Norveç’in egemen varlık fonunun büyük savunma sanayi şirketlerine yatırım yapabilmesine yönelik talepler, ülkedeki siyasi tartışmaları yeniden alevlendirdi.
1,8 trilyon dolarlık büyüklüğüyle dünyanın en büyük varlık fonu olan Norveç Kamu Emeklilik Fonu (GPFG), nükleer silah üretimiyle ilişkili olduğu gerekçesiyle Airbus, Boeing, BAE Systems ve Lockheed Martin gibi şirketlere yatırım yapmıyor.
Bu kısıt, Norveç parlamentosunun yıllar önce belirlediği etik kurallardan kaynaklanıyor.
Muhalefet partileri baskı yapıyor
Ancak son dönemde Avrupa ülkelerinin askeri harcamalarını artırmasıyla birlikte, muhalefetteki Muhafazakâr Parti ve İlerleme Partisi, bu kuralların gözden geçirilmesi gerektiğini savunuyor.
Her iki parti, fonun nükleer silahlarla bağlantılı olan savunma şirketlerine yatırım yapabilmesini mümkün kılacak yasa değişikliği için parlamentoya çağrıda bulundu.
Norveç Merkez Bankası da muhalefetin yanında
Norveç Merkez Bankası Başkanı da Şubat ayında yaptığı açıklamada, artan jeopolitik riskler nedeniyle etik anlayışların değişebileceğini belirterek bu yöndeki girişimlere destek sinyali vermişti.
Muhafazakâr Parti yetkilileri ise, Norveç’in ve müttefiklerinin savunma kapasitesinin artırılması gerektiği bir dönemde, bu alanda faaliyet gösteren şirketlerin fon tarafından dışlanmasının “artık makul olmadığını” ifade etti.
İlerleme Partisi, bu çelişkiye dikkat çekerek Oslo’nun Lockheed Martin’den 52 adet F-35 savaş uçağı alırken, aynı şirketin hisselerine yatırım yapılmasının yasak olmasını “ikiyüzlülük” olarak nitelendirdi. Parti bu konuda özel bir yasa tasarısı da hazırlayarak parlamentoya sundu.
Halihazırda fon, nükleer silah üretimine doğrudan katkısı olmayan Rheinmetall ve Leonardo gibi savunma şirketlerine yatırım yapabiliyor.
Destek gelirse nükleer silah üreticilerine milyarlarca dolar sermaye akacak
Ancak muhalefetin bu değişikliği hayata geçirebilmesi için azınlıktaki İşçi Partisi hükümetinin yanı sıra diğer siyasi partilerin desteğini alması gerekiyor. Bu destek sağlanabilirse, dünyanın en büyük yatırımcılarından biri olan Norveç varlık fonu, nükleer silah üretiminde yer alan savunma şirketlerine milyarlarca dolarlık yatırım yapabilecek.
