Alman Sanayi ve Ticaret Odası (DIHK) bünyesindeki sanayi ve ticaret odaları tarafından 50 binden fazla kişisel görüşme, anket ve bilgilendirme oturumları sonrasında hazırlanan 2025 İşletme Devri raporu kamuoyu ile paylaşıldı.
Rapora göre, Almanya’da mevcut sahipleri emekli olması veya işi bırakması durumunda faaliyetlerine devam edebilecek durumda 9 bin 636 işletme bulunuyor. Söz konusu işletmelerin sahipleri yıllarca emek verdikleri iş yerlerini veya şirketlerini yeni yatırımcılara devretmek istiyor.
Ancak sadece 4 bin 16 yatırımcı bu kapsamdaki işletmeleri devralmakla ilgilendi.
Bazı sektörlerde durum daha ağır
Rapor ayrıca mevcut işletme sahiplerinin dörtte birinden fazlasının, eğer uygun yeni bir sahip bulamazlarsa yıllarca emek verdikleri şirketlerini tamamen kapatmayı düşünüyor. Rapor, 2019 yılından bu yana işletme devirlerine ilişkin endeksin iki kat kötüleştiğini de ortaya koydu.
DIHK raporuna göre, işletme devirlerine ilişkin risk en çok konaklama ve perakende sektörlerindeki işletmelerde bulunuyor. Her iki sektörde faaliyet gösteren işletmeleri devralmak isteyenlerin sayısı mevcut işletme sayısının üçte birine karşılık geliyor. Ulaştırma, bilgi teknolojileri ve hizmet sektöründe ise tablo giderek ağırlaşıyor. Bu sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri devralmak isteyenlerin oranı mevcut şirket sahiplerinin dörtte birine kadar düşüyor.
Durumun nedenleri sıralandı
Aynı rapora göre, işletme devir riskinin nedenleri arasında son iki yıldır yaşanan resesyon, durgunluk içindeki ekonomi, enerji maliyetlerindeki artışlar, Almanya’daki bürokratik hantallık ve nitelikli eleman eksikliği bulunuyor. DIHK raporuna göre, ülke genelinde bir milyondan fazla işletme sahibi 60 yaş ve üzerinde. Bu yaş grubundaki işletme sahiplerinin dörtte biri de emekli olduktan sonra şirketlerini kapatmayı düşünüyor. Bu çarpıcı verinin gerçekleşmesi halinde önümüzdeki 10 yılda DIHK tahminine göre emekli olacak işletme sahiplerinin iş yerlerindeki 250 bin çalışan bu durumdan etkilenecek.
Rapora göre mevcut işletme sahipleri emekli olduklarında bir halef bulamazlarsa bunun olumsuz sonuçları sadece söz konusu işletme ile sınırlı kalmayacak. Uzmanlaşmış bir ürün tedarikçisi işletmenin piyasadan çekilmesi tüm tedarik zincirlerini de etkileyebilecek. Bu aynı zamanda işletmenin faaliyette bulunduğu konumdaki ekonomik durumu da olumsuz etkileyecek. Büyük ölçekli bir işletmenin yeni bir sahip bulamaması durumunda faaliyetlerini sonlandıracak olması bölgenin demografik yapısını da olumsuz etkileyecek.
“Derhal harekete geçilmeli”
İşletme devrindeki risklerin kendilerini endişelendirdiğini belirten DIHK Başkanı Peter Adrian, “Almanya’da bu durum bizi ekonomik temellerden giderek uzaklaştırıyor. Bunu göze alamayız. Sonuç olarak yenilikçi ivmemizi ve büyüme potansiyelimizi kaybediyoruz. Almanya’daki girişimciliğin tekrar cazip hale gelmesi için artık işleri tersine çevirmeliyiz” değerlendirmesinde bulundu.
DIHK Başkanı Adrian’a göre şirket devir süreçlerindeki riske çözüm için derhal harekete geçilmesi gerekiyor. Adrian, “Şirket devirleriyle ilgili tüm düzenlemeler ve idari süreçler mümkün olduğunca basit olmalı” diye konuştu.
