Ferit PARLAK/ANKARA
[email protected]
Özel sektör yatırımlarını desteklemek, yatırım süreçlerini kolaylaştırmak, yapısal reformları kamu-özel sektör iş birliğiyle hayata geçirmek ve ihracat odaklı üretimi teşvik etmek amacıyla Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında çalışmalarını sürdüren Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) 2025 Yılı Eylem Planı yayınlandı. Yatırım ortamını daha öngörülebilir, rekabetçi ve yatırımcı dostu bir yapıya kavuşturma hedefiyle hazırlanan planda 57 eylem yer alıyor. Planda 37 eylem başarıyla tamamlanırken, kalan eylemlerden 17’sinde ise yüzde 60’ın üzerinde bir tamamlanma oranına ulaşıldı. Enerji, hidrojen ve mesleki eğitim alanlarında yapılacak yatırımlar ve yeşil dönüşüm önceliklendirilecek; yatırımların hızlanması ve verimliliğinin artırılması için 20’ye yakın mevzuat değişikliğine gidilecek.
KOBİ limitleri değişecek
Plana göre Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler’in (KOBİ) tanımı güncellenecek. KOBİ Yönetmeliği’nde işletmelerin sınıfının ve niteliğinin belirlenmesinde kullanılan limitlerde ekonomik koşullar doğrultusunda değişiklik yapılacak.
Yenilikçi yeni girişimlerin kurulmasını teşvik etmek üzere, şirket kuruluş kolaylığı ve başlangıç aşaması muafiyetleri sağlayan, yenilikçi, dijital bir uygulamaları da hayata geçirilecek. Uluslararası mecradaki “dijital şirket” uygulamalar da dikkate alınarak, hukuki ve teknik analiz çalışmaları tamamlanacak; yeni teknoloji girişimleri için, şirketleşme süreçlerinin daha yalın ve tamamen dijital olarak tamamlanabilmesini sağlayacak mevzuat düzenlemeleri yapılacak.
Nitelikli yatırımlara ayrıcalık
Plana göre nitelikli yatırımlar için yatırım ortamını iyileştiren bir düzenleme paketi hazırlanacak. Nitelikli yatırımlar açısından öngörülebilirliğin artırılması amacıyla muhtemel riskleri telafi edici tedbirlere yönelik düzenleme çalışması da yapılacak. Yatırım süreci işlemlerini kolaylaştıracak tek durak mekanizmasının oluşturulacak; idari yargıda yatırım uyuşmazlıkları hakkında ivedi yargılama usulünün uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılacak.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarından (GSYF) yatırım alan girişim şirketlerinin paylarının MKK nezdinde takip edilmesi ve bu hakların elektronik olarak kullanılabilmesine imkân sağlayan Tebliğ de değiştirilecek.
“Yerinde tüketenler” daha fazla üretebilecek
Öztüketime yönelik üretim ve tüketimi aynı noktada olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin kapasite tahsislerine kolaylık sağlanacak. Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için yapılacak başvuruların, iletim ve dağıtım seviyesi kapasite tahsislerinden muaf tutulacak. TEİAŞ elektrik şebekesi bağlantı noktası ekipmanlarının revizyonu, tüketim tesisine bütünleşik elektrik depolama tesislerine ilişkin mevzuat ve uygulamalar, depolama yöntem ve cihazlarının sertifikasyonu, OSB sınırları içerisinde kurulan elektrik depolama tesislerine ilişkin mevzuat ve uygulamalarda ise iyileştirmeler yapılacak.
Yenilenebilir enerji yatırımları için özellikle önlisans süresi içerisindeki izin, onay ve ruhsat gibi belgelerin daha kısa süre içerisinde edinilmesini teminen, bir kısım süreçlerin kısaltılmasına ilişkin olarak TBMM’ye sunulan değişiklik ihtiyacının yasalaşmasını takiben ikincil mevzuatta gerekli düzenleme çalışmaları hızlandırılacak. Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleri’nin kurulması hızlandırılacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile koordinasyon içinde belirlenen öncelikli Enerji İhtisas Endüstri Bölgeleriyle ilgili çalışmaların hızlandırılması için mevzuat değişiklikleri yapılacak.
Hidrojen üretene teşvik
Türkiye Hidrojen Eylem Planı hazırlanacak, hidrojen ekosisteminin geliştirilmesi amacıyla hidrojen konusunda mevzuat altyapısı oluşturulacak.
