Nurdoğan A. ERGÜN
Mal ve hizmet ihracatında bu yıl 390 milyar dolarlık hedef çizen Türkiye’nin 2025 yılı İhracat Eylem Planı açıklandı. 77 eylem maddesinden oluşan planda, ihracatçının ucuz finansmana erişimi ve destekler önceliklendirilirken, gümrük süreçlerinin kolaylaştırılması, ticaret diplomasisinin güçlendirilmesi ve ihracatçıya 8 bin 500 yeşil pasaport verilmesi gibi konular da öne çıktı.
Yeni eylem planını açıklayan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ihracat finansmanında yeni bir indirim müjdesi vereceklerini de duyurdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası ile görüştüklerini aktaran Bakan Bolat, reeskont kredilerinin maliyetinin yeni yıla girerken 6 puan düşürüldüğünü hatırlatarak, “İhracat reeskont kredi finans maliyeti yüzde 29.9’a düşürülmüştü.
İhracat finansmanındaki maliyet önümüzdeki ay da inşallah yeniden düşürülecek, finansman maliyetinde yeni bir indirim müjdesini gelecek” dedi. 2025 yılı ihracat eylem planını tüm sektör paydaşları ve STK’larla istişare ederek ve koordineli bir şekilde hazırladıklarını kaydeden Bolat, mal ve hizmet ihracatını artıracak yeni destek mekanizmaları hazırladıklarını ifade etti.
Bakanlık bütçesinden 33 milyar TL destek
Eylem planlarındaki ilk bölümün Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) desteklerini kapsadığını aktaran Bolat, ikincisinin mal ihracatına yönelik destek mekanizmaları ile iyileştirmeleri, üçüncüsünün hizmet ihracatına ilişkin destekleri, dördüncüsünün ticaret diplomasisi ve çok taraflı bölgesel ikili ilişkileri, beşincisinin gümrüklerde alınacak ve ihracatı kolaylaştıracak tedbirleri, altıncısının ise ihracatın finansmanını içerdiğini söyledi.
2024’te DFİF desteklerini iki kat artırarak 17.6 milyar liraya yükselttiklerini belirten Bolat, Bakanlığın bütçesinin 2025’te 56 milyar liraya çıkarıldığını hatırlatarak, “Bunun içinde 33 milyar lira mal ve hizmet ihracatçılarına DFİF destekleri olarak ayrıldı. 27 bin 700- 28 bin civarında ihracatçımız bu desteklerden faydalanacak. İhracatçılarımızın en büyük sıkıntısı olan finansmana erişim noktasında gerçekten bütün imkanlarımızı kullandık. 13.5 milyar lira olan Eximbank sermayesi 18 ayda tam 4 katı artışla 55 milyar liraya yükseltildi” diye konuştu.
Prestijli fuar desteği yüzde 70’e çıkarılacak
İhracatçılara yönelik fuar katılımı ve heyet desteklerini de anlatan Bolat, bu yıl 269 ticaret heyeti programı yapacaklarını, 85 alım heyeti organizasyonu gerçekleştireceklerini belirtti. “65 yurt içi fuara, 330 yurt dışı fuara, bin 650 bireysel fuar katılımı destekleriyle ihracatçılarımızın yanında olacağız” diyen Bakan Bolat, şöyle devam etti: “50 adet UR-GE projesini hayata geçireceğiz ve küresel tedarik zinciri (KTZ) programı çerçevesinde 40 adet yeni KTZ projesini hayata geçireceğiz.
12 bin adet de pazara giriş belgesine yönelik yeni ve genç ihracatçılara destek vereceğiz. Bunun dışında 61 yeni şirketin 63 markasını da bunları şu anda projelendirilen başvurular kapsamında bu rakamları veriyorum, marka ve Turquality kapsamına alacağız. Böylece toplamda 355 şirketin 380 markasını desteklemeyi hedefliyoruz.
Bu yıl 8 bin 500 yeni ihracatçımıza da yeşil pasaport vermeyi, bilgilendirme faaliyetlerimizde 30 bin kişinin katılmasını hedefliyoruz.” Prestijli fuar imkanı statüsünü yurt içi fuarlara da sağlayacaklarını duyuran Bakan, “Prestijli fuar uygulaması ile yurt içi fuarlarda da desteğe esas tutar uygulamasını yüzde 50’den yüzde 70’e yükseltmiş olacağız” dedi.
“Döviz kurunda istikrar hedefliyoruz”
İhracatı artırırken ithalatı azaltmak için çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Bakan Bolat, dış ticaret açığını azaltarak cari işlemler açığını düşürmeyi, bu sayede döviz kuru piyasalarında istikrar sağlamayı, öngörülebilirliği artırmayı, fiyatlama noktasındaki belirsizliği ortadan kaldırmayı hedeflediklerini belirtti. Bolat, özellikle Dahilde İşleme Rejimi
(DİR) kapsamında ithal edilmek istenen ürünleri üreten yurt içi üreticilere ilişkin verilerin kullanıcılar ile paylaşılması ve yurt içinden girdi teminini teşvik etmek amacıyla bir rehber çıkaracaklarını, böylece yerli tedarik sistemini devreye alacaklarını vurguladı.
“Tepenin büyük bölümünü aştık”
2024 yılının her anlamda zor bir yıl olduğunu ancak 2025’in baharından itibaren ekonomideki büyümenin hızlanacağını dile getiren Bakan Bolat, 2025’ten ümitli olduklarını belirtti. Bakan, “Tepenin büyük bölümü aşılmış durumda. 2025’in ikinci yarısında ve özellikle 2026’da hem toplumumuzum tüm kesimleri hem de iş dünyamız, üreticilerimiz, ihracatçılarımız iyi bir rahatlama yaşayacaklar” dedi. Enflasyondaki gerilemeye işaret eden Bolat, “İnşallah birkaç ay içinde yüzde 30’lu rakamları konuşuyor olacağız. Yani yüzde 40’ın altına gerileyeceğiz. Yılsonunda da hedef yüzde 21 TÜFE enflasyonu. Fiyatlamada istikrar sağlandıkça büyüme hızı artacak” değerlendirmesi yaptı.
Gültepe: Rampadan inmeye başladık ama sorunlar sürüyor
İhracatçılar için 2024’ün oldukça zor bir yıl olduğunu söyleyen Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “Özellikle rekabetçilik konusunda çok sıkıntı yaşadık. Ama her şeye rağmen, milli görev anlayışıyla, yılmadan, karamsarlığa düşmeden çalışmaya devam ettik. Arzu ettiğimiz oranı yakalayamasak da yılı yüzde 2.5 artıda kapattık. Hizmet ihracatında ise çok daha iyi bir noktadayız” dedi. 2025’e 280 milyar dolarlık mal ihracatı hedefiyle başladıklarını kaydeden Gültepe, “Rampadan inmeye başladık.
Ancak 2024’te yaşadığımız sorunlar bu yıl da devam edecek gibi görünüyor. Ekonomi yönetimi enflasyonla zorlu bir mücadele veriyor. İhracatçılar olarak bu mücadeleye her zaman katkı sunduk, sunmaya devam ediyoruz. Ama sanayi tarafını da unutmamamız gerekiyor. İşçilik maliyetlerine bağlı olarak 2025’in özellikle ilk ayları zor geçecek gibi görünüyor. Dolayısıyla ekonomi yönetiminin üretimi artırıcı, ihracatçıyı destekleyici politikaları hayata geçirmesi büyük önem taşıyor. İlk madde ihracat olmalı” diye konuştu.