Shenzhen İnsansız Hava Sistemleri Fuarı’nda konuşan tedarikçiler, sensörler, hız kontrol cihazları ve pervaneler gibi parçaların fiyatlarının bazı durumlarda iki katına çıktığını doğruladı.
Dünyadaki ticari dronelerin yüzde 70–80’ini üreten Çin, bu cihazların Ukrayna ve Orta Doğu gibi savaş bölgelerinde askeri amaçlarla kullanılmasının artması üzerine ihracatı sıkı şekilde kontrol etmeye başladı.
İhracatçılar özel lisanslar almak zorunda
İhracatçılar artık özel lisanslar almak zorunda. Ancak küçük ve orta ölçekli üreticiler bu lisansları almanın zorlaştığını belirtiyor. Fuardaki bir tedarikçi “Bu lisansları almak gerçekten zorlaştı ve denetimler son aylarda gözle görülür şekilde sıkılaştı” dedi.
Parça başına 1.500 dolarlık artış
Bu durum küresel drone tedarik zincirini zorluyor. Bir Türk üretici, hava kargo ücretlerinin geçen ay 2.000 dolarken bu ay 3.500 dolara çıktığını belirterek, maliyetlerdeki artıştan yakındı. Fransız bir savunma tedarikçisi ise Çinli parçalara büyük ölçüde bağımlı olduklarını ve Avrupalı üreticilerin teknoloji açısından en az üç yıl geride kaldığını ifade etti.
Bu ihracat kısıtlamaları, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde Çin’e yönelik yeniden artan gümrük tarifesi tehditlerinin ardından geldi ve küresel tedarik ağlarında sarsıntıya yol açtı.
Alternatif tedarikçi ülkelerin azlığı, dünya genelindeki drone üreticilerini hem lojistik hem de stratejik açıdan zor durumda bırakıyor. Çin, drone bileşenlerinde küresel hakimiyetini adeta bir silaha çeviriyor.
