Google, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve ‘asrın felaketi‘ olarak nitelenen depremler sırasında erken uyarı sisteminin yeterli performans göstermediğini açıkladı. Şirket, Android Deprem Uyarıları (AEA) sisteminin 10 milyon kişiye kritik uyarıları iletemediğini doğruladı.
BBC’nin aktardığına göre, Kaliforniya merkezli Google, Türkiye’de yaşanan depremler sırasında AEA sisteminde teknik aksaklıklar tespit ettiklerini belirtti. Şirket, “Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında AEA’nin hatalı çalıştığını tespit ettik” açıklamasını yaptı.
AEA’nın, merkez üssüne yaklaşık 157 kilometre uzaklıktaki 10 milyon kişiye en yüksek düzeyde uyarı göndermesi gerekiyordu. Ancak sistem, o gün aktif olmasına rağmen, beklendiği gibi çalışmadı. Depremlerin büyüklüğünü olduğundan düşük algılayan sistem, milyonlarca kullanıcıyı zamanında uyaramadı.
7,7’lik deprem 4,5 gibi algılandı
AEA, 6 Şubat’ta saat 04.17’de meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki ilk depremi sadece 4,5 ila 4,9 aralığında değerlendirebildi. Bu nedenle, yalnızca 469 kullanıcıya ‘harekete geç’ uyarısı gönderildi. Yaklaşık 500 bin kişiye ise sadece ‘hafif sarsıntı’ bildirimleri ulaştı.
Günün ilerleyen saatlerinde yaşanan 7,6 büyüklüğündeki ikinci büyük depremde ise sistem, 8 bin 158 cihaza ‘harekete geç’, yaklaşık 4 milyon kullanıcıya da ‘farkında ol’ bildirimi gönderdi. Ancak bu bildirimler, ulaştığında güvenlik açısından yaklaşık 35 saniye kazandırabilecek potansiyele sahip olsa da sistemdeki sorunlar nedeniyle uyarıların etkisi sınırlı kaldı.
53 bin kişi hayatını kaybetti
53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği, 107 bin 213 kişinin yaralandığı depremlerde 14 milyon vatandaş etkilenmiş ve ülkede 7 gün milli yas ilan edilmişti.
Google: Sistemi geliştirmeye devam ediyoruz
Google, yaşanan aksaklıkları kabul ederek, benzer sistemlerin dünya genelinde teknik zorluklarla karşılaştığını belirtti. Şirketten bir yetkili, “Her depremde öğrendiklerimize dayanarak sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, insanlar öldü”
Öte yandan ABD’deki Colorado School of Mines’tan Elizabeth Reddy, hatanın belirlenmesinin iki yılı aşan bir sürede gerçekleşmesini ‘endişe verici’ buldu. Reddy, “Çok üzgünüm. Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, insanlar öldü ve bu uyarının istediğimiz gibi bir performans gösterdiğini göremedik” dedi.
Türkiye’de Android kullanım oranı yüzde 70’in üzerinde
Google araştırmacıları, yaşananların ardından sistemin daha da geliştirildiğini ve AEA’nın şu anda 98 ülkede aktif olarak uyarı vermeyi sürdürdüğünü belirtiyor. Türkiye’de ise Android cihazların ülke genelindeki kullanım oranının yüzde 70’in üzerinde olduğu tahmin ediliyor.
