ABD Başkanı Trump’ın karşılıklı tarifelerinin yürürlüğe girmesinin üzerinden 24 saat geçmeden aldığı erteleme kararının ardından çarşamba günü ralli yaşanan piyasalarda, tarife endişesinin yeniden ön plana çıkmasıyla satış baskısı arttı.
Trump, Truth Social sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ABD’nin ticaret ortaklarına yönelik ek tarifelerin 90 gün süreyle durdurulmasını, bu sürede yüzde 10’luk temel tarife oranının uygulanmasını onayladığını kaydetmişti. Ancak Trump, Çin’e uyguladığı tarifeyi yüzde 125’e çıkardığını açıklamıştı.
Söz konusu açıklamanın ardından Avrupa Birliği (AB) de ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına yönelik tarifelerine karşı hazırladığı tedbirleri 90 gün için askıya alacağını duyururken, Çin yönetimi tırmanan tarife geriliminde geri adım atmayacakları mesajını verdi.
“Çin ile anlaşma yapmayı çok isteriz”
Beyaz Saray, Çin’e uygulanacak tarife oranına açıklık getirirken, Trump’ın dün yüzde 125’e yükseltildiğini duyurduğu Çin’e yönelik gümrük vergisi oranının yalnızca karşılıklı tarifeleri kapsadığı, toplam tarife oranının fentanil krizi dolayısıyla uygulananlar dahil edildiğinde yüzde 145’e ulaştığı bildirildi.
ABD Başkanı Trump ise Beyaz Saray’daki kabine toplantısında, Çin’in uzun süre gümrük tarifeleri dolayısıyla ABD’den çok faydalandığını savunarak “Çin ile ne olacağını göreceğiz, (onlarla) bir anlaşma yapabilmeyi çok isteriz.” dedi.
Analistler, Washington-Pekin hattında artan ticari gerilimin, ABD’de olumlu gelen ekonomik veriler ile ticaret anlaşmalarına ilişkin müzakere iyimserliğini gölgede bıraktığını belirterek, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşının tırmanmasının ekonomik büyümeye kalıcı zararlar vereceği endişesinin satışları tetiklediğini belirtti.
Yatırımcılardan temkinli davranış
Öte yandan, ek tarifelerin 90 gün durdurulmasına karşın belirsizliklerin devam ettiğine işaret eden analistler, yatırımcıların temkinli davranması ve ekonomik sonuçları değerlendirmesi nedeniyle piyasadaki oynaklığın sürmesinin beklendiğini aktardı.
Bu gelişmelerle “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi ise yüzde 21 artışla 40 değerini aştı.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD’de bugün açıklanan veriler ülkede enflasyonun yavaşlamaya devam ettiğini gösterdi.
Buna göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 0,1 azalırken, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Böylelikle, Mayıs 2020’den bu yana ilk kez TÜFE’de aylık bazda azalış görüldü.
Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de martta aylık yüzde 0,1 ve yıllık 2,8 ile beklentilerin altında artış kaydetti.
Analistler, enflasyon verilerinde henüz yukarı yönlü bir hareketin görülmediğini, uygulamaya konulan tarifelerin etkisinin gelecek aylarda görülmesinin beklendiğini belirtti.
ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 5 Nisan ile biten haftada önceki haftaya kıyasla 4 bin kişi artışla 223 bine çıkarak piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Tarife belirsizliği ABD Merkez Bankasının (Fed) para politikasında izleyeceği yolu daha karmaşık hale getirirken, Fed yetkililerinden gelen açıklamalar da yakından izlendi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, tarifelerin “stagflasyonist bir şok” olduğunu, Fed’in fiyat istikrarı ve maksimum istihdam hedeflerini karşı karşıya getirdiğini ifade etti. Goolsbee, belirsizlik ne kadar çabuk azalırsa Fed’in borçlanma maliyetlerini o kadar çabuk düşürebileceğini kaydetti.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, beklenenden daha yüksek tarifelerin büyük olasılıkla hem işsizliği hem de enflasyonu artıracağını aktardı.
Kansas City Fed Başkanı Jeff Schmid, fiyat istikrarı hedeflerini tam istihdam hedefleriyle dengelemek zorunda kalmaları halinde enflasyonu kontrol altına almaya öncelik vereceğini belirtti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman da ABD ekonomisinin güçlü kalmaya devam ettiğini ancak ticaret politikalarının etkilerinin belirsiz olduğunu ifade etti.
Analistler, ABD’de enflasyon görünümü ve ekonominin gidişatına ilişkin daha fazla bilgi için yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile JPMorgan Chase, Wells Fargo ve Morgan Stanley gibi büyük bankaların bilançolarının yatırımcılar tarafından takip edileceğini belirtti.
