Güneş DOĞDU SOYLU
Gaziantep Sanayi Odası ve Gaziantep Ticaret Odası Başkanları yılın son meclis toplantılarında 2024 yılının ülke ve Gaziantep açısından değerlendirmesini yapıp, 2025 yılı beklentilerini ve gündemdeki konuları değerlendirdiler. Dünya, ülke ve bölgesel sorunlar nedeniyle 2024 yılından umduğunu bulmayan Gaziantepliler, 2025 yılından da pek umutlu değil. Gaziantepli yetkililer, 2025 yılının daha iyi geçmesi için bölgesel, sektörel bazı desteklere ihtiyaç duyulduğunu ifade ettiler.
Ülkemizde artan girdi maliyetleri nedeniyle Gaziantep’in de söz sahibi olduğu tekstil, konfeksiyon, ayakkabı gibi sektörlerde üretimin Uzak Doğu ülkelerine kaymaya başladığına değinen Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, yeni yılda Gaziantep’i en fazla etkileyecek konulardan birinin de Suriye’de başlayan yeni süreç ile özellikle emek yoğun sektörlerde işçi kayıpları yaşanmasının olduğunu belirtti.
GSYH 2023 yılı verilerini yorumlayan Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, Gaziantep’in, bölgedeki en büyük ekonomilerden biri olmasına rağmen yüzde 1,4, Kahramanmaraş yüzde 2 küçülürken depremden etkilenen diğer 9 ilin büyüdüğüne dikkat çekerek bunun nedeninin ise deprem sonrası verilen desteklerin dengesiz dağıtımından kaynaklı olduğunu aktardı.
“Suriyelilerin dönüşüyle sorun yaşayabiliriz ama aşarız”
Yüksek maliyetler sebebiyle sektörel rekabette güç kaybetmeye başladıklarını dile getiren Ünverdi, “Ülkemizde artan girdi maliyetleri nedeniyle sanayicilerimiz ve ihracatçılarımız zorluk yaşarken; tekstil, konfeksiyon, ayakkabı gibi sektörlerimizde üretim uzak doğu ülkelerine kayıyor.
Küresel jeopolitikte ve piyasalarda ocak ayı biraz daha belirleyici olacak. ABD’de Trump hükümetinin görevi devralmasının ardından ithalatta gümrük vergilerini artırmaya yönelik açıklamalarını hayata geçirmesi halinde yeni yılda uluslararası ticarette yeni bir döneme geçilecek. Küresel ticarette daralma ile birlikte ülkemiz adına zorluklar ve yeni fırsatları beraberinde getirmesi de olası görünüyor.
Gaziantep olarak en fazla etkileneceğimiz konulardan birisi de Suriye’de başlayan yeni dönem ve şehrimizdeki Suriyelilerin geri dönüşleridir. İlerleyen süreçte özellikle emek yoğun sektörlerde işçi kayıpları sebebiyle sıkıtılar yaşanabilir ama biz bunu bir süre sonra aşarız. Gaziantep sanayisi Suriyeliler gelmeden önce de vardı, onlar ülkelerine döndüğünde de yoluna devam edecektir’’ şeklinde konuştu.
“Kamu’da tasarruf tedbirlerini daha net görmek istiyoruz”
2025 yılı beklentilerine de değinen Ünverdi, “Politika faizinde indirimler gerçekleşse de sıkılaştırma devam edecek. 2025 yılında yine zorlanmaya devam edeceğiz ancak, yıl sonuna doğru bir toparlanma olmasını umut ediyoruz. Bu noktada özel sektörün özveri ve yaşadığı zorluklar karşısında kamu tarafında da tasarruf tedbirlerinin daha net görmek istiyoruz. Enflasyon ve kur arasında açılan makasın dikkate alınarak döviz kurunun rekabetçi hale gelmesi gerekiyor. Ticari kredilerin bir an önce maliyetlerinin düşürülmesi ve ulaşılabilir olması öncelikli beklentilerimiz arasında yer alıyor’’ diye konuştu.
“En büyük hasarı Gaziantep ve Kahramanmaraş aldı”
Gaziantep Ticaret Odasının (GTO) aralık ayı faaliyetleri hakkında meclis üyelerini bilgilendiren GTO Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Yıldırım, önemli veriler de paylaştığı konuşmasında 2024 yılının, hem ekonomik hem de toplumsal anlamda acı dolu 2023 yılının yaralarını sarmaya çalıştıkları bir yıl olduğunu söyledi.
Yaraların tam olarak sarılamadığını, bölge ekonomisinin tam olarak toparlanamadığını belirten Yıldırım, TÜİK tarafından açıklanan “İl Bazında 2023 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla” verilerini değerlendirdi: “Depremin üzerine enflasyonist baskı, jeopolotik tansiyonun yüksekliği de eklenince 2024 yılında yaralar daha da derinleşti ve toparlanma daha da zorlaştı. Bunu büyüme rakamlarından da görüyoruz.
Bu verilere göre depremin Gaziantep ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisi çok net görülüyor aslında. Verileri tek cümle ile özetlersek: 6 Şubat Depremlerinden en büyük ekonomik hasarı bölgenin en önemli iki sanayi kenti Gaziantep ve Kahramanmaraş almıştır.”
“Dramatik düşüş, desteklerin dengesiz dağıtımını ortaya koydu”
GSYH 2023 yılı verilerinde, depremin etkilerinin ve sonrasında sağlanan desteklerin iller arasındaki farklılıklarının açıkça görüldüğünü vurgulayan Başkan Yıldırım, şöyle devam etti: “Gaziantep, bölgedeki en büyük ekonomilerden biri olmasına rağmen yüzde 1,4, Kahramanmaraş ise yüzde 2 küçülmüş. Diğer 9 il ise büyümüş.
Hatta Hatay dışında hepsi Türkiye ortalamasının üzerinde büyümüş. Tabi burada deprem sonrası yeniden yapılanma sürecinde inşaat sektörüne yönelen yatırımların ve bu illere yapılan kaynak aktarımlarının etkisi büyük. GSYH İktisadi faaliyet kolları bazında incelendiğinde; şehrimizin sanayi sektöründe yüzde 9,4, imalatta yüzde 10,1 daraldığını görüyoruz.
Genel sektörler toplamında ise yüzde 1,9 küçülme var. 2023 yılındaki bu dramatik düşüş, depremin doğrudan etkilerinin ötesinde, bölgedeki sanayi altyapısının aldığı darbeyi ve toparlanma sürecinde desteklerin dengesiz dağıtımını açıkça ortaya koyuyor. Gaziantep gibi bölgesel sanayinin bel kemiği olan şehirlerin toparlanma sürecinde desteklenmesi, yalnızca bu şehirlerin değil, bölgenin ekonomik canlanması açısından kritik önem taşıdığını defaatle dile getirdik. Deprem sonrası toparlanma ve destek süreçlerinin daha dengeli planlanması gerektiği, Gaziantep özelinde bir kez daha netleşiyor.”
