PAGEV: Plastiğe dönüş makineye yatırımı artırdı

Nurdoğan A. ERGÜN

ABD Başkanı Donald Trump’ın radikal çıkış­ları dünya sanayisin­deki yatırım kararlarını da et­kiliyor. Dünyada plastik kul­lanımının yeniden gündeme gelmesi, Türk plastik sektörün­de de yatırımlara göz kırpıyor. Trump’ın plastik pipet kulla­nımını desteklediği yönünde­ki açıklamaları da plastik ‘geri dönüyor’ yorumları yapılması­na neden olurken, özellikle geri dönüşüm tarafından ciddi bir hareketlilik yaşanıyor.

Plastik kullanımına yönelik hareketli­liğin önemli işaretlerinden bi­ri olan işleme makineleri paza­rındaki hareketliliğe dikkat çe­ken Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eği­tim Vakfı’nın (PAGEV) Başka­nı Yavuz Eroğlu, 2024’te genel sanayide yatırım malları satı­şında gerileme olurken plastik işleme makineleri alanında ya­tırımların devam ettiğini söy­ledi. Makine tarafında 2024’te ithalatın yüzde 19 gerilediğini ancak yerli satışlarının arttığı­nı belirten Eroğlu, 2024 yılın­da 1 milyar 572 milyon dolar­lık makine yatırımı yapıldığı­nı açıkladı. Yavuz Eroğlu, 2019 – 2024 yılları arasında plastik sektörünün makine yatırımla­rının yılda ortalama yüzde 16,6 artış gösterdiğini söyledi.

Körfez ile kümelenme modeli önerdi

Ancak talep artışına paralel hammaddede yüzde 90’a ya­kın ithalata bağımlı olan Tür­kiye’de hammadde üretim te­sisi kurulması kritik bir konu. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğ­lu, hammadde kaynakları ba­kımından zengin olan Körfez ülkeleri ile kümelenme mo­deline gidilebileceğini söy­ledi. Eroğlu, “Bizde 10 milyon ton üretim onlarda 30 milyon ton hammadde var.

Siyasi oto­ritenin de devreye girmesiyle Körfez ülkeleri ile kümelen­me modeliyle petrokimya tesi­si kurabiliriz” dedi. Türkiye’de plastik hammaddesi üreten tek tesis PETKİM bulunurken, yıl­lık 2,6 milyon ton üretim yapı­lıyor. Bunun yaklaşık 2,3 mil­yon tonu ihraç ediliyor. Türki­ye’nin hammaddede iç talebi ise 8,9 milyon ton. Türkiye’nin 2024’te hammadde ithalatı 8,5 milyon ton olarak kayıtla­ra geçti.

PAGEV hazırladığı ‘Türki­ye Plastik Sektör İzleme Ra­poru 2024’e göre, plastik ma­mul üretimi 2024 yılında 2023 yılına kıyasla miktar ve değer bazında yüzde 8 artış gösterdi. Plastik mamul üretimi 2024 yı­lında 9,9 milyon tona çıkarken, 40,9 milyar dolarlık üretim ger­çekleştirildi.

2023 yılında yüz­de 75,7 olan plastik sektörü or­talama kapasite kullanımı da 2024 yılında yüzde 76,1’e çık­tı. Söz konusu dönemde plas­tik mamul ithalatında değer bazında 2,6 gerileme yaşandı ve 4 milyar 66 milyon dolarlık ithalat yapıldı. 2024 sektörün ihracatı ise doğrudan ve dolay­lı 15 milyar dolara çıktı. Dış ti­caret fazlası geçen yıla göre yüzde 16 artış gösterdi. Böyle­ce sektörün dış ticaret fazlası 3 milyar 400 milyon doları aş­tı.

Eroğlu, “2024 yılında plas­tikler ve mamullerinin toplam kimya sektör ihracatı içinde payı yüzde 30,6 oldu ve sektör olarak birincilikteki konumu­muzu koruduk. Türkiye olarak her yıl 100’ün üzerinde ülkeden plastik mamul ithalatı yapar­ken 200’e yakın ülkeye de plas­tik mamul ihraç ediyoruz” diye konuştu.

Sektör 20 yıldır sürekli büyüyor

İhracatta artışının temel se­bebinin, ihracatı artırmaya yö­nelik yoğun çabaların ve sek­tördeki rekabet gücünün art­ması olduğunu belirten Yavuz Eroğlu, sözlerini şöyle sürdür­dü: “Plastik sektörü, özellik­le son 20 yılda sürekli büyüme göstererek uluslararası pazar­larda daha güçlü bir konuma geldi. Türkiye, kaliteli ve reka­betçi ürünler üreterek Avrupa Birliği ve ABD gibi yüksek stan­dartlara sahip pazarlarda ken­dine yer edindi.”

Sanayi ve Tek­noloji Bakanlığı’nın Teşvik Uy­gulama Genel Müdürlüğü’nün, yeni bir teşvik modeli üzerinde çalıştığını dile getiren Eroğlu, “Bu yeni modelin özellikle kat­ma değeri yüksek ve ihracat po­tansiyeli büyük ürünlere yöne­lik olması bekleniyor. Mevcut teşvik sisteminden farklı ola­rak, bölgesel öncelikler yerine stratejik sektörlere odaklanan bir yapı hedefleniyor. Bu teşvik modelinden doğrudan faydala­nabileceğiz” diye konuştu.

Trump, kağıt pipetlere karşı çıkmıştı

ABD Başkanı Donald Trump, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesinin ardından kağıt pipetlere ilişkin, “plastik kullanımına geri dönüş” mesajı verdi. İlk destek ise Elon Musk’tan geldi ve”Gelmiş geçmiş en iyi başkan” ifadelerini kullandı. Truth Social sosyal medya hesabından açıklama yapan Trump, bu sefer çevre dostu olarak pazarlanan kağıt pipetleri hedef aldı. Trump, “Sahtekâr (eski Başkan) Joe’nun ‘Plastik pipete hayır, yalnızca kağıt!’ kararı artık öldü. Artık içeceğinizi, ağzınızda iğrenç şekilde eriyen kağıt pipet olmadan keyifle içebilirsiniz” ifadelerini kullandı. Elon Musk da X hesabından bu açıklamaya deste verdi.