ABD’de NASA Trump’ın bütçe kesintileriyle mücadele ederken, Çin bu boşluğu doldurmaya ve uzay keşfinde çıtayı yükseltmeye kararlı görünüyor. Yaklaşık üç yıl önce kurulan Derin Uzay Keşif Laboratuvarı, bu hedeflerin merkezinde yer alıyor.
Şangay’ın yakınlarında konumlanan bu laboratuvar, Çin’in ulusal uzay ajansı ile Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin ortak çabalarıyla hayata geçirildi. Geleceğe dönük iddialı planların açıklandığı bu laboratuvar, Çin’in Güneş Sistemi’nde kapsamlı bir keşif programı yürütmek için önemli adımlar atacağını gösteriyor.
Çin’in duyurduğu görevler, Güneş Sistemi’nin çeşitli noktalarını keşfetmeyi ve bu süreçte bilimsel yenilikler sunmayı amaçlıyor. 2028’de başlayacak görev serisi, Mars’tan Dünya’ya örnek getirerek yola çıkacak. Ardından Jüpiter ve Callisto, Venüs’ün atmosferi, Ay’da kurulacak araştırma istasyonu ve Triton’un okyanuslarına kadar uzanan bir programla, keşifler ilerleyecek.
2028 yılında Mars’tan toprak ve kaya örneklerini taşıyacak Tianwen-3, programın başlangıç noktası olacak. 2029’da ise Tianwen-4, Jüpiter ve uydusu Callisto’yu mercek altına alacak. 2033’te Venüs’ün atmosferinden örnekler toplanacak, 2038’de Ay’da yerel kaynakların incelendiği otonom bir istasyon kurulacak. Son olarak 2039 yılında Triton, yüzey altı keşif aracıyla devasa okyanusları araştırmak üzere ziyaret edilecek.
Gerçekçi mi, yoksa hayal mi?
Bu görevler arasında bazıları, şu anki teknolojiyle hayata geçirilmesi zor gibi görünse de, Çin’in uzun vadeli planlarında bu hedeflere ulaşmak için büyük bir azim gösterdiği ortada. Örneğin, Triton yüzey altı keşfi, buz tabakasının kalınlığı gibi temel bilgiler eksik olduğu için şimdilik daha çok hayal niteliği taşıyor. Ancak, şu an için yalnızca Tianwen-3 ve Tianwen-4 devlet tarafından resmen onaylanmış durumda.
Çin, uzay keşfi konusunda son yıllarda önemli başarılara imza attı. Ay’ın uzak tarafında örnekler toplayarak geri getiren keşiflerden, Mars’a yumuşak iniş yapmayı başaran Tianwen-1 görevine kadar pek çok kilometre taşı bu başarıyı pekiştirdi. Çin, ABD dışında Mars’a iniş yapan ve uzun süre aktif görev yürüten ilk ülke olarak öne çıktı.
Uzay yarışında dengeler değişiyor mu?
NASA’nın bütçe kesintileriyle karşı karşıya kaldığı bir dönemde Çin’in planlı ve sistemli programları, uzay yarışında dengeyi değiştirebilir. Özellikle ABD’deki siyasi müdahaleler ve uzay araştırmaları bütçesindeki olası düşüşler, Çin’in liderliği ele alma ihtimalini artırıyor gibi görünüyor. Çin’in bu iddialı hamlesi, gelecekte uzay keşfi alanındaki rekabetin yeni bir döneme evrilebileceğini gösteriyor.
