Şirketlerin kârlarını yuttuğu gerekçesiyle iş dünyası tarafından eleştirilen enflasyon muhasebesi düzeltmesine ilişkin işletmeleri rahatlatacak bir adım atıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanan 582 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mükelleflerin, bu yıla ilişkin hesap döneminin birinci, ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri sonunda enflasyon düzeltmesi yapmasına gerek olmayacak.
Karar, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğle, mükelleflerin enflasyon düzeltmesi sürecine ilişkin düzenleme yapıldı. İlgili kanun gereği, geçici vergi dönemleri dahil, öngörülen şartların oluştuğu dönemlerde kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince enflasyon düzeltmesi yapılması zorunlu bulunuyor.
Bakanlığın bu konuda düzenleme yapma yetkisi bulunuyor. Yeni tebliğ ile bakanlık, söz konusu yetkisini kullanarak, şartların gerçekleşmesi halinde 2025 hesap döneminin birinci, ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri sonunda kapsam dahilindeki mükelleflerce enflasyon düzeltmesi yapılmamasını sağladı. Enflasyon düzeltmesi yapılmayacak dönemlere ilişkin verilecek geçici gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin ekine bilanço da eklenmeyecek. Kararı, iş dünyasının ihtiyacına duyarlı bir yaklaşım olarak değerlendiren İş dünyası temsilcileri, “2025 yılı sonunda enflasyon düzeltmesi tamamen kaldırılabilir” öngörüsünde bulundu.
İş dünyasının ihtiyacına duyarlı bir yaklaşım
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, kararı olumlu olarak değerlendirdiklerini ifade etti. Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Avdagiç, şu açıklamalarda bulundu: “Hazine ve Maliye Bakanlığı, önemli bir Vergi Usul Kanunu tebliği yayınladı. Mükelleflerin, 2025 yılına ilişkin hesap döneminin birinci, ikinci ve üçüncü “geçici vergi dönemleri sonunda”, “enflasyon düzeltmesi” yapmasına gerek olmayacak. Enflasyon düzeltmesi yapılmayacak dönemlere ilişkin verilecek geçici gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin ekine bilanço da eklenmeyecek. İş dünyasının ihtiyaçlarına duyarlılıkla yaklaşan Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ve Gelir İdaresi Başkanı Sayın Bekir Bayrakdar’a teşekkür ederiz.”
Vergi toplamak için ertelenmiş olabilir
DÜNYA Gazatesi yazarı, vergi uzmanı Av. Zeki Gündüz, şu değerlendirmelerde bulundu: “İş dünyasını ikiye ayırmak lazım. Bir kısım mükellefler enflasyon düzeltmesi nedeniyle az, bir kısmı çok vergi ödüyorlar. Az vergi ödeyenler enflasyon muhasebesi düzeltmesinden memnundu. Çok ödeyenler ise değildi.
Az vergi ödeyenler kimdi? Bilançoları kuvvetli olanlardı. Borçlanmaktan ziyade yatırımlarını kendi öz kaynaklarıyla yapanlar, daha az az vergi öder durumdaydı. Ancak yatırımlarını borçla finansa edenler ki çoğunluk onlardaydı, burada vergi öder pozisyona geliyor durumdaydı. Genel resme baktığımızda öteden beri Kurumlar Vergisinin çok az bir şirket tarafından ödendiğini görürüz. Kurumlar vergisi ödeyen şirketlerin önemli bir bölümü enflasyon düzeltmesi nedeniyle vergi ödeyemez hale geldiği için bu enflasyon düzeltmesi uygulamasıyla Maliye’nin, Kurumlar Vergisinden beklediği geliri elde edemeyeceğini düşünüyorum.
Şirketlerin isteklerinden ziyade vergi toplama düşüncesiyle bu ertelemenin yapılmış olması kuvvetle muhtemel. Büyük ihtimalle 2025 yılı sonunda da enflasyon düzeltmesi kaldırılabilir. Şayet kaldırılmazsa en azından geçici vergi dönemlerinde aldığı vergiyi iade ederek, faizsiz kredi kullanmış gibi olacak. İşin teknik zorluğundan dolayı şirketlerin muhasebe bölümleriyle mali müşavirler de geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapıyor olmayı şikayet ediyorlar, en azından yılda bir kez ‘Kurumlar Vergisi beyan döneminde yapılsın’ diyorlardı. Bu anlamda onların da isteği bir bakıma yerine gelmiş oldu.”
Küçük işletmelere ilave vergi çıkartır
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Başkanı Emre Kartaloğlu: “Meslek camiası olarak uzun süredir uğraş verdiğimiz bir talebimizdi. Bu anlamda 2025 yılının geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin kaldırılmasını son derece yerinde ve önemli bir karar olarak değerlendiriyoruz.
Bunun yanı sıra 2024 yılının geçici vergi dönemlerinde 2023 yılı cirosu 50 milyon TL’nin altında olan mükellefler enflasyon düzeltmesi yapmadılar. Ama yıllık beyannamelerinde bu mükellefler de enflasyon düzeltmesi u ygulayacaklar. Özellikle, özkaynak yapısı güçsüz olan küçük işletmeler için ilave vergi çıkaracaktır. Bu durum da vergi adaletini zedeleyici etki yapacaktır. Bu nedenle 2024 yılının geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmayan küçük mükelleflerin yılsonu itibariyle de bu uygulamadan muaf tutulmaları gerekir. Bunun için yasal düzenlemeye ihtiyaç vardır.”
Altın ve gümüş alım satımı yapanlar kapsam dışı
Öte yandan, sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imaliyle uğraşan mükelleflerin şartlara bakılmaksızın (her geçici vergi dönemi sonu itibarıyla) enflasyon düzeltmesi yapma zorunlulukları bulunuyor. Bu nedenle söz konusu mükellefler 2025 hesap döneminin birinci, ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemleri dahil enflasyon düzeltmesi yapmaya devam edecek. Düzenleme, 2024 hesap dönemi sonuna ait bilançoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulmasını kapsamıyor. Kapsam dahilindeki tüm mükellefler tarafından 2024 hesap dönemi sonuna ait bilançolar için enflasyon düzeltmesi gerekiyor.
