Hamit VAROL-SAMSUN
[email protected]
Türkiye temmuz ayında tarihin en yüksek ihracatına imza atarken, dış ticaret açığı da son 9 ayın en düşük seviyesi görüldü. Temmuz ayı dış ticaret verileri, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe tarafından Samsun’da açıklandı. Buna göre, geçen ay 25 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek ihracatına imza atıldı. Temmuzda ihracat artışı yüzde 11 olarak gerçekleşti. İthalat da bu dönem yüzde 5,4 artışla 31,4 milyar dolar oldu. Temmuzda dış ticaret açığı ise yüzde 12’lik azalışla 6,4 milyar dolara geriledi. Böylece son 9 ayın en düşük dış ticaret açığı elde edildi. İhracatın ithalatı karşılama oranı, geçen ay yıllık bazda 4,1 puan artarak yüzde 79,5’e yükseldi. Enerji verileri hariç tutulduğunda söz konusu oran 3,2 puan artışla yüzde 89,9 olurken, enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda 4,2 puan yükselerek yüzde 91,5’e çıktı.
Ocak-temmuz döneminde ihracat da yüzde 5,2 artarak 156 milyar 360 milyon dolar, ithalat yüzde 6,9 yükselerek 212 milyar 221 milyon dolar, dış ticaret hacmi ise yüzde 6,2 artışla 368 milyar 581 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Söz konusu dönemde, dış ticaret açığı yüzde 12,2 yükselişle 55 milyar 860 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 73,7 olarak hesaplandı. Son 12 aylık ihracat ise 269,5 milyar dolara ulaştı. Böylece tarihin en yüksek yıllık mal ihracatı rekoru kırıldı.
En fazla ihracat artışı savunmadan
Temmuzda sanayi grubu sektörlerinden otomotiv endüstrisi 3,8 milyar dolarlık ihracata imza attı. Bu sektörü 3,4 milyar dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri, 1,6 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon sektörü takip etti. Kimyevi maddelerde de temmuzda ihracat rekoru kırıldı. Temmuz ayında ihracatını en fazla artıran sektör yüzde 128,4 ile savunma ve havacılık sanayisi oldu. Savunma sanayi geçen ay 984,6 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Türkiye ihracatının yüzde 72,9’unu gerçekleştiren sanayi grubunun dış satımı geçen ay yüzde 14,4 artışla 18,2 milyar dolar olarak hesaplandı. Temmuzda, ihracatın yüzde 11,7’sini oluşturan tarım grubunda yüzde 2,6’lık artışla 2,9 milyar dolarlık, ihracatın yüzde 2,3’ünü oluşturan madencilik grubunda ise yüzde 0,5’lik yükselişle 572 milyon dolarlık dış satım yapıldı. Geçen ay en fazla ihracat yapılan ilk üç ülke, 1,8 milyar dolarla Almanya, 1,4 milyar dolarla Birleşik Krallık, 1,3 milyar dolarla Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) oldu. 52 ülkede yüzde 50’nin, 107 ülkede yüzde 10’un üzerinde artış kaydedildi. Genel tabloda ise 137 ülkeye ihracat arttı. Paritenin temmuzda ihracata katkısı ise 825 milyon dolar oldu. Böylece paritenin son 3 aydaki katkısı 1,6 milyar dolara ulaştı. Hizmetler ihracatında ocak-mayıs döneminde 40 milyar dolar geçilirken, Ticaret Bakanlığı’nın tahminlerine göre, temmuz ayı itibarıyla 118 milyar dolarlık hizmetler ihracatına yıllıklandırılmış olarak ulaşıldı. Hizmetler ihracatındaki artış yüzde 6,3 oldu.
“Kırılganlıklara rağmen temmuz efsane ay oldu”
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, küresel ekonomide belirsizliklerin, kırılganlıkların, ticaret savaşlarının, gümrük vergisi artırımlarının, korumacılık rüzgarlarının bütün şiddetiyle devam ettiği bir dönemde temmuz ayında birçok alanda rekorlar kırıldığını söyledi. Temmuz ayının rekorlar ayı ve efsane ay olarak tarihe geçtiğini ifade eden Bolat, ayrıca son 26 ayın 15’inde dış ticaret açığını azalttıklarını anlattı. Bolat, “Nisan başında başlayan ticaret savaşları, gümrük vergisi savaşları, Hindistan-Pakistan savaşı, İsrail’in İran’a saldırıları, bütün bunlar dünya ticaretinde, ekonomik büyümesinde, emtia, enerji, altın fiyatlarında anormal yukarı çıkışlar ve sarsıntılar sağlıyor. Hizmetler ticaretine de mal ticaretine de olumsuz etki ediyor. İsrail-İran savaşında bölge uçuşlara kapatıldı, turistler gelemedi. Lojistik hizmetleri, taşımacılıklar aksadı. Buna rağmen Türkiye ihracatını artırmayı başardı” açıklamasında bulundu.
“Rekabetçiliğimizi güçlendirmeliyiz”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatçılar olarak şikayetçi olmadıklarını ancak, istikrarlı ve sürdürülebilir artış için tüm sektörlerin oyuna dahil edilmesi gerektiğini söyledi. Gültepe, “Bunun da yolu zayıflayan rekabetçiliğimizin yeniden güçlendirilmesinden geçiyor” dedi. ABD’nin yeni vergi tarifelerini de değerlendiren Gültepe, Trump yönetiminin Türkiye’ye uyguladığı ek gümrük vergisini son dakikada yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkarmasının, talihsiz bir adım olduğunu söyledi. Gültepe, “Biz, her şeye rağmen ABD pazarındaki payımızı artırmaya odaklıyız. Rekabetçilikte 2-3 yıl öncesinin koşullarına dönebilirsek ABD pazarında kısmi avantajımızı fırsata dönüştürebiliriz. Elbette ABD ile ticaret diplomasimizin de çok yönlü ve kararlı şekilde sürdürülmesi büyük önem arz ediyor” şeklinde konuştu.
