Bakanı Şimşek, ekonomi gündemindeki son gelişmelere değinirken, kritik açıklamalarda bulundu.
Şimşek’in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
-Ekonomi programı iki önemli şoku atlattı, rüştünü ispat etti. Program arzulanan sonuçları veriyor.
-Program genel anlamda öngördüğüm çerçevede sonuç veriyor. Programın temel hedefi enflasyonu kalıcı şekilde tek hanelere indirmek. Enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek.
-Diğer hedefimiz sürdürülebilir cari açık; orada da arzuladığımız sonucu aldık. Cari açık uzun bir süredir milli gelire oran olarak yüzde 1’in altında.
-Bütçe açığı nispeten yüksek seyrediyor, ama deprem yaralarını başarılı bir şekilde sarıyoruz. Bütçe açığında da düşüş var. 2024’te 4.9 olan bütçe açığını bu sene ciddi bir şekilde aşağı çekme programı uyguluyoruz.
KKM’ye yakında son vereceğiz
-Ağustos 2023’te KKM zirveyi buldu, 144 milyar civarına çıktı; bugün 15 milyar doların altına inmiş durumda. Bunu piyasayı bozmadan başardık. Yakında da muhtemelen bu uygulamaya son vereceğiz.
Rezerv kaygımız yok
-Temelde programa olan güven devan ediyor. Brüt rezerv 170 milyar doların üzerinden 140 milyar doların altına kadar indi. Rezerv önemli ölçüde geri geldi Türkiye’nin dış kaynak ihtiyacı önemli ölçüde azadı. Türkiye’de 2003-2023 yıllarında uzun vadeli rezerv ortalaması 0,9 iken, Mayıs 2023’de 0,7’ye düştü. Mayıs sonunda 0,97’deyiz. Rezerv yeterliliği noktasında kaygımız yok.
-2023 Mayıs sonundan bugüne Türkiye’nin risk priminde 410 baz puanlık bir düşüş var. O dönemde gelişmekte olan ülkelerde 40 baz puan düşüş yaşanmış. Türkiye, gelişmekte olan ülkelere göre 10 kat daha iyi bir performans göstermiş.
-Uluslararası sermaye geri geldi. Kısa vadeli ve spekülatif girişleri kısıtlayan bir adım attık.
-Satın alma gücünün yükseldiği bir döneme dirdik. Vatandaşımızın alım gücü artacak. Elde ettiği kazancın bir anlamı olacak.
2026 itibarıyla reel sektörün finansmana erişimi kolaylaşacak
-Reel sektör bazı avantajlar istiyor. Kalıcı şekilde, makul finansmana erişimin tek yolu enflasyonu düşürmek. 2026 itibarıyla reel sektörün finansmana erişimi de kolaylaşacak, önündeki belirsizliler azalacak.
-Reformları uygulamaya koymak kolay, sonuç almak zaman gerektiriyor. Enerjide dönüşüm önemli bir reform alanıdır. Enerjdie dönüşümü biz başarıyoruz. Dijital dönüşüm, bu sene 5G’den büyük veri merkezlerine kadar çok önemli gelişmeler var. Yapısal dönüşümün de yavaş yavaş meyvelerini alacağız.
-Bizim amacımız sürdürülebilir yüksek büyüme, vatandaşımızın refahını artırmak. Bunun için fiyat istikrarını sağlamanız lazım, cari açığı düşürmeniz, bütçe disiplinini sağlamanız, makro finansal risk unsularını azaltmanız lazım.
-Terörle mücadele bir takım fedakarlıklar getirdi. Bunu çok önemsiyoruz. Yatırımcılar bu konuyu yavaş yavaş anlamaya başlaaycak. Ülkenin risk primi olması gerekenin çok üzerinde. Süreç anlaşıldıkça bu düşecek.
Reel sektöre yeni destekler gelecek mi?
-Reel sektöre çok güçlü destek veriyoruz. Bütçe üzerinden yaklaşık 2 trilyon liralık bir kaynağı reel sektöre destek olarak veriyoruz, bütçe açığı kadar bir rakam bu. Reel sektörün sektörel bazda bazı sıkıntılarının olduğunun farkındayız.
-Bunun bir kısmı küresel katma değer zincirinde bu sekötlerin nerede oldıuğuna bağlı, bir kısmı da küresel konjotür kaynaklı bir kısmı da programın yan etkileri.
-Küresel finansal kriz sonrası AB’de ortalama büyüme yüzde 7,1 bile değil, yani bizim en büyük ticaret pazarımız güçlü büyümüyor. Pazarınız büyümediği zaman o pazardan daha büyük pay almanız gerekiyor ihracatı artırmak için.
-İkincisi katma değer zincirinde büyük bir dönüşüm yaşanıyor. 1980’de Çin’İn dünya ihracatındaki payı yüzde 0,8 bugün payı yüzde 20’nin, dünya imalat sanayideki payı yüzde 30’un üzerine çıkmış durumda. ABD, Japonya gibi birçok ülke zemin kaybetti.
-Teksil, hazır giyim, mobilya gibi sektörlere destek veriyoruz. Esnafın ödediği her 100 liralık faizin 50 lirasını devlet ödüyor, çiftçinin yüzde 70’ini, ihracatçıya da yarı yarıya faiz uygulanıyor. Reel sektöre destek çok ciddi boyutta.
-Bu programın amacı reel sektörü çok güçlü şekilde desteklemek. En basit tedavinin bile ağrısı sızısı oluyor. Program sonuç veriyor, programı ne kadar sahiplenirsek maliyeti o kadar düşük olur.
Türkiye yabancı sermaye için cazibesini koruyor
-Türkiye yabancı sermaye için cazibesini koruyor. Küresel hiçbir firma burayı ihmal edemez. Türkiye’nin altyapısı çok iyi, yetişmiş insan sayısı fazla, hızlı büyüyen bir ekonomiyiz, son 20 yılda ortama 5,5 civarında büyümüşüz, küresel trendleri de ıskalamıyoruz. Bu reformlar büyük fırsatlar ortaya koyacak.
-Türkyie’nin tabiki dönem dönem iniş çıkışları oluyor. Ancak yatırım uzun vadeli perspektifle yapılır. O nedenle inanıyorum ki yatırımlar artacak.
Ayrıntılar geliyor…
