Recep ERÇİN
İnsansız hava araçları çağı başladı. Teknolojisi yeten hemen her ülke bu alana yatırım yapıyor. Türkiye insansız hava aracı filosu bakımından ABD’den sonra dünyada ikinci (Kerim Ülker’in 19 Ekim 2024 tarihli haberi) sırada. TUSAŞ ve BAYKAR’ın bu alanda Türkiye’ye kattığı yetkinlik sayesinde birçok Türk firması farklı çalışmalara imza atıyor. Bunlardan biri de Pasifik Teknoloji bağlı ortaklığı TİTRA Teknoloji A.Ş. Pasifik Holding bünyesinde faaliyet gösteren şirket, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) için insansız yük taşıma helikopteri geliştiriyor. ALPİN adı verilen proje kapsamında ilk nesil iki helikopter TSK’ya teslim edilmiş ve yıllardır kullanılıyor. Şirketin verdiği eğitim sayesinde eline daha önce hiç drone almamış bir asker bile iki aylık eğitimin ardından insansız hava helikopteri pilotu oluyor. Bütün bu bilgiler önceki akşam Pasifik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Erdoğan, Pasifik Holding CEO’su F. Nusret Dur ve Pasifik Teknoloji Genel Müdürü M. Selman Dönmez’in katılımıyla düzenlenen sohbet toplantısında bizlere aktarıldı.
Hem savunma hem de sivil lojistik için üretiliyor
Drone’ların yük taşıma kabiliyetinin düşük olduğunu vurgulayan Fatih Erdoğan, kendi yükü 400-450 kilo olan bir drone’un sadece 75 kilo yük taşıyabildiğini ifade etti. Teknolojisi çok daha zor olan helikopterin ise kendi ağırlığı 350 kilo iken 200 kilo yük taşıyabildiğini ve hareket kabiliyetinin de daha yüksek olduğunu anlatan Erdoğan, Pasifik Teknoloji bünyesinde geliştirilen insansız helikopter sayesinde TSK’nın geleneksel yük helikopterlerine göre ilk yatırım maliyetinde yüzde 90, operasyonel maliyette de yüzde 95 tasarruf edeceğini belirtti. ALPİN 2’nin hem savunma sanayi hem de lojistik sektörü için insansız yük taşıma hizmeti vermek üzere geliştirildiğini söyleyen Erdoğan, “İnanılmaz bir operasyonellik sağlıyor. En önemlisi de can güvenliği. Bunun önünün çok açık olduğunu, versiyonları geliştiğinde daha farklı yeteneklere de kavuşacağını düşünüyorum. Bu ürünün geçmişi yok, yeni algılanan bir ürün. Çinliler geliştirmiş ama uçtuğuna dair bir görüntü yok” ifadelerini kullandı.
Endonezya sınırları için Türk İHA’larına talip
Bu yaz Endonezya’da bulunduğunu ve ülkenin çok fazla adadan oluşan coğrafi yapısı yüzünden sınırlarını kontrol edemediğini kaydeden Fatih Erdoğan, şunları anlattı: “O kadar çok ada var ki başka ülkeler topraklarına el koyuyorlarmış. Bunun önüne geçmek için insansız hava araçlarına yatırım yapmayı düşünüyorlar. Dost ve müttefik ülkelerden tedarik sağlamak için savunma bakanları Türkiye’yi ziyaret edecek. Dost ülkelerin özel ilgisini çeken bir şirketimiz (BAYKAR’ı kastediyor) var. O şirket bütün bu alanda iş ve teknoloji geliştirecek olan herkesin önünü açmış, stabilize yolları asfalt yapmış. Dünyanın neresine giderseniz gidin ‘Türkiye’de insansız hava aracı üreten bir şirketim’ dediğiniz zaman onun nereden geldiği belli. Müteşekkir olmanız lazım. 3-5 yıl sonra dünya genelinde bu araçlara talep artacak. ABD’de insansız hava araçları için sivil kullanımın önü açıldı ve yasal düzenlemeler tamamlandı. Önü çok açık bir pazar. Ama kolay bir teknoloji değil. Biz bunu yerli ve milli olarak geliştirdik. Değer olarak yüzde 75 yerliliğe sahip. Motoru Avusturya patentli ama bütün dünyada erişilebilen bir motor.”
