileri güçlendireceğiz
Tayland Başbakanı Paetongtarn Şinavatra, ABD’nin ülkeye uyguladığı yüzde 36’lık gümrük vergisine karşı, özellikle enerji, havacılık ve tarım alanlarında ABD’den ithalatı artıracaklarını açıkladı. Maliye Bakanı Pichai Chunhavajira ise yakın zamanda Washington’a bir heyet göndereceklerini belirterek, “Tayland sadece ihracatçı değil, ABD’nin müttefiki ve ekonomik ortağıdır” dedi.
