Minik su altı avcısı, Guinness Dünya Rekorları’na da girdi ve “hayvanlar âleminin en güçlü yumruğu” ünvanını kazandı.
Kendi boyutuna kıyasla devasa bir güçle vuruş yapan bu canlının sadece kas gücü olduğunu sanıyorsanız da yanılacaksınız. İşin içinde biyomekanik mucizeler var. Lafı daha fazla uzatmadan o küçük ama öldürücü yumruğuna sahip hayvanın hangisi olduğuna geçelim.
İşte karşınıza mantis karidesi!
Evet yanlış duymadınız, o bir karides. Adını genellikle görme yetisiyle bildiğimiz mantis karidesi, tropikal ve subtropikal denizlerde yaşayan kabuklu deniz canlısı.
Yaklaşık 400 türü bulunan mantis karidesleri, 5 ila 17 cm uzunluğunda. Ancak bazılarının 30 cm’ye kadar da büyüyebildiği gözlemlendi. Kiloları ise 1 kg bile değil.
30 santimcik ama etkisi epey büyük çünkü bu canlının dikkat çeken özelliği, avını yakalamak ve savunmak için geliştirdiği ölümcül yumruk mekanizması.
Yumruklarının gücü adına!
Gelelim asıl detaylara. Sopalı ön bacağı saniyede 23 metre hızla savuruyor. Darbesinin kuvveti ise kendi vücut ağırlığının 100 katından fazla.
Hızı da cabası. 800 milisaniyede bir yumruk atıyor yani gözümüzü bir kere kırptığımızda o, yaklaşık 500 kez yumruk atma yetisine sahip. Biz bu güce sahip olsaydık çeliği delerek yol bile açabilirdik.
Yumruğunun gücü ise öyle bir büyük ki suyun içinde küçük bir boşluk oluşturuyor ve bu boşluk saniyeler içinde çökerek “kavitasyon” adı verilen bir olaya neden oluyor. Bu sırada da yüksek ısı ve ışık oluşuyor. Yani aslında yumruğu sadece fiziksel değil, termal olarak da etkili.
Kabuk kırıcı mantis karidesi türleri, kalamar ve yengeç gibi sert kabuklu avları kolayca parçalarken mızraklı türleri ise avlarını mızrak gibi delerek etkisiz hâle getiriyor. Kaçarı yok!
Mantis karidesinin yetenekleri sadece yumruklarıyla da sınırlı değil.
Onlar, dünyanın en karmaşık göz yapılarından birine sahip. Biz insanların gözü üç ana renk (kırmızı, mavi, yeşil) algılayabilirken mantis karidesi 16 farklı renk algılayabiliyor. Bu da ultraviyole ışığı bile görebildiği anlamına geliyor.
Mantis karidesinin bu yeteneği bilimsel çalışmaların da merceğinde. Onun polarize ışığa olan duyarlılığı artık kanseri tespit eden kameraların gelişmesini de sağlıyor.
Mantis karidesinden ilham aldıklarımız sadece kanser tespiti değil.
Biyomekanik yapısı, bilim ve mühendislikte de kullanılıyor. Yumruklarının dayanıklılığı, zırh teknolojilerinde ve çarpmaya dayanıklı malzeme üretiminde kullanılmak üzere araştırılıyor. Küçük robotlar üzerinde çalışmalara başlandı bile!
Sonuç olarak mantis karidesinden de öğreneceklerimiz varmış. Güç, boyutla ilgi değil. Yumruk makinesinin yapısından ilham alınarak bakalım hangi teknolojik gelişmeler hayatımıza dahil edilecek.
