Afrika, 190 milyar dolarlık yatırıma Türkleri çağırıyor

Nurdoğan A. ERGÜN

Başta müteahhitlik sektörü olmak üzere Türk firmala­rı, Afrika kıtasındaki var­lığını her geçen gün güçlendiri­yor. Nisan 2025 itibariyle Türk müteahhitlik firmalarının Afri­ka’da tamamladığı veya devam eden projelerin değeri 96.9 milyar dolara ulaştı. Ancak, kıtanın kal­kınma hamlesine önemli katkılar sunan Türk firmaları için bölge­de gidecek daha çok yol bulunu­yor. Özellikle yeşil enerji, inşaat, tarım, beyaz eşya, gıda, eğitim ve sağlık gibi alanlarda önemli ya­tırım fırsatları bulunuyor.

Sade­ce enerji alanında gelecek 10 yıl­da 70 ile 90 milyar dolar arasında bir yatırım ihtiyacının olması bi­le, bölgenin potansiyelini ortaya koyuyor. Türk Eximbank ile Afri­ca Finans Kurumu (AFC) arasın­daki stratejik ortaklıkla da Türk ihracatçılarının Afrika pazarla­rında desteklenmesine yönelik fi­nansman araçları ve ürünleri su­nuluyor.

“Afrikalı firmaları yatırıma davet ediyoruz”

Afrika kıtasındaki ticari ve eko­nomik fırsatlar ve yeni işbirlikle­rine dönük hamleler, İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Afrika Gü­nü’nde ele alındı. Türk Eximbank, Afrika Finans Kurumu (AFC), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve Türkiye Müteahhit­ler Birliği (TMB) ev sahipliğin­de başlayan Afrika Günü etkin­liğinin açılışında konuşan DEİK Başkanı Nail Olpak, “Afrika, dün­yadaki tarıma elverişli ancak iş­lenmemiş toprakların yüzde 60 gibi önemli bir kısmına sahip.

Ta­rım ve gıdanın öneminin arttığı günümüzde bu potansiyeli çok iyi değerlendirebiliriz. Müteahhit­lik ve inşaat sektöründe çok güç­lüyüz. Kıtada bu anlamda tek ra­kibimiz Çin, onun da finansman­dan kaynaklanan bir avantajı var. Finansman konusundaki eksik­liğimizi giderdiğimizde çok daha fazla projeyi kazan-kazan pren­sibi çerçevesinde birlikte yapabi­leceğimize inanıyoruz” dedi. Af­rika kıtasının parlak bir geleceği olduğunu aktaran Olpak, “Kıta­daki en önemli ihtiyaçlardan biri­si altyapı yatırımları.

Enerji, ulaş­tırma, konut yapımı şehirleşme ve haberleşmeye kadar çok farklı alanlarda altyapı ihtiyacı var. Batı Avrupa ile Çin arasındaki en bü­yük yatırım, üretim ve teknoloji üssü olan Türkiye, 600 milyar do­lar seviyesini geçen bir dış ticaret hacmine sahip. Enerjiden, sana­yiye, tarımdan alt yapı yatırımla­rına kadar neredeyse her alanda önemli yatırım imkânlarımız var. Afrikalı iş dünyasını da bu imkan­larımızdan daha fazla yararlan­mak için ülkemizde daha fazla ya­tırım yapmaya davet ediyorum” şeklinde konuştu.

“Ortak alt yapı girişimleri için yeni kapı aralandı”

Türkiye Müteahhitler Birli­ği (TMB) Başkanı Erdal Eren ise “Türk şirketleri bugün sade­ce müteahhit değil aynı zaman­da enerji, ulaştırma, sağlık, tu­rizm ve yapı malzemeleri gibi kilit sektörlerde yatırımcı konumun­da. Türk müteahhitleri 54 Afri­ka ülkesinin 45’inde faaliyet gös­tererek, bugün itibariyle kıta ge­nelinde yaklaşık 100 milyar dolar değerinde 2 binin üzerinde pro­je tamamladı.

Türk Eximbank’ın AFC’ye iştirak etmesi son dere­ce önemli bir gelişme. Bu durum, Türkiye-Afrika işbirliğinin ku­rumsal temellerini güçlendire­cek. Türk Eximbank ve AFC’nin finansman araçlarının etkili ve dayanıklı projeler sunmak için güçlü bir çerçeve sağlamasıyla Türkiye-Afrika ortak altyapı gi­rişimleri için yeni kapılar açıyor” diye konuştu.

“Yeni projelerin önünü açacağız”

Türk Eximbank Genel Müdü­rü Ali Güney, AFC ile ortaklık­larının Türk müteahhitlerinin kıtadaki iş alma kapasitelerini artıracağına ve Eximbank aracı­lığı ile desteklenecek yeni proje­lerin önünü açacağına inandığı­nı söyledi. Güney, “Son 20 yılda Türkiye’nin Afrika kıtasıyla ge­lişen iş birliğini yansıtan bir şe­kilde, Türk Eximbank olarak Af­rika genelinde çeşitli projelerin finansmanına aktif olarak katkı sağlıyoruz. 2024 yılında, Türki­ye’nin toplam ihracatının yakla­şık yüzde 20’sine denk gelen, 49 milyar dolar tutarında destek sağ­ladık. Bu tutarın 25 milyar dola­rı ihracat sigortası, 24 milyar do­ları ise kredi kullandırımı olarak

gerçekleşti. Afrika’da ise desteği­miz 1.5 milyar dolara ulaştı” dedi. Güney, yapılan anlaşma ile Türk Eximbank’ın AFC’nin Afrika dışı hissedarı olduğunu belirtti. Gü­ney, “Toplam 3.7 milyar dolarlık alıcı kredisi portföyümüz içeri­sinde, Afrika ülkelerinin payı yüzde 42 gibi kayda değer bir ora­na ulaştı” dedi.

“Türkiye için güvenilir bir yatırım ortamı sunuyoruz”

AFC Başkanı Samaila Zubairu, Türk Eximbank’ın AFC’yi finansal ortak olarak kabul etmesinin kendileri için bir kilometretaşı olduğunu söyledi. Zubairu, “Türk sanayisi ile Afrika hükümetleri arasında karşılıklı fayda sağlayacak yeni bir başlangıç ve yeni bir modelde iş birliğimiz ilerleyecek. Bugün 54 milyar dolara gelen bir ticaret hacmine ulaşıldı.

THY Afrika’da 60 noktaya uçuyor. 20 milyar doların üzerinde altyapı projesi gerçekleşti. Türkiye Afrika için çok kıymetli ve stratejik bir ortaklık sunuyor. Afrika, Türk firmaları için büyük fırsatlara sahip. Afrika’da altyapının güncellenmesi için her yıl 100 milyar dolar değerinde dönüşüm projesine ihtiyaç duyuluyor. Enerji alanında da güneş, rüzgar ve gaz kapasitesi bağlamında büyük yatırım olanakları söz konusu. Bu projelerde Türk iş dünyasıyla çalışmak ve ortak hedeflere birlikte ulaşmak istiyoruz” diye konuştu.