Hamide HANGÜL
Tüm dünyayı etkileyen pandeminin sonunda birçok ülke yüksek enflasyonla boğuşmak zorunda kalırken, enflasyonun neden olduğu hayat pahalılığı tablosu daha net ortaya çıktı. Bu noktada İstanbul, enflasyonist ortamla kiradan yemeğe, giyimden kahveye kadar fiyatların en çok arttığı şehirler arasında öne çıktı.
Ünlü Alman bankası Deutsche Bank’ın, 2012 ve pandemiden bu yana 2020 ve 2025 yıllarını kapsayan son beş yıllık araştırması, dünyanın 69 ülkesindeki fiyat artışlarını ortaya koydu. Banka’nın, 9’uncusunu yayımladığı araştırmaya göre, İstanbul kiranın yanı sıra, iki kişilik akşam yemeğinde son beş yılda fiyatların yüzde 165, sinema biletinde yüzde 90,3, fitnessta yüzde 136,9’lik oranla fiyatların en çok arttığı şehir oldu. Yazlık elbise ve cappuccino fiyatındaki artışta ise Buenos Aires’ten sonra ikinci gelirken, 1 dolarla fiyatı düşen tek kalem 15 dolarla (606 TL) internet oldu.
ABD’de 1,079, Türkiye’de 2.182 dolar
Deutsche Bank’ın araştırmasına göre, Apple’ın yeni amiral gemisi iPhone 16 Pro (128 GB) modelinin en yüksek satıldığı ülke 2.182 dolarla Türkiye. Apple’ın Türkiye’deki iPhone 16 Pro modelinin satış fiyatı 89 bin 999 TL’den başlıyor, depolama alanına göre 117 bin 499 TL’ye kadar yükseliyor. ABD’de ise söz konusu model 1.079 dolar olurken, Türk tüketicisinin 2.182 dolar ödemesi, Türkiye’nin teknoloji pazarında, uluslararası markalar açısından “yüksek karlı” ülke olduğunu ortaya koyuyor.
Rapora göre, bu fiyatla Türkiye’yi Brezilya 1.835 dolarla ikinci, Mısır 1.525 dolarla üçüncü sırada izledi. Avrupa ülkelerinde ise söz konusu iPhone modelinin satış fiyatları, ABD’ye göre yüzde 120-130 arasında daha yüksek. Fiyatları ise ülkeler göre 1.448 ile 1.288 dolar arasında değişkenlik gösteriyor. Söz konusu modelin en ucuz satıldığı ülke, incelenen 41 ülke arasında 1.063 dolarla Güney Kore oldu.
Araştırmaya göre, zincir mağazada bir yazlık elbise fiyatı en pahalı ülke 86 dolarla Arjantin’de Buenos Aires olurken, aynı zamanda son beş yılda yüzde 70.8’lik oranla fiyatın da en çok arttığı şehir oldu.
Yazlık elbisede İstanbul ilk 3’te
Bu şehri Cenevre 81 dolarla ikinci, Oslo 65 dolarla üçüncü sırada izledi. İstanbul, 46 dolarla listenin 33’üncü sırasında yer alırken, fiyat artışına göre incelendiğinde Buenos Aires’i yüzde 69,8’lik oranla ikinci sırada izledi. Böylelikle İstanbul, zincir mağazalarda son beş yılda yazlık elbise fiyatının en çok artan ikinci şehir oldu. Yine araştırmaya göre, orta boy bir cappucino fiyatı en yüksek şehir 6,77 dolarla İsviçre olurken, Kahire 1,57 dolar fiyat ve 69’uncu ülke sırasıyla fiyatın en düşük olduğu şehir oldu. Roma 1,79 dolarla 68’inci sırada. İstanbul, 3,52 dolarla 43’üncü, fiyat artışında ise ikinci sırada geldi. Buenos Aires yüzde 101, İstanbul yüzde 80,5, Budapeşte yüzde 79, Mexico City yüzde 75,7’lik oranla cappuccino fiyatının son 5 yılda en çok arttığı ülkeler oldu.
Araştırmaya göre, orta segment bir restoranda iki kişilik üç çeşit akşam yemeği en pahalı şehir 147 dolarla Zürih ve Cenevre oldu. Bu şehirleri New York, 145 dolarla üçüncü sırada izlerken, son beş yıldaki fiyat artışı sırasıyla yüzde 32,3, yüzde 35,3 ve yüzde 53,4 oldu. Hindistan’da Bangalore, 18 dolarla 69’uncı sıraya yerleşirken, İstanbul, 51 dolarla listenin 51’inci sırasında yer buldu. Küresel ölçekte yükseliş trendine giren benzin fiyatları da araştırmada incelendi.
Buna göre bir litre benzin fiyatı en yüksek şehir 3,07 dolarla Hong Kong olurken, bu şehri 2,27 dolarla İsviçre’nin Zürih şehri, 2,26 dolarla Amsterdam ve 2,24 dolarla Cenevre izledi. Fiyatın en düşük olduğu şehir son beş yıldaki yüzde 34,7’lik düşüş ve 0,32 dolarla Kahire oldu. Kuala Lumpur 0,50 dolar, Doha 0,57 dolar, Riyad 0,61 dolar, Dubai 0,75 dolarla bir litre benzin fiyatının en ucuz satıldığı ülkeler oldu. İstanbul’da ise bir litre benzin fiyatında 0,93 dolardan 1,18 dolara çıkarken 47’inci sırada yer aldı ve beş yılda yüzde 20,4 arttı.
Toplu ulaşımın da incelendiği araştırmaya göre Londra, aylık 244 dolar kart ücretiyle dünyanın toplu taşımada açık ara en pahalı şehri olurken, bu şehri Sidney 141 dolar, New York 132 dolar, Yeni Zelanda’da Auckland 130 dolar ve Avustralya’da Melbourne 119 dolarla izledi. İstanbul’da 2020’den 2025’e 37 dolardan 54 dolara (2 bin 181 TL) çıkan toplu ulaşım aylık ücretiyle 36’ncı sırada yer aldı ve beş yıllık fiyat artışı yüzde 45,6 oldu.
Abu Dabi’de internet İstanbul’un 6.8 katı
İnternet aylık ücreti en pahalı şehir 102 dolarla Abu Dabi olurken, bunu Dubai 101 dolar, Doha 87 dolarla izledi. Böylelikle listenin 5’inci sırasında 70 dolarla yer alan Los Angeles’i, 63 dolarla 9 ve 10’uncu sırada gelen Cenevre ve New York’u geçti. İstanbul internet aylık ücreti, son yüzde 4,7’lik oranla düşüş gösteren tek kalem olurken, aylık fiyat 16 dolardan 15 dolara (605,8 TL) gerileyerek, 62’ncı sıraya yerleşti. Böylelikle Abu Dabi’de internet fiyatının İstanbul’un 6.8 katı olduğu belirlendi. En düşük ülkeler 9 dolarla Hindistan’daki Mumbai şehri ve 8’er dolarla Delhi ve Moskova oldu.
