Endüstrici dönüşüm için yatırım odaklı ‘Eximbank’ istiyor

Recep ERÇİN

Züccaciyeciler Derneği (ZÜC­DER) seçimleri nisan ayın­da yapılacak. Mevcut Başkan Mesut Öksüz üçüncü kez adaylığını açıkladı. İki dönem kuralını kurucu­su olduğu EVSİD’de (Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçı­ları Derneği) uygulayarak geçen dö­nem görevinden ayrılan Qlux İdeas Genel Müdürü Burak Önder, ZÜC­DER için adaylığını açıkladı.

Halen Türk Plastik Sanayicileri Araştır­ma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PA­GEV) Başkan Yardımcılığı görevi­ni yürüten Önder, bir dönem Genç TİM Meclisi Üyeliği de yaptı. ZÜC­DER’e aday olmasının nedenini “Birbirimizle değil dünya ile rekabet etmek için” şeklinde açıklayan Bu­rak Önder, sektör STK’ları ile birlik­te hareket edeceklerini söyledi.

“Kısıtlı kaynakları verimli kullanalım”

Düzenlenen basın sohbet toplan­tısında dünyada değişen dengelere dikkat çeken Burak Önder, “Atacak çok kurşunumuz yok. Attığımızı vur­manız gerekiyor. Sektör STK’ları ile ortak projeler üretip, organizasyon­lar yapıp kısıtlı kaynakları verimli kullanacağız. Birbirimizle değil dün­ya ile yarışmamız lazım. İhracat sa­dece fuara gidip mal satmakla olmaz. Hedef pazarlarınızı iyi tanımanız la­zım. Ne zaman Avrupa’daki ülkele­ri ziyaret etsek; ‘Biz artık üretmiyo­ruz. Avrupa Birliği’ne girdik üretimi unuttuk’ derler. Şu anki ortamı gö­rünce kendimize bir çeki düzen ver­memiz lazım. İş dünyasındaki kur­may zekâların burjuva refleksleri göstererek neyi ne zaman yapacağını görmesi lazım” ifadelerini kullandı.

“Kurun seviyesi ciddi bir dezavantaj”

“Türkiye’deki kurun seviyesi kısa vadede bizim rekabetçiliğimiz açı­sından ciddi bir dezavantaj yaratı­yor” yorumunu yapan Burak Önder, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunun yanında rekabetçiliğimizi artırabil­mek için özel sektörün üzerine düşen en önemli görevlerden birisi dönü­şüm.

Türk ev ve mutfak eşyaları sek­törünün sanayideki dönüşüme, diji­tal dönüşüme ve yeşil dönüşüme bir an önce adapte olması gerekiyor. An­cak dönüşüm dediğiniz şey finans­man olmadan olmaz. Faizlerin yüz­de 50’lere yakın olduğu bir ortamda insanların bu tip yatırımlara giriş­mesi çok gerçekçi değil. Türkiye’nin son 12 aylık ithalatına baktığınız za­man 11 ayında yatırım malı ithalatı azalmış. Bu hiç iyi bir gösterge değil.

Bu nedenle devletten yatırım karşı­lığı bir finansman desteği bekliyoruz. Sadece yatırıma odaklı Eximbank benzeri bir yapı kurulmalı ve tekno­lojik dönüşüme, dijital dönüşüme, sanayi dönüşümüne katkıda bulun­malı. Dünyadaki örneklerine benzer şekilde kamunun bu değişim ve dö­nüşüme destek vermesini bekliyo­ruz. Türkiye olarak orta gelir tuza­ğından çıkmak istiyorsak yılda orta­lama yüzde 7 civarında büyümemiz lazım. Bu da ancak yatırımla olabilir.”

“Re-exporta ağırlık vermeliyiz”

Sadece mal ihracatı ile 350 milyar dolar gelire ulaşmanın zor olduğunu dile getiren Burak Önder, re-exporta ağırlık verilmesini önerdi.

“Gençleri sanayide tutmak ve şir­ketlerin sürdürülebilirliği için pro­jeler geliştireceğiz” diyen Burak Ön­der, “Liman mastaflarını kontrol altına almamız lazım. THY’nin ha­vayolunda başardığı gibi deniz yo­lunda da bir başarı hikayemizin ol­ması lazım. Senede 15 günüm Çin’de fabrika gezmekle geçiyor. On sene önce kokudan fabrikaya girmekten intina ederdik şimdi bambaşka. Bi­zim bu yarışta geri kalmaya başladı­ğımızı düşünüyorum. Türkiye’nin dijital kaslarının zayıf kaldığını dü­şünüyorum” mesajları verdi.

