Yaklaşık yarım yüzyıl önce Venüs’e ulaşmak amacıyla fırlatılan Sovyet yapımı bir uzay aracının parçasının, bu hafta Dünya’ya düşmesi bekleniyor. Uzmanlar, düşüşün Mayıs ayı ortasında gerçekleşeceğini öngörüyor.
Kosmos 482 adı verilen bu uzay aracının hangi parçasının atmosfere yeniden gireceği tam olarak bilinmese de, bilim insanları bunun büyük olasılıkla iniş kapsülü olduğunu düşünüyor.
Venüs İçin Üretilen Kapsül, Atmosferden Sağ Çıkabilir
Bu kapsül, Venüs’ün yüksek sıcaklık ve yoğun basıncına dayanacak şekilde üretildiği için, Dünya atmosferine girişte de büyük ölçüde sağlam kalabilir.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Dr. Jonathan McDowell, eğer düşecek parça gerçekten bu kapsülse, ısı kalkanı sayesinde yere kadar ulaşma ihtimalinin bulunduğunu belirtiyor. Yine de McDowell, “Çarpma olasılığı çok düşük. Ciddi bir tehlike söz konusu değil, ama kafanıza düşmesini de istemezsiniz” diyerek hafif bir uyarıda bulunuyor.
Sovyetler’in Başarısız Venüs Görevi
Kosmos 482, 1972 yılında Sovyetler Birliği’nin Venüs keşif programı kapsamında fırlatıldı. Ancak araç, Dünya yörüngesinden çıkıp Venüs’e yönelmekte başarısız oldu. O dönemde Sovyetler, hedefe ulaşamayan görevleri “Kosmos” adıyla sınıflandırıyordu.
Aynı görevin bir başka uzay aracı Venüs’e ulaşmayı başarmış ve yaklaşık 50 dakika boyunca veri göndermişti. Kosmos 482 ise Dünya yörüngesinde takılı kaldı. Şimdi düşmesi beklenen parçanın da bu aracın oldukça sağlam ve yoğun yapılı iniş kapsülü olduğu düşünülüyor.
Risk Düşük, Ancak Sıfır Değil
Amerikan Aerospace Corporation adlı kuruluşa göre, bu parçanın insanlara zarar verme ihtimali 25 binde bir. Her yıl çok sayıda eski roket parçası ve uzay çöpü benzer şekilde atmosfere giriyor ve çoğu parçalanarak yok oluyor. Ancak Kosmos 482’nin kapsülü, dayanıklı yapısı sayesinde bu parçalanmadan kurtulabilir.
Nereye Düşecek?
Delft Teknik Üniversitesi’nden uzay trafiği uzmanı Marco Langbroek, kapsülün düşebileceği yerin tam olarak tahmin edilemediğini ve geniş bir bölgeyi kapsadığını söylüyor: Afrika, Güney Amerika, Avustralya, ABD ve Kanada’nın bazı bölgeleri ile Avrupa ve Asya’nın çeşitli kesimleri risk altında. Ancak, Dünya’nın büyük kısmı denizlerle kaplı olduğu için parçanın okyanusa düşme ihtimali daha yüksek.
Yetkililer Uyarıyor: Yaklaşmayın!
Uzmanlar, eğer kapsül karaya düşerse kimsenin ona yaklaşmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Çünkü bu tip eski uzay araçlarında zararlı ve tehlikeli yakıtlar bulunabilir.
Aerospace Corporation’dan Parker Wishik, 1967 tarihli Uzay Antlaşması’na göre, düşen uzay parçalarının mülkiyetinin hâlâ üretici ülkeye — bu durumda Rusya’ya — ait olduğunu hatırlatıyor. Rusya bu enkazı geri almak isteyebilir.
Wishik ayrıca bu olayın, uzay çöplerine karşı alınması gereken önlemlerin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu vurguluyor:
“Uzaya gönderdiğiniz her şey, onlarca yıl sonra bile size geri dönebilir.”
