Bilim insanları, Antarktika üzerindeki ozon deliğinin küçüldüğünü ve bu iyileşmenin doğrudan insan müdahaleleriyle gerçekleştiğini doğruladı. Yapılan araştırmalara göre, ozon tabakasındaki toparlanma süreci bu hızla devam ederse 2035 yılına kadar tamamen kapanabilir.
CNBC-e’nin haberine göre; MIT’den Peidong Wang ve ekibi, Nature dergisinde yayımlanan çalışmalarında, atmosfer simülasyonları yaparak farklı senaryoları inceledi. Araştırma, ozon tabakasındaki düzelmenin Montreal Protokolü sayesinde gerçekleştiğini kesin olarak ortaya koydu.
Ozon deliği neden küçülüyor?
1980’li yıllardan itibaren klima, soğutma sistemleri, aerosol spreyler ve endüstriyel üretimde yaygın olarak kullanılan kloroflorokarbon (CFC) gazlarının ozon tabakasını incelttiği keşfedilmişti. Ozon tabakasının korunması amacıyla 197 ülkenin imzaladığı Montreal Protokolü kapsamında CFC gazlarının kullanımı kademeli olarak yasaklandı.
Bu yasaklar sayesinde atmosferdeki CFC seviyeleri azaldıkça, ozon tabakası kendini onarmaya başladı. Son yıllarda özellikle Eylül aylarında yapılan gözlemler, ozon deliğinin küçüldüğünü gösteriyordu. Ancak uzmanlar, bu daralmanın doğal iklim olaylarından mı yoksa insan müdahalelerinden mi kaynaklandığını belirlemeye çalışıyordu. Son araştırmalar, iyileşmenin büyük ölçüde insan müdahalesinden kaynaklandığını kanıtladı.
Ozon deliği 2035’e kadar tamamen kapanabilir
MIT ve NOAA (ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi) bilim insanlarının yaptığı çalışmalar, ozon deliğinin küçülme eğiliminin sürdüğünü ve bu hızla giderse 2035 yılına kadar tamamen kapanacağını gösterdi.
Bilim insanı Susan Solomon, iyileşmenin kesinleştiğini belirterek, “Yüzde 95 kesinlikle söyleyebiliriz ki ozon deliği iyileşiyor. Bu, çevre sorunlarını çözebileceğimizin en güçlü kanıtlarından biri” ifadelerini kullandı.
Solomon ayrıca, önümüzdeki yıllarda Antarktika’da hiç incelme görülmeyen bir dönemin başlayabileceğini belirterek “Yaşadığımız dönemde ozon deliğinin tamamen ortadan kalktığını göreceksiniz. Ve bunu insanlar olarak biz başardık” dedi.
Ozon tabakası nedir? Ne işe yarar?
Stratosferde bulunan ozon tabakası, Güneş’ten gelen zararlı ultraviyole (UV) ışınlarını emerek Dünya’yı koruyor. Ozon tabakasındaki incelme, UV ışınlarının yeryüzüne daha fazla ulaşmasına neden olarak cilt kanseri, göz hastalıkları ve bağışıklık sistemi sorunlarının artmasına yol açıyor.
1985 yılında yapılan gözlemler, Antarktika üzerinde Eylül-Aralık aylarında belirginleşen bir ozon deliği olduğunu ortaya koymuştu. Ancak, Montreal Protokolü kapsamında alınan önlemler, bu deliğin giderek kapanmasını sağladı.
Bilim insanları, bu sürecin çevresel önlemlerin ne kadar etkili olabileceğini gösterdiğini ve küresel iklim politikaları açısından büyük bir başarı olduğunu vurguluyor. Montreal Protokolü’nün başarısı, gelecekte çevresel sorunlarla mücadelede uluslararası iş birliğinin önemini gözler önüne seriyor.
