Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) blog sayfasında yayımlanan bir analizde, kartla yapılan harcamalar talep dinamiklerini izlemek için değerli bir öncü gösterge niteliği taşıdığı belirtildi. Ancak son yıllarda bu harcamalar ivmelenerek özel tüketim harcamalarından ayrıştığı ve bu ayrışmada, tüketicilerin nakitle ödeme yönteminden kartla ödemeye geçmesi etkili olduğu belirtildi.
Bu nedenle, kartla harcama verileri üzerinden talep koşullarını değerlendirirken kart kullanım oranındaki artışın etkisinin arındırılması önem taşıdığı vurgulandı. Blog yazısında ayrıca, kartla yapılan harcamaların son yıllarda, özellikle parasal sıkılaşma sonrasında, daha ılımlı bir artış göstererek özel tüketimin seyriyle daha uyumlu bir görünüm seyrettiğinin görüldüğü belirtildi.
Nakit yerine kartlı ödemeye geçiş hızlandı
TCMB’nin blog yazısında şu detaylara değinildi: “Kartla yapılan harcamalar yüksek frekanslı olması ve zamanlı bilgi sunması nedeniyle talep koşullarını izlemede yoğun bir şekilde kullanılıyor. Bu gösterge, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki özel tüketim kalemiyle de 2021 yılına kadar oldukça uyumlu bir seyir izliyor. Ancak son yıllarda kartla yapılan harcamalar ivmelenme kaydederek özel tüketimin seyrinden ayrışıyor.
Bu ayrışma, kartla yapılan harcamalardaki artışın yalnızca talep gelişmelerine değil, aynı zamanda tüketicilerin ödeme tercihindeki dönüşüme yani nakitten kartlı ödemeye yönelimin artmasına bağlı olduğunu akla getiriyor.” Benzer bir eğilimin diğer sektörlerde de olduğunu anlatan blog yazısında, kullanım oranının belirgin bir biçimde yükseldiği ve bu dönemde kartla yapılan harcamaların güçlü bir ivmelenme kaydettiği aktarıldı.
Artan enflasyon para taşımayı daha zor hale getirdi
Kartla yapılan harcamaların son dönemde hızlı bir şekilde arttığına değinen blog yazısında, “Bu artışta talep dinamiklerinin yanı sıra geleneksel ödeme yöntemi olan nakitten karta geçiş de etkili. Nitekim, güncel çalışmalar kartla ödeme sıklığının kayda değer biçimde arttığını ortaya koyuyor. Yükselişte, dijitalleşme ve temassız ödeme sistemlerinin yaygınlaşması gibi teknolojik gelişmelerin yanı sıra enflasyonun yükselerek nakit taşımayı daha maliyetli hale getirmesi temel faktörler olarak karşımıza çıkıyor” denildi. Akaryakıt sektörünün dikkat çektiğini anlatan yazıda, 2021 sonrasında dikkat çeken artış olduğu bildirildi.
