İran‘da 2024 yılı, idam cezasının rekor seviyeye ulaştığı bir yıl oldu. Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) ve Fransız İdam Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) adlı insan hakları örgütleri, 2024’te ülkede en az 975 kişinin idam edildiğini ve bu sayının son 17 yılın en yüksek rakamı olduğunu açıkladı. Rapora göre, 2008 yılında IHR’nin İran’daki idamları kaydetmeye başlamasından bu yana en fazla idam edilen yıl yaşanmış oldu.
“Son üç ayda her gün ortalama 5 kişi idam edildi”
İnsan hakları örgütleri, idamların artışının İran’daki ölüm cezasının “dehşet verici bir şekilde” yükseldiğini ve ülkenin bu cezayı “politik baskı aracı” olarak kullandığını belirtti. IHR Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam, “Bu idamlar, İran İslam Cumhuriyeti’nin halkına karşı yürüttüğü bir savaşın parçasıdır ve iktidarını korumaya yönelik bir strateji olarak kullanılıyor. İran ve İsrail arasındaki savaş tehdidinin tırmandığı yılın son 3 ayında her gün ortalama 5 kişi idam edildi” dedi.
İdam sayısının 2023’te kaydedilen 834’e göre yüzde 17 oranında arttığına dikkat çeken raporda, 975 kişinin ölümünün 4’ünün halk önünde asılarak gerçekleştirildiği, 31’inin ise kadın olduğu ifade edildi. İdamların büyük bir kısmı hapishane avlularında veya halka açık alanlarda yapıldı.
Örgütler, İran’ın dünya çapında en fazla idam cezası uygulayan ikinci ülke olduğunu ve idamların büyük bir kısmının halk arasında korku yaratmak amacıyla kullanıldığını vurguladı. 2022 yılında ülke genelinde protestoların patlak vermesi sonrası idamların hız kazandığı ifade ediliyor. Bu süreçte, “yeryüzünde bozgunculuk” ve “isyan” gibi muğlak suçlamalarla idamlar gerçekleştirildiği belirtiliyor.
