İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye Sektörel PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Mart 2025 raporu yayımlandı. Buna göre, martta 47,3 olarak ölçülen manşet PMI, şubattaki 48,3 seviyesine göre azalma kaydederek 2024’ün ekim ayından bu yana en düşük değeri aldı.
Endeksin, mart ayında da eşik değerin altında kalmasıyla birlikte faaliyet koşullarındaki yavaşlama eğilimi bir yılı geride bırakmış oldu.
Endekste eşir değer 50,0 ve bu değerin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde iyileşmeyi işaret ediyor.
Endeks, ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul ediliyor.
4 sektör üretimini genişletti
Rapor sonuçlarına göre, anket kapsamında takip edilen 10 sektör içerisinde üretimini genişletenlerin sayısı dörde yükseldi.
Gıda ürünleri, en hızlı büyüyen sektör olma özelliğini korudu. En sert üretim kaybı kimyasal, plastik ve kauçuk ürünlerinde görüldü. Üretimdeki tabloya paralel olarak, istihdamını artıran sektör sayısı da mart ayında dörde yükseldi.
Yeni siparişler yalnızca gıda ürünleri ile ağaç ve kağıt ürünlerinde artış kaydetti. Sektörlerin çoğunluğu satın alma faaliyetlerini azaltmaya devam etti ve girdi talebindeki zayıflık, tedarikçilerin teslimatları hızlandırmasına yardımcı oldu.
İhracat siparişlerinde en sert düşüş
Martta yeni siparişler üst üste 21. kez aylık bazda yavaşlama sergiledi. Söz konusu yavaşlama geçen yılın ekim ayından bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti.
Benzer şekilde yeni ihracat siparişlerinde de Kasım 2022’den bu yana en sert düşüş görüldü. Anket katılımcıları, mart ayında zorlu piyasa koşullarının yeni siparişlerdeki yavaşlamada belirleyici rol oynadığını ve üretimin azalmasında da etkili olduğunu belirtti.
Üretimdeki yavaşlama eğilim olarak bir yıla ulaşırken, aynı zamanda Ekim 2024’ten bu yana en sert düzeyde kaydedildi. İmalatçılar, yeni siparişlerdeki ivme kaybına bağlı olarak martta istihdamı art arda dördüncü ay azalttı.
Ancak bu azalış ılımlı gerçekleşti ve aralık ayından bu yana en düşük oranda ölçüldü. Mart ayında satın alma faaliyetleri yavaşlarken, girdi ve nihai ürün stokları ise önemli bir değişim göstermedi. Nihai ürün stoklarındaki yatay seyir, on aylık düşüşünü sona erdirdi.
Tedarikçilerin teslimatları hızlandı
Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimatları hızlandırmasına olanak sağladı. Teslimat süreleri son altı ayda ilk kez ve Aralık 2022’den bu yana en yüksek oranda azaldı.
Martta girdi maliyetleri, büyük ölçüde liradaki zayıflığa bağlı olarak keskin şekilde artmaya devam etti.
Bununla birlikte, enflasyon hız keserek son üç ayın en düşük seviyesine indi. Nihai ürün fiyatlarındaki artış da yavaşlayarak yıl başından bu yana en düşük oranda gerçekleşti.
“Enflasyonist baskılar güçlü seyrini korudu”
Anket verilerini yorumlayan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Hem yurt içi hem de yurt dışındaki zorlu piyasa koşulları, Türk firmalarının yeni sipariş almakta zorlanmasına yol açarak üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamanın sürmesine neden oldu.
Azalan talep baskısı, tedarikçilerin teslimatlarını Aralık 2022’den bu yana en yüksek oranda hızlandırabilmesini sağladı. Liradaki zayıflamanın devam eden etkileri nedeniyle enflasyonist baskılar güçlü seyrini korudu.”
