Kablo Sanayicileri Derneği (Kabloder) Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Kurtiş, binalardaki yangınlarda kablo kalitesinin etkisine dikkat çekti. Geçen günlerde bir grup meslektaşımızla sohbet toplantısında bir araya geldiğimiz Kurtiş, çoğu yangında “Elektrik kontağından çıkan, nedeni bilinmeyen” dendiğini fakat elektrik şebekesinde kullanılan kablonun kalitesiz ve kesit yanlış olması durumunda yangına davetiye çıktığını belirtti. Kurtiş, “Bakır kesit değilse ısınıyor ve yakıyor. Kablonun yanmaması ve yandıktan sonra davranışı da önemli. Örneğin Vaniköy Camii 355 yıllıktı. Yangında kül oldu. Yangından iki sene önce çok eski olan elektrik tertibatı yenileniyor” bilgilerini verdi. Tarihi Vaniköy Camii yangının çıkış nedeniyle ilgili itfaiye raporunda da “Elektrik tesisatı kablolarının ısınması sonucu, kablo izolasyonlarının tutuşmasıyla yangın başlangıcı meydana geldi” deniliyor.
Şartnamede var ama cezası yok
Bu noktada yangına mukavemetli kabloların kullanılmasının önemine işaret eden Atilla Kurtiş, “2017’de bütün yapı malzemeleri için şartname geldi ama uygulamada cezai bir yaptırım yok” ifadelerini kullandı. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte yangına mukavemetli kablolar ile diğerleri arasındaki maliyet farkının yüzde 6-8’lere kadar indiğini dile getiren Kurtiş, “Yangına dayanıksız kablo fiyatı 100 ise dayanıklı olan 106 diyelim. Bunun için risk almaya değer mi? Yangın başladıktan sonra ürünün davranışı da önemli. Binada sprinkleri koydunuz ama güvensiz kablo ile koydunuz. Elektrik devre dışı kalacağından sprinkler çalışmaz. Yangına dayanıklı kablolar yangında 180 dakikaya kadar iletimi sürdürüyor” bilgilerini paylaştı. Güvenliğe uygun olmayan kabloların şikayet üzerine toplatılabildiğini anlatan Kurtiş, sözlerini şöyle sürdürdü: “İBB verilerine göre bina yangınlarının 3’te 2’si elektrik tertibatı kaynaklı. Bunun üçte biri de kablo kaynaklı. Düzgün tesisat ve malzeme kullanılarak yangının çıkması önlenmeli. Fabrika çatılarına GES kuruluyor. Bunlarda güvenlik çok önemli, bir ihmalde yangın olduğunda, düşünsenize fabrikanın çatısı yanıyor.”
Türkiye’nin 230 kablo üreticisi ile Çin’den sonra en fazla üreticinin olduğu ülke konumunda bulunduğunu belirten Kurtiş, “Üçlü priz vs. değil kablo anlamında Türkiye üretimde güçlü bir ülke ve 3,4 milyar dolarlık kablo ihracatı var. Ana pazar İngiltere. Türkiye pazarı 1,1 milyar dolar. Bağlantı ekipmanları olarak bakarsak yarım milyar dolarlık bir ithalat var” diye konuştu.
Veri merkezlerinin kablosu Türkiye’den
Genel merkezi Paris’te bulunan elektrifikasyon şirketi Nexans’ın Türkiye, Levant ve Orta Asya’dan sorumlu Genel Müdürü olan Kurtiş, bu yıl şirketin Ortadoğu ve Afrika Bölge Başkanlığına getirildi. Nexans’ın Türkiye ve küresel operasyonlarına ilişkin de bilgi veren Kurtiş, “41 ülkedeki 92 fabrikamızla faaliyet gösteriyoruz. Geçen yılki küresel ciro 7,1 milyar euro seviyesinde. Türkiye’de 1968’den beri varız. Küresel gelirde payımız yüzde 4 civarında. Denizli ve Tuzla’da üretimlerimiz var. Denizli’deki fabrika yangın güvenliği ile ilgili ürünlerde ön planda. Denizli’de aylık 3 bin 850 ton, Tuzla da bin ton kablo üretiliyor. 150-160 milyon dolarlık ihracat yapıyoruz. Temel odağımız veri merkezleri. Şu anda en pozitif ivmeli bölüm. İngiltere, İrlanda ve Almanya pazarlarında güçlüyüz. Buraya ürünler Nexans Türkiye’den gidiyor. Veri merkezleri değer önermesinde Türkiye en güçlü tedarikçi” dedi.
Avrupa ve ABD’nin şebeke altyapısı yaşlı
Dünyadaki elektrifikasyon sürecinin 2030 ve sonrasında daha da hızlanacağını kaydeden Kurtiş, “Nexans küreselde ARGE ve pazarlamasını elektrifikasyona odaklıyor. 2030 ve sonrasında elektrifikasyon artacak. Türkiye’nin şebekesi göreceli olarak daha genç. 20 yaşlarında. Dünyada ortalama 35 yıl olarak alınır. Avrupa ve ABD’de şebeke epey yaşlı. Farkındalar ve altyapıya çok ciddi yatırım yapıyorlar. Çünkü GES ve RES kurdunuz ama elektriğin şebekeye gitmesi lazım ve şebekenin de güçlenmesi lazım” mesajları verdi. Diğer yandan elektrikli araçlarda istasyon kurulmasının çok özel bir altyapı gerektirdiğini anlatan Kurtiş, “Binanın altına uygun olmayan tesisat ve yanlış kablo kesitleri ile olmaz. Şarj kutusu vs. basit ama esas elektriği getiren şebeke önemli” dedi. Kurtiş, normal bir otomobilde 5 kilometre uzunluğunda kablo kullanıldığı bilgisini de paylaştı.
Bakır hırsızlarına karşı geliştirilen sistemi ihraç etti
Elektrik iletimi bakır kablolarla sağlanıyor. Bakırın libresi geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın vergi açıklamasıyla rekor kırdı. Metal değerlendikçe hırsızların da dikkatini çekiyor. Tren rayları döşenirken elektrik kablolarının da önce serilip sonra bağlandığı bu yüzden kabloların açıkta kaldığı sürede hırsızlık olaylarının yaşanabildiğini anlatan Kurtiş, şunları söyledi: “Dağ başında istediğiniz kadar güvenlik koyun çözüm olmuyor. Kesilen kısım için 100-200 bin dolar sipariş önemli değil. Proje aksayınca cezalar ve politik baskı oluyor. Tuzla’da bir cihaz geliştirdik. Enerji verilmemiş kablolara sürekli sinyal gönderiyor. Sinyal dönmeyince bölgede problem var diye bekçi oraya gidiyor. Bunu Brezilya ve Fransa’ya da ihraç ettik.”
