ABD Başkanı Donald Trump’ın, bakır ithalatına yüzde 50 oranında gümrük tarifesi getireceklerini açıklamasının ardından emtia piyasalarında sert dalgalanmalar yaşandı. Uluslararası piyasalarda bakırın libresi 5,81 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış, Haziran ayı sonuna göre yüzde 10, yılbaşından bu yana ise yüzde 40’ı aştı.
Trump, bu hafta Japonya ve Güney Kore’ye gönderdiği resmi mektuplarda, 1 Ağustos’tan itibaren bu ülkelerden gelen tüm ürünlerde sektörel tarifelere ek olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını duyurmuştu. Ayrıca Malezya, Kazakistan, Tunus, Güney Afrika, Bosna Hersek, Endonezya, Bangladeş, Sırbistan, Kamboçya, Tayland, Laos ve Myanmar’a yönelik tarifeler de yüzde 25 ila yüzde 40 arasında değişiyor.
Tarife kararları, ABD’nin en büyük ikinci bakır ithalatçısı olması nedeniyle piyasada geniş yankı uyandırdı. Uzmanlara göre bu karar, başta Şili, Peru ve Kanada olmak üzere başlıca ihracatçı ülkeleri doğrudan etkiliyor.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, alınan kararın ABD’li üreticileri desteklemeye yönelik olduğunu belirtti. Ergezen, “Dolayısıyla yüzde 50 gibi bir tarife açıklanması, ABD’nin başlıca Şili, Peru ve Kanada’dan yaptığı ithalatın maliyetini ciddi anlamda artıracak. Bu da yerli üreticiler için avantaj yaratacak” dedi.
Ancak Ergezen, bu politikaların uzun vadede kalıcı olmayabileceğine de dikkat çekerek, “Bu tarifeler aynı zamanda Çin’e yarayabilir. Şili, Peru ve Kanada gibi ülkeler, ABD’ye satamadığı bakırı Çin’e yönlendirebilir. Dolayısıyla alınan kararlar, rakiplerin güçlenmesine zemin hazırlayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan bakır fiyatlarındaki yükselişte arz sorunları da etkili oldu. Şili’de Teck Resources’a ait iki madenin üretiminde aksaklık yaşanırken, Kongo’daki Kamo-Kakula işletmesinin sismik aktivite nedeniyle yeraltı kısmı su altında kaldı. Londra Metal Borsası’ndaki stokların düşmesi de arz baskısını artırdı.
Tüm bu gelişmelerin ardından emtia yatırımcıları, özellikle bakırda kısa vadede oynaklığın sürebileceği yönünde uyarılarda bulunuyor. Uzmanlar, ABD’nin uyguladığı tarifelerin küresel ticaret dengelerini de yeniden şekillendirebileceğine dikkat çekiyor.
