Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), 2025 Yıllık Ekonomik Raporu’nda stablecoin’lerin modern finansal sistemde para işlevi göremediğini belirtti. Rapora göre, stablecoin’ler “birlik”, “esneklik” ve “bütünlük” gibi temel parasal kriterlerde başarısız oluyor.
Stablecoin’ler Temel Para Testlerini Geçemiyor
BIS, stablecoin’leri “dijital taşıyıcı varlıklar” olarak tanımladı ve bunların gerçek para olmaktan çok finansal varlıklara benzediğini belirtti. Banka, stablecoin’lerin parasal sistemin temel direği olma testlerinde zayıf performans gösterdiğini belirtti.
Stablecoin’lerin, merkez bankası destekli paraların aksine, özel şirketler tarafından çıkarıldığı ve sabit kur garantisi sunmadığı belirtildi. Bu durumun, paranın en önemli özelliklerinden biri olan “birlik” ilkesini zedelediği ifade edildi. BIS’e göre, sabit parite ile kabul edilen merkez bankası paralarının aksine, stablecoin’ler genellikle dalgalı oranlardan işlem görüyor.
Esneklik ve Bütünlükte de Sınıfta Kaldılar
BIS’e göre esneklik, ikinci önemli test. Bu özellik, sistemin ekonomik şokları absorbe etmesini ve büyük ödemeleri karşılamasını sağlar.
BIS, stablecoin arzını artırmak için kullanıcıların önceden tam ödeme yapması gerektiğini belirtti.. Bu durum, modern bankacılıktaki likiditeye göre çok daha katı bir “peşin ödeme düzeni” yaratıyor.
BIS, en büyük eksikliğin bütünlük testinde ortaya çıktığını ifade etti. Rapora göre, özellikle kamuya açık blokzincirlerde ve “unhosted wallet”lar aracılığıyla gerçekleşen stablecoin işlemleri, finansal suçlara açık bir yapıya sahip. BIS, stablecoin’lerin kara para aklama, yaptırım delme ve terör finansmanı gibi risklere karşı savunmasız olduğunu vurguladı.
BIS: Stablecoin’ler Sınırlı ve Sıkı Denetimli Kullanılmalı
Rapor, stablecoin’lerin sınır ötesi transfer kolaylığı ve düşük işlem ücretleri gibi avantajlarının sürdüğünü kabul etti. Ancak BIS, stablecoin’lerin rolünün sınırlı olması gerektiğini belirtti. Bu dijital varlıkların sıkı denetime tabi tutulmasını savundu.
BIS, toplumun geçmişteki hatalı para kullanımından ders çıkarabileceğini belirtti. Merkez bankalarının ve kamu otoritelerinin cesur adımlarla finansal sistemi yeniden şekillendirebileceğini vurguladı.
BIS raporunun ardından Circle hisseleri Salı günü %15’ten fazla düştü. USDC’nin geliştiricisi olan şirketin hisseleri 222 dolara geriledi. Hisseler bir gün önce 299 dolarla rekor seviyeye ulaşmıştı.
Stablecoin’lere yönelik sert eleştirilere rağmen, BIS tokenizasyon teknolojisini “dönüştürücü bir inovasyon” olarak değerlendirdi. BIS, tokenizasyonun bir yenilik olduğunu vurguladı. Bu teknolojinin mevcut finansal sistemin üzerine inşa edildiğini belirtti. Ayrıca tokenizasyonun sistemi tamamen değiştirmediğini ifade etti.
Kripto topluluğunun bazı üyeleri, BIS’in stablecoin’lere karşı tutumunun şaşırtıcı olmadığını söyledi. Zira Banka küresel merkez bankalarına ait bir düzenleyici yapı olarak bilinmekte..
Aletheia Capital başekonomisti Jim Walker, “BIS’in kriptoya karşı takındığı bu abartılı tutum gülünç. İlk kriterin merkez bankası desteği olması zaten başlı başına bu raporu komik kılıyor. Çünkü dünya genelinde merkez bankalarının tarihsel başarısızlıkları ortada,” yorumunda bulundu.
