AK Partili milletvekillerinde TBMM Komisyonu’na sunulan ve büyük tartışmalara neden olan zeytinlikleri maden çalışmalarına açacak yasa teklifi Komisyon’dan geçti. Çevre örgütlerine göre birçok alanda maden şirketlerine kolaylıklar tanıyan teklifin yasalaşması doğaya zarar verecek.
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin 11. maddesi olan düzenleme, 3213 sayılı Maden Kanunu’na geçici madde ile ekli haritalar ve listeler eklenmesini öngörüyor.
“Kamu yararı dikkate alınarak” izin verilecek
Buna göre, maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödövansçı olan gerçek veya tüzel kişilerce ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan, Maden Kanunu’na ekli Harita ve Koordinat Listesi sınırları içindeki alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda, faaliyet yürütülecek kısımdaki zeytin ağaçları maden sahalarının bulunduğu ilçe ve il sınırlarına öncelik vermek suretiyle taşınabilecek. Bu sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine “kamu yararı dikkate alınarak” bakanlıkça izin verilebilecek.
Komisyon’daki tartışmalar
DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk ise kanun teklifinin ekinde yer alan kroki ve koordinat listelerinin doğrudan Muğla Yatağan, Kemerköy ve özellikle Akbelen gibi bölgelerdeki zeytinlik alanları hedef aldığını belirterek, zeytinciliğin ıslahı hakkındaki kanunun fiilen yok sayıldığını savundu.
‘ÇED sürecindeki ön kontrol mekanizması ortadan kaldırıldı’
İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz ise teklifin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecindeki ön kontrol mekanizmasını ortadan kaldırdığını savunarak “Bu teklifin kanunlaşması halinde ‘işlemler başladı, durdurulması yatırımı engeller’ gibi argümanlarla da karşılaşılması olağan hale gelecek. ÇED zamanla, bir formaliteye dönüşecek. Yatırım kaçmasın diye ÇED lehine değil yatırım lehine karar alınması baskısı oluşacak” diye konuştu.
Yeni Yol Partisi Ankara Milletvekili Mesut Doğan da yatırımcının, ÇED süreci devam ederken başka kurumlara teşvik, onay, izin ve ruhsat için teklif kabul edildiğinde daha erken başvurabileceğine işaret ederken, “Diyelim ki ÇED süreci erken tamamlandı, bu durumda başvurduğu diğer kurum ‘ÇED olumlu’ kararı almış bir yatırım için olumsuz bir karar verebilecek mi? Bu durum bu kurumlar için bir baskı oluşturmayacak mı?” ifadesini kullandı.
CHP Kocaeli Milletvekili Nail Çiler, teklifin gerekçesinde yer alan “ÇED gerekli değildir” ifadesine dikkat çekerek, “Bu düzenleme yalnızca bir cümle değişikliği gibi görünse de aslında çevresel etki değerlendirmesi sürecini fiilen işlevsiz hale getirmektedir. ÇED bir bürokratik prosedür değildir, ÇED bir geciktirme mekanizması hiç değildir; ÇED anayasal çevre hakkının güvencesidir, ÇED kamusal denetimin ve bilimsel değerlendirmenin aracıdır” dedi.
