Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) blog sayfasında “İstihdamda Sektörel Kaymalar ve Çalışan Geçişleri” başlıklı analizde 2025 yılı Mayıs ayını baz alarak önceki bir yıllık dönemde Türkiye’de istihdam piyasasında yaşanan değişimleri, sektörel istihdam ve çalışan geçişleri özetlendi.
TCMB’de Uzman olarak göre yapan Zepnep Yılmaz tarafından kaleme alınan yazıda istihdamın sektörel dağılımına bakıldığında sanayi sektörünün payının giderek azaldığının, hizmetler sektörünün payının ise arttığının gözlendiğine işaret edildi.
Bu dönemde sanayi sektörü istihdamının yaklaşık 157 bin kişi (yüzde 3,1) azalırken, inşaat sektöründe 83 bin kişilik (yüzde 4,6), hizmetler sektöründe ise 258 bin kişilik (yüzde 2,9) artış yaşandığı kaydedildi.
‘Uzun vadeli küresel eğilimlerle uyumlu’
İstihamda sanayi sektörü payının giderek azalmasına karşın hizmetler sektörü payının artmasının uzun vadeli küresel eğilimlerle uyumlu bir gelişme olduğu belirtilirken hizmet sektörünün öne çıkması, gelişmiş ekonomilere benzer bir yapıya geçişin işareti olarak görülüyor.
Yazıda konuya ilişkin şu ifadelere yer veriliyor:
“Ülkelerin ekonomik gelişmişlik düzeyi arttıkça, sanayi sektörünün üretim hacmi korunsa ya da artsa dahi istihdamdaki payı genellikle azalıyor. Bu gelişmede, teknolojik ilerlemeye bağlı üretkenlik artışları, tüketici tercihlerinde hizmetler lehine değişim ve küresel rekabet nedeniyle imalat süreçlerinin farklı ülkelere kayması gibi nedenler rol oynayabiliyor.
Bunun bir yansıması olarak da hizmetler sektörünün istihdamdaki payı artıyor. Veriler incelendiğinde, yüksek gelirli ülkelerde hizmetlerin istihdamdaki payının Türkiye’nin oldukça üzerinde olduğu görülüyor. Benzer şekilde, Türkiye’de sanayi sektörünün toplam istihdamdaki payı yüksek gelirli ülkeler ile OECD ortalamalarından yaklaşık 5 yüzde puan daha yüksek. Ekonomik gelişmenin devamıyla birlikte Türkiye’de bu oranın giderek artması ve istihdamın dağılımının yüksek gelirli ülkelere yakınsaması beklenebilir.”
‘İş gücü piyasası hareketli’
Analizde Türkiye’de son dönemde işgücü piyasasının hareketli olduğunu ve işinden ayrılan kişilerin büyük bir kısmının yeniden iş bulabildiği belirtildi. Bu gözlemin işgücü piyasası geneli için olduğu kadar imalat sanayiinde çalışanlar için de geçerli olduğu kaydedildi.
SGK 4A kapsamındaki verilerle yapılan analizde, işten ayrılan yaklaşık 835 bin kişinin 191 bininin (yüzde 23) temmuz ayında yeniden işe başlağı, 563 bininin (yüzde 67) ise 12 ay içinde yeniden istihdam edildiği kaydedildi.
İmalat sanayinde işten ayrılan 172 bin kişinin de 117 bininin (yüzde 68) yeniden iş bularak genel geçiş oranına paralel bir görünüm sergilediği belirtiliyor. Bu durumun imalat sanayiindeki istihdam kaybının, diğer sektörlere kıyasla, ileride işsizlik oranında ilave bir artışa yol açma ihtimalinin daha düşük olduğuna işaret ettiği belirtiliyor.
