Peki mentolün içinde ne var da ağzımızı derin dondurucuya dönüştürüyor? Aynı şekilde mentollü kremler de sürüldüğü bölgeye nasıl büyük bir ferahlık veriyor?
İşte mentolün ardındaki o sır perdesi.
Hiçbir yiyecekte görülmeyen serinlik ve ferahlık hissi, ne hikmetse yalnızca mentollü gıdalarda ortaya çıkıyor.
Aslında bunun nedeni, mentolün vücutta sıcaklığı algılayan reseptörlerle etkileşime girmesi. İşte bu etkileşim de gerçek bir sıcaklık düşüşü olmasa da insan beynine, soğukluk hissi veren sinyaller gönderiyor.
Öte yandan insan vücudu, çevresel sıcaklık değişimlerini algılamak için bazı özel reseptörlere sahip. Örneğin bunlardan biri sıcaklığa duyarlı ve TRPM8 ismi verilen bir reseptör. TRPM8; üst solunum yollarında, ciltteki sinir uçlarında, ağız ve burun mukozasında bulunuyor.
Bu reseptör normal şartlarda düşük sıcaklıkları algılıyor ve beyne soğuk sinyali gönderiyor. Fakat mentol, bu reseptörleri etkinleştiriyor ve dış ortam sıcaklığı değişmese bile soğukluk hissi oluşmasına sebep oluyor.
Esasen mentolün, bu reseptörü hareket geçirme mekanizması moleküler yapısı ile yakından ilişkili.
Mentol molekülü ağız yolu ile alındığı durumda, ağız mukozasındaki TRPM8 reseptörlerine bağlanıyor ve onu aktive ediyor. Bu aktivasyon da iyon kanallarının açılmasına olanak sağlıyor. Ek olarak sinir hücreleri, elektriksel sinyaller göndererek beynin soğuk hissini algılamasına sebep oluyor.
Aynı şekilde mentollü bir krem uygulandığında da ciltteki TRPM8 reseptörleri tetikleniyor ve hemen arkasından serinlik hissi oluşuyor. Ek olarak bu etki, hepimizin bildiği gibi tıbbi uygulamalarda da kullanılıyor.
Mesela mentollü kremler verdiklerikleri soğukluk hissi sebebiyle kas ağrılarını hafifletiyor ve zaman zaman kan akışını hızlandırarak rahatlatıcı bir etki sunuyor. Ek olarak bilim insanları, iltihaplanma ve kronik ağrı gibi rahatsızlıkların tedavisinde TRPM8 reseptörlerini merkeze alan ilaçlar üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.
Kısaca mentolün ferahlık ve soğukluk hissiyatı vermesinin nedeni insan vücudundaki TRPM8 reseptörleri ile ilişkili. Epey tuhaf hissettiriyor öyle değil mi?
