Türkiye’nin ekonomik büyümesinde öncü göstergelerden biri olarak kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Nisan 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Veriler 13’üncü ayda da iyileşmeye işaret etmedi ve bozulmanın sürdüğü görüldü. Eşik değer 50 olarak kabul ediliyor. Ve bu veri iyileşmeye işaret ediyor. Fakat endeks bir önceki aya göre de değişim göstermedi. 47,3 puan seviyesinde kaldı. Gıda üretimi hariç neredeyse bütün sektörler kötümser seviyede kaldı. Firmalar zorlu dış piyasa koşullarına ve talepteki durgunluğa dikkat çekti. Üretimdeki düşüş belirgin olmasına rağmen mart ayına göre daha hafif gerçekleşti.
Siparişlerde daralma ikinci çeyrek başında hız kesti
Benzer şekilde hem toplam yeni siparişler hem de yurt dışından alınan yeni siparişlerde daralmalar ikinci çeyreğin başında hız kesti. Bununla birlikte hem iç piyasada hem de yurt dışı pazarlarda talep koşulları durgun olmaya devam etti. İmalatçılar, yeni siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak istihdamı ve satın alma faaliyetlerini azalttı. Böylece düşüş eğilimi istihdamda beşinci aya, satın alma faaliyetlerinde ise on ikinci aya ulaştı. Firmaların stok seviyelerini de azalttıkları görüldü. İmalatçılar, girdilere yönelik talebin durgun seyrine bağlı olarak, tedarikçilerin teslimatlarını nisanda üst üste ikinci ay hızlandırdığını belirtti. Tedarikçi performansında Aralık 2022’den bu yana en belirgin iyileşme kaydedildi.
TL’deki değer kaybı girdi fiyatlarını arttırdı
Ayrıca Türk lirasındaki değer kaybı ve ham madde maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak girdi fiyatları enflasyonu son bir yılın en yüksek düzeyine çıktı. Bu faktörler aynı zamanda satış fiyatlarındaki artışın da sürmesine yol açtı. Nihai ürün fiyatlarında enflasyon ivme kazanarak son yedi ayın en yüksek düzeyine çıktı.
Gıdada büyüme ılımlı tekstilde sert fren
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Nisan 2025 raporu, yılın ikinci çeyreğinin yeni siparişlerde genele yayılı bir ivme kaybıyla başladığına işaret etti. Bu eğilimden ayrışarak genişleme bölgesinde kalan tek sektör, gıda ürünleri oldu. İyileşmenin gözlendiği tek sektör olan gıda ürünlerinde ise büyüme oldukça ılımlı seyretti. Yeni siparişlerde en belirgin düşüş tekstil ürünlerinde yaşandı. Yeni ihracat siparişlerinde ise iki sektörün artış göstermesi sonucu hafif daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Böylece, anket kapsamında takip edilen 10 sektörün sekizinde üretim yavaşlama kaydetti. Bu sayı bir önceki ay altı olarak gerçekleşmişti. Yeni siparişlerde olduğu gibi, üretimde de en sert yavaşlama tekstil ürünlerinde yaşandı. Üretimin arttığı tek sektör gıda ürünleri olurken elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe ise değişim gözlenmedi.
Kimya sektöründe istihdam hacmi arttı
Talep ve üretim gereksinimlerinde görülen düşüş nedeniyle firmalar ikinci çeyreğin başında genel olarak istihdamı azaltma eğilimi gösterdi. Başta tekstil ürünleri olmak üzere sekiz sektörde çalışan sayıları düşüş kaydetti. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri ile gıda ürünleri kategorilerinde ise istihdam hacmi arttı. Benzer şekilde, satın alma faaliyetleri de sektörlerin çoğunda yavaşladı.
‘Önümüzdeki aylarda büyümeye yaklaşılır’
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “İmalatçılarının karşı karşıya kaldığı zorluklara nisan ayında belirsiz bir uluslararası ekonomik ortam eklendi. Yeni siparişler, üretim ve ihracattaki yavaşlamalar son PMI anketinde de devam etti. Bazı göstergelerde iyileşme sinyalleri, sektörün önümüzdeki aylarda potansiyel olarak büyüme bölgesine yaklaşabileceğine dair umutları artırdı” dedi.
