Türkiye’de kadın girişimciliği her geçen yıl artsa da henüz arzu edilen seviyeye ulaşabilmiş değil. TÜİK verilerine göre Türkiye’de kadın girişimci oranı yalnızca yüzde 17,4 düzeyinde. Üstelik bu girişimcilerden sadece yüzde 10’u yatırıma başvurabiliyor. Kadın girişimlerin büyük bölümü hizmet sektöründe yer alırken, bilişim ve teknoloji alanındaki kadın girişimci oranı yüzde 26 ile sınırlı kalıyor. STEM alanlarında eğitim gören kız çocuklarının oranı ise sadece yüzde 18. Buna rağmen teknoloji sektöründe kadın istihdamı, 2024 itibarıyla yüzde 35’e ulaşarak olumlu bir ivme yakaladı (Melon & Endeavor Raporu). İşte bu tabloyu dönüştürmek için harekete geçen ÜNLÜ & Co, kadınların teknoloji odaklı girişimcilikte daha fazla yer almasını hedefleyen Kadın Teknoloji Girişimcileri Akademisi (KTGA) ile somut sonuçlar üretmeye devam ediyor. Türkiye Girişimcilik Vakfı (GİRVAK) iş birliğiyle yürütülen programın 2024–2025 dönemi, 27 Mayıs’ta düzenlenen mezuniyet töreniyle sona erdi. Bu yıl 5 ülkeden, 27 şehirden 200’ün üzerinde başvuru alan program, iş modeli geliştirme, yatırımcı sunumları, nöropazarlama, yapay zekâ ve dijital pazarlama gibi alanlarda kadın girişimcilere kapsamlı destek sundu. 17 girişim mezun olurken, bu girişimler toplamda 1,2 milyon dolar yatırım aldı.
Final töreninde jüri değerlendirmesi sonucunda birincilik ödülü Varsapp’a verildi. Varsapp, sürdürülebilir tüketimi teşvik eden akıllı kiralama modeliyle 200 binden fazla kullanıcıya ulaşarak 13 bin 680 kg karbon salımını engelledi. İkincilik ödülünü, nar kabuğundan biyoderi üreten Yugen kazanırken, üçüncülük ise sosyal sorumluluk projelerini oyunlaştırarak gençleri teşvik eden Corridor’a verildi. Programda bu yıl ilk kez verilen mansiyon ödülünü ise bebekler için sensörlü beyaz gürültü cihazı geliştiren Budizzz kazandı.
Yatırımcıların kadın girişimcilere soruları bile farklı
ÜNLÜ & Co Yönetim Kurulu Üyesi ve GİRVAK Yönetim Kurulu Üyesi Şebnem Kalyoncuoğlu, bu yıl girişimlerinin aldığı yatırımın, geçen yıla göre yaklaşık 5 kat arttığını söyledi. Kalyoncuoğlu, “Girişimcilik bizim DNA’mızda var. Her bir mezunumuz artık sadece bir girişimin kurucusu değil, aynı zamanda toplumsal dönüşümün ilham kaynağı” dedi. Ünlü ayrıca kadın girişimcilerin yatırım sürecinde karşılaştığı önyargılara da dikkat çekerek, “Yatırımcılar erkeklere ‘gelecekte ne yapacaksın?’ diye sorarken, kadınlara ‘bu işi gerçekten yapabilir misin?’ sorusunu yöneltiyor. Bu algının kırılması gerekiyor,” dedi.
GİRVAK Yönetim Kurulu Başkanı Sina Afra ise, “Kadın girişimciliğini yalnızca ekonomik değil, sosyal bir kaldıraç olarak da görüyoruz. 10 yılda 7 bin 500’ün üzerinde iş fikrine, 500’den fazla start-up’a destek olduk” dedi. Afra, kadın girişimcilerin en büyük sorunlarından birinin özgüven eksikliği olduğunu vurguladı.
Girişimcilik ekosistemine uzanan etki
KTGA, sadece bir eğitim programı değil; aynı zamanda çok paydaşlı bir iş birliği modeli sunuyor. Bugüne kadar 1.000’e yakın kadın girişimciyle temas kuran akademi, 200’den fazla mezun verdi. Akademi kapsamında 50’den fazla mentor, kadın girişimcilere; finans, marka, hukuk, strateji ve pazarlama gibi konularda birebir destek sağladı. Akademide “geri verme” kültürü de canlı tutuluyor: Mezunlar, sonraki dönem katılımcılarına mentorluk ve ilham konuşmalarıyla destek oluyor.
Hedef; Türkiye’den unicorn kadın girişimciler çıkarmak
2026 yılında 30. yaşını kutlayacak olan ÜNLÜ & Co, bu döneme kadın girişimciliği alanında bir başka dönüm noktası olarak hazırlanıyor. “Daha fazla girişim değil, daha güçlü girişimler” hedefiyle KTGA programını yatırım destekli bir modele dönüştürmeye hazırlanan şirket, Türkiye’den çıkacak kadın kuruculu Unicorn’lara zemin hazırlamak istiyor. Ayrıca 2026 itibarıyla akademi programına sosyal etki ölçümlemesi (SROI) entegre edilmesi planlanıyor. Bu sayede, girişimlerin yalnızca ekonomik değil, toplumsal faydaları da sistematik olarak analiz edilecek.
