Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), fiziksel ve sanal POS’lar üzerinden yapılan ödemelere bağlı olarak ortaya çıkan kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla yeni düzenlemeleri devreye alacak.
Bu kapsamda GİB, mal ve hizmet ifasında bulunan mükelleflerin kendilerine tahsis edilen ödeme sistemlerini ve cihazlarını başka mükelleflere tahsis etmelerine ilişkin usul ve esasları belirleyen Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağını hazırladı.
Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, perakende mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükelleflerin, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti dışında bırakılanlar hariç, EFT-POS özelliği de olan ve ödeme belgesi (slip) ile mali belgenin (ödeme kaydedici cihaz fişi) tek bir belge olarak düzenlenmesini sağlayan yeni nesil ödeme kaydedici cihazını kullanmaları gerekecek.
Denetimlerde, mükelleflerin diğer mükellefler adına kayıtlı olan fiziki ya da sanal ödeme sistem ve cihazlarını kullandıkları ve kendileri tarafından yapılan mal ve teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin tahsilatları bu sistem ve cihazlar üzerinden yaptıkları tespit ediliyor. Bu gibi durumlarda, elde edilen hasılatın kayıt dışında kalması ya da gerçekte mal ya da hizmet almayan bir vergi mükellefi tarafından fazladan gider kaydı yapılması söz konusu olabiliyor. Bu kapsamda, Genel Tebliğ taslağı ile fiziki ve sanal ödeme sistemlerinin kullanımına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanıyor.
Ticari hayata ilişkin süreçler kayıt dışılık meydana gelmeden sürdürülecek
Genel Tebliği Taslağı ile mevcut ticari teamüller ve uygulamalar dikkate alınarak ticari hayata ilişkin süreçlerin kayıt dışılık meydana gelmeden devam ettirilmesi hedefleniyor.
Bu çerçevede, basit usule tabi mükellefler, toptancılar gibi mecburiyet dışında bırakılanlar hariç, perakende mal ve hizmet satışı yapan mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmaları ya da güvenli mobil ödeme sistemine dahil olmaları gerekiyor.
Bu mükelleflerin, başka mükelleflere ait yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmaları ya da güvenli mobil ödeme sistemi kapsamındaki ödeme kabul eden cihazları kullanmaları mümkün olmadığı gibi, banka ve ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından söz konusu mükelleflere seyyar EFT-POS cihazı da verilmeyecek.
Ödeme kabul eden cihazlar üzerinde çalışan POS uygulamalarının, mükelleflerin kendi adlarına bir banka veya ödeme hizmet sağlayıcısı ile yapılan üye iş yeri anlaşmaları çerçevesinde temin edilen POS cihazı veya uygulaması olması gerekecek.
Bayiler, ana bayilerine ait ödeme sistemlerini kullanabilecek
Bayilik veya benzeri bir ilişkisi çerçevesinde bayiye ait yeni nesil ödeme kaydedici cihaz veya güvenli mobil ödeme sistemi kapsamındaki ödeme kabul eden cihazlara, aralarındaki ticari iş ilişkileri nedeniyle ana firmaya ait finansal hesaplar, Gelir İdaresi Başkanlığınca yayımlanacak kılavuzlarda belirtilen kurallara göre ilave hesap olarak tanımlanabilecek.
Ayrıca, belirli koşulların sağlanması durumunda, bayilik veya benzeri bir ilişkisi çerçevesinde bayiye ait ödeme kabul eden cihaz üzerinde ana firmaya ait POS uygulaması kurulabilecek veya tanımlanabilecek. Bunun için Türkiye çapında en az 30 bayiye sahip olunması, bayilik sözleşmesinin düzenlenmesi, ödemeye ilişkilerin yer aldığı kısımda (slip bilgilerinde) ana firmanın bilgilerinin bulunması ve yapılan tahsilatların GİB’e bildirilmesi gerekecek.
e-Ticaretteki mükelleflere ilişkin düzenleme
Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunan mükellefler, müşterilerine yaptıkları ve elektronik ticaret kapsamında olmayan satış ve işlere ilişkin yapacakları tahsilatlarda sanal POS uygulamalarını kullanamıyor.
Taslağın yürürlüğe girmesi durumunda, e-ticarette mal veya hizmetlerin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan hizmet sağlayıcıları, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarınca burada konumlandırılan sanal POS’ları kullanarak, mal ve hizmet satışlarına ait bedellerin tahsilatlarını yapabilecek.
Ayrıca, mükelleflere ödeme sistemlerini temin eden banka ve ödeme hizmet sağlayıcıları, mükelleflere doğru cihaz ve sistemleri temin edecek, söz konusu cihaz ve sistemlerin veriliş amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını izleyerek gerekli önlemleri alacak.
