Suriye’de Heyet Tahrir eş Şam öncülüğündeki silahlı muhalif güçler yönetimi ele geçirdi. Devlet Başkanı Beşar Esad 13 yıldır süren iç savaşın ardından devrildi ve ülkeyi terk ederek Moskova’ya sığındı. HTŞ ise geçici bir hükümet oluşturdu.
Suriye meselesinde en çok merak edilen konuların başında ise Beşar Esad’ın ne kadar serveti bulunduğu ve ülkeyi ne kadarlık bir parayla terk ettiği soruları geliyordu.
İki yıllık süre zarfında gönderildi
İngiltere’nin saygın ekonomi gazetelerinden Financial Times (FT) Beşar Esad devrilmeden Suriye Merkez Bankası’nın havayoluyla Rusya’ya 250 milyon dolar nakit para gönderdiğini yazdı.
FT’nin ortaya çıkardığı kayıtlar gösteriyor ki Suriye ciddi döviz sıkıntısı yaşarken Esad rejimi Moskova’da bulunan Vnukova Havalimanı’na yaklaşık 2 ton ağırlığında 100 dolarlık banknot gönderdi.
Söz konusu para 2018 ve 2019 yılları arasında Batı’nın yaptırım uyguladığı bankalara yatırıldı. Yeni bilgilerle birlikte Rusya, Batı yaptırımlarının küresel finans sisteminin dışına ittiği Suriye’nin nakit parasının en önemli varış noktası haline geldi.
Paralar en az 21 uçuşla taşındı
Rapora göre, Esad rejimi Mart 2018 ile Eylül 2019 arasında Rusya’ya ABD ve Euro banknotlarından oluşan toplu sevkıyatlar gerçekleştirdi. Mayıs 2019’da Suriye merkezi hükümeti adına 10 milyon dolarlık 100 banknot taşıyan bir uçak gönderildi ve bu uçak Moskova’nın Vnukovo Havalimanı’na indi.
Financial Times’ın haberine göre Mart 2018’den Eylül 2019’a kadar 250 milyon doların üzerinde para taşıyan en az 21 uçuş gerçekleşti. Suriye Merkez Bankası ile Rus bankaları arasında 2018’den önce böyle bir nakit transferi olmamıştı.
Rezervler neredeyse sıfırdı
Suriye Merkez Bankası’nın para giriş çıkışlarını bilen bir kişi FT’ye yaptığı açıklamada, çok sayıda yaptırım nedeniyle Suriye’deki döviz rezervlerinin 2018 itibarıyla “neredeyse sıfır” olduğunu söyledi.
Bu nedenle Esad rejimi yurtdışından mal satın almak için nakit kullanmak zorunda kaldı. Kaynağa göre rejim Rusya’dan buğday satın aldı, para basım hizmetleri ve “savunma” harcamaları için ödeme yaptı.
Esad’ın kişisel serveti ne kadar?
Açık kaynaklara yansıyan bilgilere göre; Beşar Esad’ın kişisel servetinin 1,5 milyar dolardolaylarında olduğu tahmin ediliyor. Ancak bunun buzdağının sadece görünen kısmı olduğu da vurgulanıyor.
Esad ve aile üyelerine yönelik 2022 yılında ABD Kongresi’ne sunurulan bir raporda ise açık kaynaklara atıfla kişisel servetinin 1-2 milyar dolar arasında olduğu tahminine yer verilmişti.
Tahminlere göre; Esad rejiminin gayrimenkul, petrol, sanat eserleri ve nakit rezervleri hesaba katıldığında toplam serveti 60 milyar dolar ile 122 milyar dolar arasında olabilir.