İnsansız helikopterin afet durumlarında da kullanılması için AFAD ile görüştüklerini, Orman Genel Müdürlüğü ile ilk nesil ALPİN zamanında çalışmalar yapıldığını fakat sonradan bir talep gelmediği bilgisini veren Erdoğan, «Pasifik Teknoloji grubun en büyüğü olabilir. Önce ciddi bir tutar harcıyorsunuz, bazen tutmuyor gidiyor. Ama o ARGE tutarsa, hızlı geri dönüş geliyor. Siber güvenlikte de yazılımda da hızlı geri dönüş oldu. TCDD biletleme hizmeti için 5 yıl yazılım yapıldı. Biz o işten para kazanmadık. Ama biz de bir programa sahibi olmuş olduk. Savunma teknolojilerinde de bunun olacağını düşünüyorum. SAHA fuarında radar anlaşması yaptık. ALPİN’e radar takacağız. Bu aşağıdan uçan olduğu için yatay görebiliyor. Farklı bir radar yeteneği kazandırıyor. Kullandıkça ARGE devam ediyor. Bu sektörde bu ürünleri üretebilen şirket varsa onun geleceğinin ne kadar parlak olduğu fark ediliyor. Biz de bu yatırımları böyle yaptık” diye konuştu.
Nijerya’dan Kazakistan’a kadar alım talepleri geliyor
Pasifik Teknoloji Genel Müdürü M. Selman Dönmez, Nijerya, Azerbaycan, Kazakistan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile görüşmeler yaptıklarını bildirdi. ALPİN’in saatte 120 km hıza çıkabildiğini belirten Dönmez, “Çin dışında operasyonel yük indirip kaldıran yok. Bu alan keşfedildi. Herkes bu alana giriyor, uğraşıyor ama zor bir teknolojisi var. Uçuş menzili 800 km. Ankara İstanbul arası gidip gelebiliyor. 21 bin fite çıkabiliyor. İnsanlı bir helikopter 25 milyon dolar. İnsanlı yük taşımacılığında bu kadar küçük helikopter kullanılmaz” bilgilerini aktardI.
‘Yeniden kurumsal yatırımcı alabiliriz, değerlendiriyoruz‘
Pasifik Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan, hasılatın yüzde 50’den fazlasının ihracat gelirlerinden oluşmasını hedeflediklerini belirterek, yatırım planlarını şöyle açıkladı: “Gelecek 3 yılda 3 milyar TL tutarında yatırım yapmayı hedefliyoruz. ARGE harcamalarının, bütçemizde yüzde 35-40 oranında yer alacağını öngörüyoruz. TİTRA’yı satın aldıktan 3 ay sonra 150 milyon dolar değerleme üzerinden tahsisli sermaye artırımı yöntemiyle kurumsal yatırımcı girişi sağlandı. Bugün istesek kat kat üzerinde bir değerleme ile yeniden kurumsal yatırım alabilecek durumdayız. Bunları da değerlendiriyoruz; görüşmelerimiz var. Büyük ve yeni bir fabrika yatırımı yapmayı değerlendiriyoruz.”
Silahlı modeli için çalışmalar yapılıyor
Pasifik Teknoloji Genel Müdürü M. Selman Dönmez, şirket olarak siber güvenlik alanında hizmet vermeye devam ettiklerini, bunun yanında İstanbul Havalimanı’nın siber güvenliğini sağladıklarını bildirdi. “Finansal teknolojiler de savunma kadar kıymetli alanlardan biri haline geldi” diyen Dönmez, “Yıldız ürünümüz ALPİN… Lojistik, Amerika ve Avrupa’da dronelarla olsa da dikey iniş kalkış yapan helikopterlerle daha büyük yükler taşınabiliyor. Askeri operasyonlarda 200 kilogram yük çok kıymetli. Daha sonraki versiyonlarda yük taşıma kabiliyetini 500 kiloya çıkarma planlarımız var. TSK lojistik operasyonu insansız yapabilen ilklerden biri. Birinci nesil iki helikopter kullanımda. İkinci nesil ALPİN’de kritik donanımlar yerli ve milli. 150 üst düzey mühendis çalışıyor” ifadelerini kullandı. SAHA Expo’da DUMRUL adındaki insansız hava aracında Roketsan’ın Mete roketini eklemek için anlaşma yaptıklarını söyleyen Dönmez, sahadaki ihtiyaca göre ALPİN’in de silahlanmasının yapılabileceğini açıkladı. Bu noktada Fatih Erdoğan, DELİ adında kamikaze, DUMRUL adında bomba atabilen drone’lar da ürettiklerini anımsattı ve ekledi: “Pars adında sabit kanatlı bulut altı insansız hava araçlarımız da var; 4 saat havada kalan ve 6 saate de çıkabilen, tek işlevi gözetleme. Bulut altı olduğundan hava koşullarından da etkilenmiyor.”
