Eski SGK Başmüfettişi ve Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği konusunda önemli açıklamalarda bulundu. Karakaş, Batı Avrupa Birliği ülkelerinin sosyal güvenlik reformlarındaki bütüncül yaklaşımlarına dikkat çekerken, Türkiye’de halen benzer bir kapsamlı düzenlemenin bulunmadığını ifade etti.
Karakaş, mevcut maaş hesaplama sisteminin, çalışanları daha uzun süre istihdamda kalmaya teşvik etmediğini vurguladı. Özellikle asgari ücret üzerinden SGK’ya bildirilen sigortalıların, çalıştıkça emeklilik maaşlarında düşüş yaşadığını belirtti. Bu durumun, çalışanları erken emeklilik ya da kayıt dışı çalışmaya yönlendirdiğini söyleyen Karakaş, “Fazla çalışanlar ödüllendirilmek yerine cezalandırılıyor” dedi.
Reformun öne çıkan unsurları
Karakaş, hükümetin uzun süredir gündeminde olan sosyal güvenlik reformu hedeflerine değinerek, şu önerilerde bulundu:
* Kısmi ve normal emeklilik taban maaşı: İki ayrı emeklilik taban maaşı uygulamasıyla uzun süre çalışanların daha fazla maaş alması sağlanmalı.
* Aylık bağlama oranında artış: 25 yıldan sonraki her çalışma yılı için aylık bağlama oranına (ABO) ilave artışlar yapılmalı.
* Çalışmayı teşvik edici sistem: Çalışanların sistemde daha uzun süre kalması teşvik edilmeli, bu sayede aktif/pasif oranı iyileştirilmeli.
Karakaş, ayrıca mevcut durumda EYT düzenlemesinden yararlanan yaklaşık 2 milyon kişinin emekli olduğunu, bu sayının yıl sonu itibarıyla 2 milyon 250 bine ulaşmasının beklendiğini kaydetti. Ancak, emeklilik sistemindeki erken çıkışlar nedeniyle SGK’nın aktüeryal dengesinin daha da bozulduğunu belirtti.
“Daha fazla çalışan, daha yüksek maaş”
Karakaş’a göre, sosyal güvenlik reformunda yapılacak düzenlemelerle hem çalışanlar daha fazla emeklilik maaşı alacak hem de sistemin mali sürdürülebilirliği sağlanacak. Çalışanların “emeklilik maaşım azalacak mı?” endişesinin ortadan kalkmasının önemine dikkat çeken Karakaş, “Ödüllendirici sistemle, daha fazla çalışanın daha yüksek maaş alması sağlanmalı” ifadelerini kullandı.
