Elektrikli otomobiller her yıl daha da yaygınlaşıyor ve artık yollarda sessizce süzülen, çevre dostu ve teknoloji harikası bu otomobilleri daha sık görüyoruz. E hâliyle benzin istasyonlarına veda edip evimizin otoparkında veya bir alışveriş merkezinde tabiri caizse “elektrik” almaya başladık.
Peki âdeta yeni diyebileceğimiz bu alanda dikkat etmemiz gereken noktalar neler? Otomobilinizin batarya sağlığını uzun yıllar korumak, şarj işlemini güvenli ve verimli bir şekilde yapmak için nelere dikkat etmelisiniz? Evde şarj ile halka açık istasyonlar arasındaki farklar neler?
Önce şarj türlerinden başlayalım: AC mi DC mi?
Elektrikli otomobilinizi şarj etmenin temel olarak iki yolu vardır. Bu iki türü anlamak, nerede ve ne zaman şarj etmeniz konusunda en doğru kararı vermenizi sağlar.
1. AC (Alternatif Akım) şarj
AC şarj, en yaygın ve temel şarj yöntemidir. Evlerimizdeki prizlerden gelen akım türü de alternatif akımdır. Bu yüzden AC şarj genellikle evde, iş yerinde veya uzun süre park hâlinde kalacağınız AVM otoparklarında kullanılır.
- Avantajı: Batarya sağlığı için en ideal yöntemdir. Bataryayı yormadan, yavaş yavaş doldurduğu için uzun vadede batarya ömrünü korur. Ayrıca genellikle daha ucuzdur.
- Dezavantajı: Yavaştır. Otomobilinizin batarya kapasitesine bağlı olarak tam şarj süreleri birkaç saatten 10-12 saate kadar uzayabilir. Ev tipi prizlerle (genellikle 2-3 kW) çok yavaşken, Wallbox adı verilen duvar tipi şarj üniteleriyle (genellikle 7-22 kW) bu süre belirgin şekilde kısalır.
2. DC (Doğru Akım) şarj
DC şarj, “hızlı şarj” olarak da bilinir. Bu istasyonlar, genellikle şehirlerarası yollarda veya büyük şehirlerdeki özel şarj noktalarında bulunur. AC akımı kendi içinde DC’ye çevirip doğrudan otomobilin bataryasına yüksek güçle gönderirler.
- Avantajı: İnanılmaz hızlıdır. Otomobilinizin modeline ve batarya durumuna göre %20’den %80’e şarj işlemini 20-40 dakika gibi kısa bir sürede tamamlayabilir.
- Dezavantajı: Bataryayı daha fazla ısıtır ve strese sokar. Sürekli olarak sadece DC hızlı şarj kullanmak, bataryanın ömrünü bir miktar kısaltabilir ve genellikle AC şarja göre daha pahalıdır.
Elektrikli otomobillerde batarya sağlığı nasıl korunur?
- Tıpkı cep telefonları gibi, elektrikli otomobil bataryaları da ne tam boşalmayı ne de sürekli %100 dolu kalmayı sever. En ideal kullanım aralığı %20 ile %80 arasıdır. Günlük kullanımda şarjınızı %80’de sınırlamak, uzun yolculuklara çıkmadan önce ise %100’e kadar doldurmak en sağlıklı yöntemdir.
- DC hızlı şarj, çoğu zaman vaktinizi korumanızı sağlar ancak bunu bir alışkanlık hâline getirmemek gerekir. Rutin şarjlarınızı evde veya iş yerinde AC ile yapıp, DC şarjı sadece uzun yolculuklar ve acil durumlar için tercih etmeniz önerilir.
- Otomobilinizi mümkün olduğunca aşırı sıcak veya dondurucu soğuk altında şarj etmekten kaçının. Özellikle sıcak havalarda, gölge bir yere park edip şarja takmak bataryanın daha az ısınmasını sağlar. Modern araçlar batarya sıcaklığını kendileri yönetse de önlem almanız tavsiye edilir.
Evden şarj etmek için Wallbox kurmak zorunlu mu?
Zorunlu değil ancak tavsiye edilir. Normal ev prizi (topraklı priz) ile şarj etmek çok yavaştır ve sürekli yüksek akım çektiği için evinizin elektrik tesisatını zorlayabilir. Wallbox, hem daha hızlı (genellikle 3-4 kat) hem de özel sigorta ve koruma devreleri sayesinde çok daha güvenli bir şarj deneyimi sunar.
DC hızlı şarj bataryaya gerçekten zarar verir mi?
Zarar vermez fakat yıpratır. Sürekli ve sadece DC hızlı şarj kullanmak, batarya kimyasını daha fazla zorlayarak ömrünün (kapasitesinin) normalden biraz daha hızlı azalmasına neden olur.
