Hayati ARIGAN
Bir dönem, Türkiye’nin ünlü çikolata markası Tadelle’nin de sahibi olan Toksöz Grup’ta iki kardeş arasındaki anlaşmazlık, yerli ilaç firması Arven’i darboğaza sokmuştu.
Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü mezunu Zafer Toksöz, 1.2 milyar lira borcu olan Arven İlaç AŞ, Verano İlaç AŞ ve Montero Gıda AŞ için temmuz ayında konkordato talep etmişti. Zafer Toksöz, ağabeyi Ahmet Toksöz’ün bir takım eylemleri nedeniyle şirketleri ve kendisi için konkordato talebinde bulunduğunu belirtmişti. Mahkeme, şirketler ve Zafer Toksöz için önce 3 ay geçici süre sonrada 2 ay şirketlere süre tanımıştı.
Canlı hücreler ölümden kurtuldu
Mahkeme, şirketlerin faaliyetlerinin denetimi için konkordato komiserleri atamıştı. Şirketlerin kurtulması için konkordato planı uygulanırken geçtiğimiz günlerde Sanovel İlaç’ı da bünyesinde bulunduran Arven İlaç’ın ürettiği ürünlerle ilgili Atabey İlaç firması arasında bir gelişme yaşandı.
Konkordato komiserlerinin de olumlu yaklaştığı anlaşma ile ilgili Zafer Toksöz DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, Arven Grup’ta yer alan şirketlerin ilaç ruhsatlarının işletilmesi, pazarlama ve dağıtımının yapılmasının Türkiye’nin köklü ilaç şirketlerinden Atabey İlaç’a bir yıllık süreyle devredildiğini söyledi. Zafer Toksöz işletme devir sözleşmesinin süre bitiminde uzatılabileceğini ifade ederek “Bu anlaşma ile Arven şirketlerinde konkordato sürecinde çalışanlar üretime geçiyor. Canlı hücreler ölümden kurtuldu. On binlerce hasta mağdur olmaktan kurtuldu” dedi.
“Sektörde böyle bir dayanışma örneği yok”
Solunum grubu ürünlerin üretiminin durduğunu üzülerek söyleyen Zafer Toksöz, “Atabey İlaç onkoloji ve biyoteknoloji ürünlerini ücret ödemeden aldı. Bir yılda 20 milyon dolarlık ciro söz konusu. Bu ciroyu Atabey yapacak artık. Karşılığında giderler, maaşlar, elektrik ve bunun gibi tüm masrafları karşılayacaklar.
400 çalışandan 140 çalışana düştük” diye konuştu. Devir sözleşmesiyle birlikte şirketlerin ayağa kalktığını kaydeden Toksöz, “Bu devir süreci ile konkordato süreci daha hızlı ve olumlu ilerleyecek. Zor süreçte Atabey sağ olsun yardımcı oldu. Sektörde herkes rakip görür birbirini böyle bir dayanışma örneği yok” şeklinde konuştu.
“Ağabeyim köşeye sıkıştırdı” iddiası
Zafer Toksöz dava dilekçesinde şirketlerin konkordato istemesine giden süreci şöyle anlatmıştı; Ahmet ve Zafer Toksöz 2012’de Arven şirketini yüzde 50-50 ortaklıkla kurdu.
Zafer Toksöz, 2020’de babasından kendisine miras yoluyla intikal eden “Tadella”, “Sarella” ve “Sagra” markalarının sahibi Sanset Gıda Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Vinero Bağcılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.’deki hisselerini Ahmet Toksöz’e devretti. Ahmet Toksöz de Arven şirketindeki tüm hisselerini kardeşi Zafer Toksöz’e devretti. Zafer Toksöz Arven Grup şirketlerin tek hissedarı haline geldi. Bu devirlerin gerçekleştiği sırada, gruptaki şirketlerin tümünün bankalara yapılandırılmış borçları bulunmaktaydı.
Bir yıl sonra kardeşlerin anneleri Sebahat Toksöz vefat edince, Ahmet Toksöz vefatın üzerinden 4 gün geçmişken Arven Grup’un tüm banka borçlarını kapattı. Zafer Toksöz şirket borçlarını ödeyerek ipotekleri üzerine almasının nedenini, ağabeyinin kendisini maili açıdan sıkıştırmak olduğunu ileri sürdü. Süreci hızlandıran başka bir nedenin de bankanın ağabeyine 40 milyon dolar teminat karşılığında ipotekleri devretmesinin etkili olduğunu anlatıldı.
Yerli üretim ile dışa bağımlılığı azalttı
Toksöz Grup bünyesinde; Arven İlaç San. ve Tic A.Ş., Montero Gıda San. ve Tic. A.Ş. ve Verano İlaç San. ve Tic. A.Ş. Verano Veteriner Ecza Deposu Tic. ve San. A.Ş ve Sanovel İlaç San. ve Tic. A.Ş. ortaklığı ile faaliyet gösteriyor. Arven şirketinin ruhsat sahibi olduğu ve üretimini ve satışını yaptığı ilaçlar arasında kemoterapi hastalarının kullandığı “FRAVEN” isimli ilaç bulunuyor.
Arven şirketi, solunum hastalıklarının tedavisinde kullanılan “CYPLOS” ilaç-cihazının patent-lisans sahibi. Arven tarafından “FRAVEN” ilacı üretilmeden önce kemoterapi alan hastaları tamamıyla ithal ilaçlara bağımlı iken, “FRAVEN” ilacıyla birlikte bu bağımlılık ortadan kalkmış durumda. Şirketlerin tek ortağı ve münferiden yetkilisi Zafer Toksöz, çok sayıda ilaç geliştirmiş, çok sayıdaki patentin buluş sahibi olan bir isim.