Gökercan Göker-Washington DC
ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararıyla Çinli sosyal medya platformu TikTok, tüm eyaletlerde erişime kapatıldı. Uygulama, App Store ve Google Play’den de kaldırılırken erişim engeli, 170 milyonu aşkın kullanıcıyı etkiledi.
Platforma girenler, “Üzgünüz, TikTok şu anda kullanılamıyor. ABD’de TikTok’u yasaklayan bir yasa yürürlüğe girdi. Şanslıyız ki Başkan Trump, sorunu çözmek ve TikTok’un tekrardan açılması için bizlerle çalışacağını belirtti. Lütfen takipte kalın” uyarısı ile karşılaştı.
TikTok, Biden’a kıyasla Trump’tan daha umutlu
Trump vurgulu bu mesaj ve TikTok’un CEO’su Shou Zi Chew’in yeni başkanın yemin törenine katılacak olması uygulamanın yeniden erişeme açılacağına dair umutları artırdı.
Öte yandan birçok kişi platforma erişmek için farklı yolları denerken, TikTok’un kapanmasının ardından ABD’de en çok araştırılan kelimelerden biri “VPN” oldu.
TikTok’un yasaklanması sadece günlük kullanıcıları değil, platform üzerinden gelir elde eden şahıs ve şirketleri de etkiledi.
ABD, TikTok’u neden yasakladı?
ABD’nin ‘ulusal güvenlik tehdidi’ olarak gördüğü TikTok, Çin merkezli teknoloji şirketi ByteDance’a ait. Hem Biden hükümeti hem de Amerikan Kongresi, uzun zamandır ByteDance’tan Çin Komünist Partisine veri sızdırıldığını savunuyordu.
Bunun için harekete geçen Biden hükümeti, 24 Nisan 2024’te TikTok’un ülkede varlığını sürdürebilmesi için ByteDance tarafından başka bir şirkete veya şahsa satılmasını şart koştu. Hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler tarafından desteklenen yasa tasarısı, TikTok’a 19 Ocak 2025’e kadar süre tanıyordu.
Ancak platformu satmayı reddeden TikTok ve Bytedance 7 Mayıs 2024’te ABD’ye dava açtı. Bu davaya karşılık 2 Ağustos 2024’te ABD’nin Federal Ticaret Komisyonu ve Adalet Bakanlığı da TikTok ile Bytedance’e dava açtı. Davanın sonucu bu hafta açıklanırken, ABD Yüksek Mahkemesi sosyal medya platformunun aleyhine karar verdi.
Trump’ın tutumu merak ediliyor
Yemin törenine hazırlanan Trump’ın ise TikTok’a 90 gün ek süre tanıyabileceği iddia ediliyor. Bu durumda platform satılırsa ABD’de varlığını sürdürebilecek.
Öte yandan platformu “Köpekbalığı Tankı”nın ünlü yatırımcılardan Kevin O’Leary ile OpenAI ve Google’ın yapay zekâ rakibi Perplexity AI’ın almak istediği konuşuluyor. Kevin O’Leary’nin platforma nakit 20 milyar dolarlık teklifte bulunduğu belirtiliyor.
4 ABD’li platform kârını artıracak
TikTok’un varlığına ilişkin belirsizlik sürerken bankacılık devi Morgan Stanley, tüm bu kargaşanın ABD merkezli Meta, Alphabet, Snap ve Pinterest’e yarayacağını düşünüyor. Bu, TikTok’un sadece güvenlik açığı gerekçesiyle yasaklanmadığının da bir işareti olarak yorumlanıyor.
TikTok’a giremeyenler, soluğu eski dostları Facebook, Instagram, YouTube veya Snapchat’te alacaklar. Meta, Snap ve Pinterest’in hisse senetlerinde, şimdiden değer artışı gözlemlendi bile.
“TikTok mültecisi”
X’in kullanıcı sayısı ve paralı abonelerinde de yükseliş bekleniyor. TikTok’un kapanmasının ardından birçok kişi X’de ve başka platformlarda konu hakkında yorum yapmaya başladı. Kendini “TikTok mültecisi” olarak tanıtanlar bile oldu.
Bir diğer olasılık, TikTok’a benzeyen ama normal şartlarda Meta ve Alphabet gibi devlerle boy ölçüşemeyecek uygulamaların pazar boşluğundan faydalanarak yükselebileceği yönünde.
En ağır yasak
TikTok’un yasaklanması, Amerikalıların tepkisini çekerken karar benzer örneklerle kıyaslanıyor.
Brezilya’da X, Türkiye’de de YouTube ve Instagram’a erişim bir süre kapatılmıştı. Ancak ABD’deki TikTok yasağı, bu yasaklardan daha ağır görülüyor. Çünkü, ABD’de TikTok’un tekrar açılması için ne ödenmesi gereken bir tazminat ne de silinmesi gereken bir içerikten bahsediliyor. TikTok’tan beklenen, ByteDance ile ilişiğin tamamen kesilmesi.
