Türkiye’de 2017’den bu yan görülen ve bir anda ülke geneline yayılan kahverengi kokarca çiftçileri canından bezdirdi. Meyve ve bahçelere dadanan zararlı tür, ürünlere zarar verirken bakanlık mücadele için düğmeye bastı.
Kendilerini son derece iyi kamufle eden, bulundukları ortama uyum sağlayan böcekler için Samsun’daki Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde 750 bin samuray arı üretildi.
Temmuz sonunda mücadele başlıyor
Biyolojik mücadelede umut veren çözümlerden biri olarak görülen ’trissolcus japonicus’ türü samuray arıların temmuz sonunda doğaya salınması planlanıyor.
Kahverengi kokarcanın, Türkiye’nin stratejik değerlerinden biri olan fındığı da tehdit ettiğini belirten enstitü müdürü Doç. Dr. Betül Bayraklı, samuray arıların kahverengi kokarcanın doğal düşmanı olduğunu söyledi.
1 milyon samuray arı doğaya salınacak
Kimyasal ilaç kullanımına alternatif olan yöntemin doğal dengeyi bozmadan zararlıyla mücadele imkânı sağladığını belirten Bayraklı, 2023 yılında 22 bin parazitoit’un Artvin ve Rize’ye salındığını belirterek şöyle devam etti:
2024 yılında 207 bin parazitoit, 34 ilde doğaya bırakıldı. 2025 yılında bakanlığımız hedefi 1 milyon parazitoit salımı. Doğaya bırakılan parazitoitler sayesinde zararlı popülasyonu doğal yollarla baskılanmakta, böylece kimyasal mücadeleye olan ihtiyaç önemli ölçüde azalmaktadır. Bu da kalıntısız ve güvenilir gıda üretimini desteklemektedir.
Kahverengi kokarca için tuzaklar hazır
Enstitümüz biyolojik mücadele laboratuvarlarında 4 iklim odasında, 10 teknik personel ve 10 işçi ile yumurta üretimi titizlikle sürdürülmektedir. Mayıs sonuna kadar 6 bin tüplük anaç koloniye ulaşılması hedeflenmekte, böylece temmuz ayı sonuna kadar planlanan salım miktarına ulaşılacaktır. TAGEM koordinasyonunda salım yapılacak iller organize edilmiş, zararlının kışlak alanlardan çıkışını takiben yoğunluk tespiti için feromon tuzakları kritik noktalara yerleştirilmiştir.”
8 yıl içinde tüm şehirlere yayıldı
Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys), tarımsal üretimde önemli ölçüde kayıplara neden olan tahripkar, istilacı ve polifag bir zararlı olarak biliniyor.
Türkiye’de varlığı ilk defa 2017 yılında tespit edilen kahverengi kokarcanın yayılışı bitkisel materyallerle, ulaşım araçlarıyla, erginlerin uçuşuyla ve zararlının bulunduğu ülkelerle yapılan ticari faaliyetlerle gerçekleşiyor. Kahverengi kokarca, insan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmamakla beraber yaz mevsimi sonunda kışlamak için özellikle ev, depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziki rahatsızlık oluşturuyor. Birçok meyve ve sebze türüne zarar veren bu böceğin hedefinde başta fındık olmak üzere elma, armut, turunçgiller, şeftali, ceviz, trabzon hurması, mısır, fasulye, domates, biber, patlıcan yer alıyor.