ABD’de depo açmakla olsaydı…

ABD’de asıl yapılması gerekenin “depo açmak, lojistik merkezi aç­mak değil”, önemli olanın o ülke­ye giden malı kim pazarlayacağı ol­duğunu vurgulayan Burak Önder, “Türk Ticaret Merkezleri zamanın­da en güzel binalarda en güzel ofis­ler kiralandı. Önemli olan bu malı kim pazarlayacak. Orada vereceği­niz maaş genel sekreterinizin maa­şını geçmiyor. O maaşa kim çalışır? Gerçekçi projeler üretmek lazım” dedi. Bir konteyner üründe hem it­halat hem ihracat için yurt dışından farklı olarak 1036 dolar fazla maliyet ödendiğini kaydeden Burak Önder, “Dünyada hiçbir ülkenin ödemediği tutarları Türk ihracatçısı ve ithalat­çısı ödüyor. Burada isteyen istediği­ni yazıyor, bir ölçü de yok. ABD bir ölçü getirmiş” örneğini verdi.

“Vakti geldiğinde koltuğu bırakmak gerekir”

“En büyük problem rekabetçilik” diyen Burak Önder, bakanlıkların yeşil dönüşümle ilgili çalışmaları­nın özel sektör STK’larının önün­de olduğunu ifade etti. “STK’larda vakti geldiğinde koltukları bıraka­bilmek gerekiyor” mesajı veren Bu­rak Önder, “Bizden sonraki dönemi düşünerek kurumsallaşma ve sür­dürülebilirliği sağlamak gerekiyor. Mesut Öksüz ve yönetiminin gü­zel hizmetleri oldu. Biz çok daha iyi yerlere getireceğimize inanıyoruz” diye konuştu.

“Birlik olursak yenilmez oluruz”

Arnica Yönetim Kurulu Başkanı Sennur Biçer, toplantıda yaptığı konuşmada, “Burak Önder’e destek veriyoruz. Birçok sorun var demektense icraat yapan proje üreten bir mantığımız var. Tek başına hareket ederseniz görünür olursunuz ama birlikte hareket ederseniz yenilmez olursunuz. Yenilmez olmak için Önder’i destekliyoruz” derken, Acar Home Yönetim Kurulu Başkanı ve İSTOÇ Başkanı Ahmet Acar da, “Yeni projeler için hayal kurduk ve hayalin peşinden gideceğiz. İSTOÇ’ta bin 800’e yakın üretici züccaciyeci. Bizim artık marka çoğaltmamız ve küresel markalar çıkarmamız lazım. ZÜCDER’in üyelerinin de yarıdan fazlası İSTOÇ’da” bilgilerini paylaştı.

Sektör ihracatı 3,16 milyar dolar

Sektörün geçen yılı, ihracatta yüzde 1,3 düşüşle 3,16 milyar dolarla tamamladığını belirten PAGEV Başkan Yardımcısı ve Qlux İdeas Genel Müdürü Burak Önder, emtia fiyatlarındaki düşüşe karşın kilogram başı ihracat değerinin 3,81 dolardan 3,84 dolara yükselmesinin umut verdiğini söyledi. 2025 için yakın pazarlara daha fazla odaklanacaklarını belirten Önder, “Dünyanın küreselleşme söyleminden biraz daha bölgesel iş birliklerine ve bölgesel ittifaklara doğru kaydığını görüyoruz. Avrupa’nın geçen yıl toplam ithalatı yüzde 5 azalmasına karşın biz bu bölgeye yaptığımız ihracatı yüzde 8 artırdık. Siyasi ve ekonomik çeşitli problemler yaşayan Avrupa Birliği’nin son yıllarda hiç olmadığı kadar Türkiye’ye, Türkiye’nin de Avrupa Birliği’ne ihtiyacı var” dedi.

“İSTOÇ’u re-export merkezi yapalım”

Burak Önder, plastik ve züccaciye sektörünün kalbinin attığı yer olan İSTOÇ’un çok önemli bir merkez olduğunu vurguladı. Burayı aynı zamanda bir re-export merkezi haline getirmek için de çalışacaklarını kaydeden Önder, “67 ülkeye 4 saat uçuş mesafesindeyiz ve lojistik olarak çok avantajlı bir konumdayız. İSTOÇ bölgenin de en önemli merkezleri arasında yer alıyor ve oradan dünyanın birçok bölgesine direk ihracatın yanında re-export yapabiliriz. Bununla ilgili çok ciddi projelerimiz olacak” diye konuştu.