Birleşmiş Milletler‘e bağlı Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), ABD’nin açıkladığı yeni gümrük tarifelerinin ardından küresel ticaret sisteminin kritik bir eşiğe geldiği uyarısında bulundu.
UNCTAD’dan yapılan açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump tarafından “ekonomik bağımsızlık bildirgesi” olarak tanıtılan yeni gümrük vergilerinin, özellikle kırılgan ekonomilere ciddi zararlar verebileceği belirtildi. Artan korumacılığın, düşük büyüme ve yüksek borçla mücadele eden ülkelerde yatırım ve ticaret akışlarını daha da zayıflatma riski taşıdığı vurgulandı.
“Mükemmel fırtına” uyarısı
UNCTAD açıklamasında, birçok düşük gelirli ülkenin dış koşullardaki bozulma, sürdürülemez borç yükü ve iç talepteki yavaşlamadan oluşan adeta bir “mükemmel fırtına” ile karşı karşıya olduğuna dikkat çekildi.
Ayrıca ABD’nin yaklaşık 200 ticaret ortağından yalnızca 10’unun bu ülkenin ticaret açığının %90’ını oluşturduğuna işaret edildi. Bu çerçevede alınan geniş kapsamlı tarifelerin, küresel ticarette yeni ve öngörülemez bir dönemi başlatabileceği kaydedildi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Düşük büyümeli, yüksek borçlu bir küresel ekonomide, yüksek gümrük tarifeleri yatırım ve ticaret akışlarını zayıflatma riski taşır. Zaten kırılgan olan bir ortama belirsizlik katar. Bu durum güveni sarsabilir, yatırımları yavaşlatabilir ve özellikle en kırılgan ekonomilerde kalkınma kazanımlarını tehdit edebilir.”
“Ticaret kuralları geliştirilmeli, ama…”
UNCTAD, ticari dengesizliklerin giderilmesi gerektiğini kabul ederken, çözümün karşılıklı diyalog ve müzakereden geçmesi gerektiğini vurguladı. Mevcut kuralların modernize edilmesi gerektiği ifade edilirken, “aşırı kazançlar ve modası geçmiş kurallar, en az sorumlu olanları feda etmeden ele alınmalıdır” denildi.
Grynspan: Gerginliği tırmandırma zamanı değil
UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, yaptığı açıklamada şu değerlendirmelerde bulundu:
“ABD’nin tarifeleri sonrası büyük ekonomilerin de kendi korumacı politikalarını gündeme alması, savunmasız ve yoksul kesimlere zarar veriyor. Ticaret başka bir istikrarsızlık kaynağı haline gelmemelidir. Kalkınmaya ve küresel büyümeye hizmet etmelidir. Şimdi gerginliği tırmandırma değil, işbirliği zamanıdır.”
Grynspan ayrıca küresel ticaret kurallarının günümüzün zorluklarını yansıtacak şekilde güncellenmesi gerektiğini, ancak bu sürecin öngörülebilirlik, kalkınma ve kırılgan ekonomilerin korunması ilkeleri etrafında şekillenmesi gerektiğini belirtti.
Karar alıcılara çağrı
UNCTAD açıklamasında, şirketler ve politika yapıcılar için ticaret ve yatırımdaki belirsizliklerin büyüme ve uzun vadeli planlamalar açısından ciddi risk oluşturduğuna işaret edilerek, karar vericilere “hassas ülkeleri zor duruma sokabilecek bu gümrük politikalarını yeniden gözden geçirin” çağrısında bulunuldu.