Mevzuat ile piyasa oluşturulması, düzenleme, güvenlik unsurları ve uygulamayı içeren, hidrojenin tüm değer zincirine yönelik atılacak adımları ve eylemleri tanımlanacak.
Yeşil hidrojen ekosistemini harekete geçirmek için elektrolizör ve yakıt hücresi gibi teknolojilerde Ar-Ge faaliyetlerine yönelik destekler artırılacak.
HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı kapsamında öncelikli sektörler arasında yer alan yeşil hidrojen üretimi için gerekli altyapıyı kuranlar ise teşvik edilecek.
İhracat finansmanı güçlendirilecek
İhracatın finansmanının güçlendirilmesi amacıyla tedarikçi finansmanı uygulaması yaygınlaştırılacak ve Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) Desteği’nin ihracat performansına dayalı olarak kapsamı genişletilecek. Ayrıca Ticaret Bakanlığı tarafından Türk Eximbank alıcı kredilerinin yaygınlaştırılması için yeni destek modeli geliştirilecek.
Meslek liselerinin ve niteliği artırılacak
Organize Sanayi Bölgelerinde (OSB) kurulan Meslek Yüksekokulu (MYO) sayısının artırılması için destekler verilecek ve bu destekler için yasal zemin hazırlanacak.
Yeni oluşturulacak tüm OSB’lerde MYO kurulması için yer tahsisi yapılması, sanayinin ihtiyaç duyacağı mesleklere yönelik Meslek Yüksekokulu programlarının geliştirilmesi, iş gücü piyasasının değişen ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikli insan kaynağı yetiştirmek amacıyla MYO programlarının sanayi ile eşgüdüm içinde yeniden yapılandırılması sağlanacak.
Ayrıca, MYO’lar ile bulundukları il ve ilçelerdeki oda ve borsaların ilişkilendirilerek birlikte çalışabilecekleri altyapı ve mekanizmalar oluşturulacak. Güvenceli yeni çalışma modelleri geliştirilerek, kadın, gençler, engelliler başta olmak üzere çalışabilir nüfusun çalışma hayatına kalıcı katılımı sağlanacak.
Şirketlerin insan kaynaklarıyla ilgili süreç ve operasyonlarında dijital uygulamaların kullanılmasına ilişkin hukuki güvence sağlanacak.
SPK’da yönetim ilkeleri değişecek
SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri, OECD Kurumsal Yönetim İlkelerinde 2023 yılında yapılan değişiklikler dikkate alınarak 2026 yılı sonuna kadar güncellenecek.
Ayrıca Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nda değişiklik yapılarak bu alanda uluslararası norm ve standartlara uyum sağlanacak, transit ticarete destek için yeni mevzuat hazırlanacak.
Kalkınma bankacılığı yeni yapıya kavuşacak
Kalkınma bankacılığı yeniden yapılandırılacak ve etkinliği artırılacak.
Kalkınma bankacılığının toplam finansal aktif büyüklük içerisindeki payının artırılması, katma değerli ve teknoloji yoğun öncelikli sanayi yatırımlarına, başta deprem bölgesi olmak üzere bölgesel kalkınmaya yönelik yatırımlara destek vermesi amacıyla kaynakları artırılacak. Yeşil dönüşüm, dijital dönüşüm ve KOBİ finansmanı gibi kalkınmayı destekleyen ve yeni istihdam yaratan dönüştürücü alanlara finansal imkanların öncelikli olarak yönlendirilmesi, diğer kamu mekanizmaları ile eşgüdümün güçlendirilmesi amacıyla yeniden yapılandırılması ve bu kapsamda Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın ve Türkiye Kalkınma Fonu’nun finansal kaynakları çeşitlendirilecek.
Ayrıca Türk bankalarının yurt dışındaki teminat sorunuyla ilgili olarak yurt içi tazmin mekanizması,
İstismarcı bilirkişilerin cezası artırılacak
Yargıda bilirkişilik sistemi güçlendirilecek ve işdünyasının da şikayetçi olduğu uygulamalarda karşılaşılan sorunlar giderilecek. Özel hukuk tüzel kişi bilirkişiliği uygulaması yaygınlaştırılırken, bilirkişilerin performanslarının değerlendirilmesine ilişkin sistem de güçlendirilecek.
Bilirkişilik sisteminin öngördüğü denetim ve yaptırım hükümlerinin daha caydırıcı olması sağlanacak ve raporunu süresinde ibraz etmeyenler, bilirkişilik görevini istismar edenler ya da gerçeğe aykırı rapor veren bilirkişiler hakkındaki ceza hükümleri daha caydırıcı hale getirilecek.