Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, blogunda yayımladığı son yazısında Ferdinand Lassalle’ın Tunç Kanunu çerçevesinde Türkiye’deki asgari ücret ve yaşam maliyeti dengesini değerlendirdi. Eğilmez, “Bu durum bize Türkiye’de Tunç Kanunu’nun da ötesine geçildiğini gösteriyor” ifadesiyle mevcut tabloyu özetledi.
Dr. Mahfi Eğilmez, “Ücretlerin Tunç Kanunu ve Türkiye Uygulaması” başlıklı yazısında, ücretlerin uzun vadede geçimlik düzeye gerileme eğilimini savunan Tunç Kanunu’nu Türkiye’deki mevcut ekonomik veriler ışığında ele aldı.
Eğilmez, “Tunç Kanunu, gerçek ücretlerin uzun dönemde, işçinin yaşamını sürdürmesi için gereken asgari ücrete doğru eğilim gösterdiğini öne süren bir ekonomik görüştür” diyerek teoriyi özetledi.
Eğilmez, bu çerçevede Türkiye’deki asgari ücret düzeyinin açlık sınırının dahi altında kaldığına dikkat çekti.
“Türkiye’de asgari ücret brüt olarak 26.005,50 lira, net olarak da 22.104,67 lira düzeyinde bulunuyor” diyen Eğilmez, “TÜRK-İŞ araştırmasına göre 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 24.035,59 lira olarak hesaplanmıştır… Bu durumda 22.104,67 liralık asgari ücret, yalnızca aile reisinin çalışması halinde 4 kişilik ailenin açlık sınırının 1.930,92 lira altında kalıyor” ifadelerini kullandı.
Yoksulluk sınırının aynı dönem itibarıyla 78.291,84 lira olduğunu belirten Eğilmez, “Bu ailede baba ve anne asgari ücretle çalışıyor olsa haneye giren gelir 44.209,34 lira eder. Bu durumda bu aile açlık sınırının üzerine çıkar ama yoksulluk sınırının hâlâ 34.082,50 lira altında kalır” dedi.
“Tunç Kanunu’nun da ötesine geçildi”
Eğilmez, ücret düzeyleriyle yaşam maliyeti arasındaki uçurumu Tunç Kanunu perspektifinden değerlendirdiği yazısında şu tespitte bulundu:
“Bu durum bize Türkiye’de Tunç Kanunu’nun da ötesine geçildiğini gösteriyor.”
“İçeridekiler dışarıdakiler teorisi farklı işliyor”
Eğilmez, Tunç Kanunu’na karşı geliştirilen en güçlü argüman olan “İçeridekiler-Dışarıdakiler Teorisi”ne de yazısında yer verdi. Ancak bu teorinin Türkiye’de farklı bir biçimde işlediğini savunarak şu ifadeleri kullandı:
“Şirketler, yeni elemanlar almak yerine, emeklilik hakkını elde edip emekli olanların bazılarını eski ücretleriyle bazılarını daha düşük ücretlerle çalıştırmaya devam ediyorlar.”
Mart 2025 itibarıyla Türkiye’de ücretle çalışan sayısının 15,3 milyon olduğunu hatırlatan Eğilmez, asgari ücretli çalışanların sayısı konusunda net bir veri olmadığını, ancak “tahminlerimize göre ücretle çalışanların yarısına yakını (kabaca 7 milyonu) asgari ücretle çalışıyor” diyerek tabloyu özetledi.
Eğilmez, “Bunlara, asgari ücretin üzerinde ama yoksulluk sınırının altında ücret alanları da eklersek muhtemelen on milyon kişinin üzerine çıkarız” ifadeleriyle yazısını sonlandırdı.
