Nisan ayında kara kışı yaşayan Türkiye, en büyük darbeyi tarımdan aldı. Yer yer sıcaklığın-15 dereceye düştüğü son 3 günde, meyve üretiminde öne çıkan Niğde, Kayseri, Tunceli, Erzincan, Malatya ve Çanakkale’de elma, dut, kayısı, kiraz ve üzüm bahçeleri büyük zarar gördü.
Üretim merkezlerinde büyük kayıp
Birçok bölgede üreticiler don nöbeti tutarak, örtüleme ve dumanlama gibi önlemlerle ürünlerini korumaya çalışsa da çabalar sonuç vermedi. Sabahın erken saatlerinde tomurcuk açmaya hazırlanan dallar buz keserken üretici de yılın tamamını etkileyecek bir kayıpla karşı karşıya kaldı.
Özellikle Niğde, Nevşehir, Karaman, Malatya, Elazığ, Sivas ve Amasya gibi tarıma dayalı şehirlerde erken çiçeklenen meyve ağaçları dondan büyük zarar gördü. Malatya Ziraat Odası Başkanı Eyüp Gönültaş, “Kayısıda zararın yüzde 80’e ulaştığını tahmin ediyoruz. Bazı mahallelerde tek bir çiçek bile kalmamış” dedi.
Yine Niğde ve Karaman’daki elma bahçelerin, Amasya ve Tokat’ta kiraz ve erik zarar, Erzincan, Gümüşhane ve Bayburt çevresinde de dut ve üzüm bağları büyük hasar gördü.
Zirai don sadece tarlada kalmayacak
Ziraat odaları ve tarım müdürlükleri sahada zarar tespiti çalışmalarını sürdürürken, ilk verilere göre bazı çiftçiler bu yılı kayıpla kapatabilir. Üretimin sürekliliği için ziraat odaları çiftçilerin borçlarının ertelenmesi, doğrudan gelir desteği verilmesi, sigortasız alanlara yönelik özel bir afet fonu oluşturulması gibi öneriler sunuyor.
Öte yandan zirai don sadece tarlada kalmayacak. Arz zincirinden gıda enflasyonuna kadar pek çok sancılı süreci beraberinde getirecek zirai donun dolaylı etkilerinin önümüzdeki aylarda market raflarına ve fiyatlarına da yansıyacağı düşünülüyor.
Bakan Yumaklı’dan zirai don açıklaması
Tüm üreticilere geçmiş olsun dileğinde bulunan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da Bakanlık olarak olumsuz etkiyi en aza indirmek için 7/24 sahada ve üreticinin yanında olduklarını açıkladı. Yumaklı, “Bütün ekiplerimiz tespit çalışmalarını sürdürüyor. Don ve doludan etkilenen üreticilerimiz; Tarım ve Orman il/ilçe müdürlüklerimize, sigortalı üreticilerimiz de ALO TARSİM 172 ihbar hattına ve acentelerine hasar ihbarında bulunabilirler” dedi.
Tarım sigortaları daha da önem kazanıyor
Öte yandan Türkiye’deki milyonlarca çiftçiyi ve 85 milyon tüketiciyi aynı anda ilgilendiren zirai don felaketinin ardından tarım sigortalarının önemi bir kez daha gündeme getirdi. İklim değişikliği nedeniyle afet riski artarken, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yapılan sigorta ödemeleri, çiftçilerin don, dolu, yangın, sel gibi olaylara karşı korunmalarını sağlıyor.
