Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Londra’da düzenlenen Uluslararası Enerji Güvenliğinin Geleceği Konferansı’nda yaptığı açıklamalarla küresel enerji politikalarına dair kritik uyarılarda bulundu.
CNBC-e’den Berfu Güven’in haberine göre Birol, küresel ticaret gerilimlerinin enerji güvenliğini tehdit ettiğini belirtti. “Tarife savaşlarının daha başındayız” diyen Birol, ABD ve Çin arasındaki ekonomik rekabetin derinleşerek dünya ekonomisi üzerinde daha büyük etkiler yaratabileceğini ifade etti:
“Bu savaşlar dünya ekonomisini ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir. O yüzden ülkeler ekonomilerini bu sürece dayanıklı hale getirmeli.”
“Yumurtaları aynı sepete koymamalıyız”
Birol, temiz enerji teknolojilerinin yaygınlaştığı günümüzde, bu teknolojilerin üretimi için gerekli olan kritik minerallerin az sayıda ülkenin kontrolünde olmasının ciddi bir risk oluşturduğuna dikkat çekti.
“Elektrikli arabalar, güneş panelleri gibi teknolojiler için gereken mineraller – örneğin bakır ve galanyum – şu anda sadece 1-2 ülke tarafından işlenip tedarik ediliyor. Bu ülkelerde oluşabilecek teknik veya jeopolitik bir aksaklık tüm dünya üretimini durdurabilir.” diyen Birol, bu alandaki en büyük oyuncunun Çin olduğunu belirtti.
“Dünya genelindeki kritik minerallerin yüzde 80’ini Çin işliyor. Bu kadar yoğun bir bağımlılık hiçbir ülke için sağlıklı değil.” ifadelerini kullandı.
“Çin ile işbirliği şart”
Her ne kadar Çin bu zirvede fiziksel olarak yer almamış olsa da, Birol Çin ile temasların sürdüğünü ve yakın zamanda doğrudan görüşmeler yapılacağını açıkladı. Birol “Çin, IEA’nın bir üyesi ve dünyanın en büyük enerji tüketicilerinden biri. Onlarla iş birliği şart.” dedi.
Ancak Birol, iş birliği ihtiyacına rağmen, ABD ile Çin arasında süren ticaret savaşlarının bu süreci zorlaştırdığını ve etkilerinin uzun süreceğini dile getirdi.
Türkiye’nin enerji politikalarına övgü
Fatih Birol, Türkiye’nin son yıllarda enerji alanında attığı adımları da değerlendirdi. Özellikle güneş, rüzgar ve hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanan büyümeyi olumlu bulduğunu belirtti.
Nükleer enerji konusuna da değinen Birol, partner seçimlerinin stratejik önemine dikkat çekerek,
“Bir tane nükleer santral yapıyoruz. Umarım birkaç tane daha gelecek ama burada partnerlerimizi iyi seçmemiz lazım. Enerji güvenliğinde bir numaralı ilke çeşitlendirme. Tek bir ülkeye bağımlı kalmamak gerekir” dedi.
Enerji güvenliğinde üç altın kural
Birol’a göre enerji güvenliğinin temelinde üç kural var: çeşitlilik, öngörülebilirlik ve iş birliği. Ancak günümüzde bunlar içinde en zor sağlanan unsurun çeşitlilik olduğuna vurgu yaptı.
Konferansın, küresel enerji güvenliğinin yeniden şekillendiği bir dönemde uluslararası iş birliğinin ne kadar kritik olduğunu gösterdiğini belirten Birol, “Dünyadaki jeopolitik tansiyonun bu kadar arttığı bir dönemde herhalde en önemli uluslararası toplantı bu toplantı oldu.” ifadelerini kullandı.
